Why the art world, subsidised and commercial, must stop campaigning NOW

Een paar maanden geleden maakte ik via deze site melding van het feit dat Eurovisie Songfestival een orkest wilde laten optreden, voor minder dan geen geld. Het bericht werd, inclusief follow-ups, een kleine honderdduizend keer gelezen, dus kan enigszins bekend worden verondersteld. Gisteren kreeg ik een persbericht binnen van een best wel duur pr-bureau, dat de cultuurwereld in actie kwam tegen de respectloze behandeling door de politiek in tijden van Corona.

Altijd gevaarlijk, actievoeren en cultuur, want velen kunnen zich nog de gênante ‘schreeuw om cultuur’ en pedante ‘Mars der Beschaving’ herinneren. Acties die meer kwaad dan goed hebben gedaan aan de verhouding tussen kunstenaar en volk(svertegenwoordiging). Kortgeleden was er nog een dapper initiatief om op camera te zeggen dat je voor cultuur werkte. Het leverde ongeveer 300 video’s op. En nu dus die actie om ‘respect’.

Topinkomens

Initiatiefnemer van de actie is niemand minder dan Marc Pos, in het dagelijks leven regisseur van – jawel – het Eurovisie Songfestival. Dat festival dus, dat met 25 miljoen subsidie weigerde een orkest normaal te belonen. De presentatie van de actie is onder anderen in handen van de al jaren om respect verlegen zittende Paul de Leeuw, Twan Huys en Jörgen Raymann. mensen die in een eerder op deze site gebracht verhaal over topinkomens in de cultuur niet eens voorkomen, omdat de schaal dan absurd zou worden.

En waar gaat het nu precies om? In Dagblad Tubantia legt een van de deelnemers aan de actie, waaraan echt iedereen in de kunst mee moet doen, uit waarom de actie niet voor iedereen is bedoeld. Aan het woord is Johanna Ter Steege, bekend als actrice die al een paar jaar niet in de buurt van een sociaal woningbouwproject is gesignaleerd: ‘Toen ik hoorde van de 300 miljoen euro voor cultuur, waarvan 270 voor de gesubsidieerden, viel mijn mond open. 65 procent van de podiumkunsten wordt bediend door de vrije producenten die geen subsidie krijgen. We moeten iets groots en gezamenlijks doen, anders worden we niet serieus genomen door de politiek. […] Die 300 miljoen euro is een belediging voor al die mensen die straks werkloos worden. Volgens het CPB dreigt immers een van de drie mensen hun baan te verliezen. We moeten opkomen voor ons bestaansrecht, dat is onze plicht.’

Een half dorp

Heel nobel natuurlijk, deze actie van de vrije ondernemers in de cultuursector, alleen jammer dat ze totaal lijken te vergeten hoe potsierlijk dit overkomt, wanneer je tegelijkertijd filmrollen aan kunt nemen voor bedragen waar een half dorp een jaar van kan leven. Deze actie is dus schadelijk, niet in de laatste plaats ook omdat ze een wig drijft tussen de makers van de kwetsbare, en daarom gesubsidieerde, kunst en de makers van commerciële en dus financieel weerbare kunst.

Maar doen de ‘gesubsidieerden’ het beter? Niet echt. De finale trigger om dit woedende bericht te schrijven is de actie waarmee ’s lands best gesubsidieerde theatergezelschap, het enige ook met acteurs in vaste dienst, zijn maatschappelijke rol pakt. Het is een slappe tijd voor henzelf (subsidie loopt door) en het grote publiek. Daarom stelt Internationaal Theater Amsterdam het toneel en de gangen beschikbaar aan een noodlijdende horecaondernemer. Tof idee, kan het publiek voor de prijs van een theaterkaartje nog leuk een hapje eten in de leegstaande zaal.

Mooie besteding van subsidiegeld, mooi sociaal gebaar, ook. Je geeft iets terug aan de samenleving. Weer eens wat anders dan de Decamerone vanuit de best mooi ingerichte huiskamers van de acteurs.

Michelinsterren

Alleen, het gaat niet om een steunactie voor een leuk buurtrestaurant dat nu dankzij subsidiegeld overeind kan worden gehouden, maar om één van de duurste tenten van de hoofdstad: Lastage. Een cadeaumenuutje doet daar in tijden van Corona 93 euro (vanafprijs), exclusief wijn en digestief. Zal nu wel een bedrag op komen.

In een tijd waarin de wereld de grootste depressie ooit tegemoet gaat, en er talloze kleine werkers in de kunsten en hun toeleveringsbedrijven roemloos ten onder zullen gaan, is dit peperdure cadeautje van het zwaarst gesubsidieerde theater en gezelschap van Nederland voor een Michelinrestaurant een klap in het gezicht van velen. En erger nog: grenzeloos naïef.

Stop daar alsjeblieft mee. Beiden.