Continue This Thread. Karim Adduchi x Tess van Zalinge – Nieuwe tentoonstelling over de kracht van handwerken in het Amsterdam Museum

Continue This Thread toont in ruim honderd textielobjecten de kracht van handwerken. Adduchi en Van Zalinge werkten samen met curator Mode en Populaire Cultuur van het Amsterdam Museum, Roberto Luis Martins, en laten bezoekers zien hoe zij handwerktechnieken gebruiken. De tentoonstelling verbindt (historische) objecten uit de collectie van het Amsterdam Museum met intrigerende creaties van Adduchi en Van Zalinge. Ook wordt een podium geboden aan diverse makers uit de stad die op vernieuwende wijze handwerktechnieken toepassen.

Borduren, patchwork en breien: het zijn eeuwenoude technieken waar veel mensen kracht uit putten. In tijden van conflict, van rouw, van verzet maar ook in momenten van blijdschap. Het toepassen van handwerktechnieken brengt al eeuwenlang mensen samen en biedt handvatten voor het uiten en verwerken van gevoelens. Tegelijkertijd dreigt de kennis van veel technieken, zoals kantklossen en stoppen, verloren te gaan. Hoe kan deze kennis overgedragen worden en ons (opnieuw) inspireren om te verbinden, te uiten en te helen? Continue This Thread is een uitnodiging van Adduchi en Van Zalinge aan bezoekers om zich te laten inspireren door klassieke handwerktechnieken.

Van Zalinge: “Tijdens ons eerste bezoek aan het depot van het Amsterdam Museum vonden Karim en ik ‘toevallig’ een harmonicavormige opbergmap met 97 handwerkproeven uit eind 19e eeuw. Behalve dat de maker ene mej. Rochemont was, was er verder heel weinig over bekend. Waarom had ze dit gemaakt? Waarom koos ze voor deze technieken? Hoe lang was ze hier mee bezig? Is ze hierna in de mode gaan werken? Het inspireerde ons om de gezichten en verhalen achter handwerken een podium te geven en op zoek te gaan naar de verhalen van toen – en nu.”

“Continue this thread, dus: pak de draad op en borduur voort!” vult Adduchi zijn mede-gastcurator aan: “Wijzelf ervaren in ons werk dat het beoefenen van handwerken mensen met elkaar verbindt, ingezet kan worden om een (activistische) boodschap te uitten en een helende kracht heeft. Dit willen we in de tentoonstelling overbrengen aan het publiek. Met de tentoonstelling willen we diverse doelgroepen, van alle leeftijden, introduceren met verfrissende perspectieven op het gebied van handwerken en bezoekers activeren om handwerktechnieken (opnieuw) te ontdekken en toe te passen.”

In de eerste drie zalen van de tentoonstelling staan de stemmen achter textiele werken centraal. De bezoeker maakt, aan de hand van werken van Adduchi en Van Zalinge kennis met de werk- en denkwijze van de ontwerpers. Van Adduchi zijn werken zoals de Freedom Dress (2021) te zien en van Van Zalinge zijn looks uit onder andere haar onlangs gelanceerde ‘natuurlijk’ collectie te zien. Bezoekers worden uitgenodigd om letterlijk en figuurlijk in te zoomen op details. Zo kan de bezoeker met een loep en digitaal de door de ontwerpers gebruikte technieken van dichtbij bekijken en bestuderen. Vervolgens duikt de bezoeker in de verhalen achter de materie. Wie zijn de makers van de eeuwenoude merk-, stop- en pronklappen uit de collectie van het Amsterdam Museum? En welke hedendaagse Amsterdamse verhalen zijn hieraan verbonden? De expositie toont daarna hoe gemeenschappen en clubs ontstaan uit de behoefte om middels naald en draad samen te komen. De verbindende kracht van het handwerken staat hier in het middelpunt. Te zien is onder andere het Social [Distancing] Fabric waarin zo’n tweehonderd participanten samen met Karim Adduchi en The World Makers een collectief borduurwerk maakten als reactie op de COVID-19-lockdown van maart 2020.

In zaal vier tot en met zeven staat de activerende kracht die handwerktechnieken kunnen bieden centraal. Of het nu gaat om het uitten van een politiek standpunt als vorm van verzet, of over het vinden van troost, rust en kracht in moeilijke tijden. Hier laten historische en hedendaagse modes, vaandels en lappen zien hoe ambachtelijke technieken worden vertaald naar sociaalmaatschappelijke behoeftes. Er is bijvoorbeeld een geborduurd vaandel te zien dat werd gemaakt door de Vereeniging van Vrouwenkiesrecht aan het begin van de vorige eeuw. En een gebreide pop waarmee de maker een aangrijpend verhaal vertelt vanuit een gevangenis in Teheran, Iran.

Bezoekers worden in de tentoonstelling Continue This Thread vervolgens ondergedompeld in een ‘healing space’. In deze ruimte staat de helende kracht van handwerken centraal. Er zijn drie bedspreien te zien die zijn gemaakt door familieleden van makers van de tentoonstelling. Luis Martins: “Juist omdat we willen en hopen dat bezoekers in de tentoonstelling een connectie aangaan met elkaar, vind ik het belangrijk om ook iets van mijzelf te delen. Mijn moeder maakte deze bedsprei af nadat mijn vader overleed. Het hielp haar met helen.” De Amsterdamse performer en geluidskunstenaar OTION (Guillermo Blinker, 1987) liet zich inspireren door de geluiden van handwerk en maakte de geluidsinstallatie ‘Woven Song’ (2023) waar hij de helende kracht van handwerkgeluiden verkent.

In de laatste zalen van de tentoonstelling wordt ingezoomd op de toepasbaarheid van handwerktechnieken. Van Zalinge en Adduchi laten zien hoe zij de eeuwenoude kennis zich eigen hebben gemaakt. Zo liet Van Zalinge zich voor de collectie Patchwork (van Zalinge, 2020) inspireren door de naoorlogse Bevrijdingsrok, waarvan er twee in de collectie van het Amsterdam Museum bevinden.

In de laatste ruimte verkent de bezoeker het ‘Modemuze-Lab’, die is gemaakt in samenwerking met het modenetwerk Modemuze. Wereldwijd zijn ambachtelijke kennis en vaardigheden voor het creëren en koesteren van kleding aan het verdwijnen. Denk aan technieken als borduren, stoppen en stijven. Hoe kunnen we ervoor zorgen dat de eeuwenoude technieken toegankelijker worden en overdraagbaar voor toekomstige generaties? Hoe kunnen digitale technieken zoals 3D-scans of 360 graden fotografie hierbij helpen? In deze ruimte wordt de bezoeker uitgenodigd om na te denken over de historische kennis en ambacht met een blik op de toekomst.

Een tentoonstelling over handwerk zou niet compleet zijn zonder de mogelijkheid om als bezoeker zelf de handen uit de mouwen te steken. Een gedeelte van de tentoonstelling is daarom bewust onaf. Bezoekers worden uitgenodigd om letterlijk en figuurlijk aan te haken. In de ruimte ‘Leave a Leaf’ kunnen bezoekers een eigen geborduurd, gebreid of gehaakt blad toevoegen aan een collectieve textielinstallatie. Het eigen handwerkje mee naar huis nemen mag ook.

Het Amsterdam Museum biedt bij de tentoonstelling ook workshops aan. In het in het participatieve educatie- en publieksprogramma van Continue This Threadhebben bezoekers, en het publiek buiten het museum, ook een actieve rol.

De tentoonstelling Continue This Thread in het Amsterdam Museum aan de Amstel is vormgegeven door jong talent op het gebied van architectuur: Quita Schabracq, onder begeleiding van Studio L A. Als freelance architect verzorgde ze ontwerp-, teken-, en bouwbegeleiding voor verschillende kunstbeurzen, waaronder TEFAF Maastricht, TEFAF New York, Art Basel Miami en Art Basel Hong Kong.

Door Forbes vermeld in de lijst ‘30 under 30’ Europa en Midden-Oosten, winnaar van de Amsterdam Culture Business Award en winnaar van de tweede prijs van de prestigieuze Vogue Fashion Price voor Arabisch talent in 2021; Karim Adduchi maakte in de laatste jaren furore in de modewereld. De rode draad in zijn creaties is met name het vertalen van de ambachtelijke technieken uit zijn geboorteland Marokko naar couture. Leidend zijn de ontmoetingen en verbindingen die hij uitwerkt met gemeenschappen of jonge ambachtelijke makers, van co-creaties met makers met een vluchtelingenachtergrond tot aan een wereldwijd netwerk die hij met het Social [Distancing] Fabric activeerde te borduren aan het begin van de coronapandemie. Voor Adduchi zijn de kunsten een reden voor samenzijn en verbinding tussen gemeenschappen in een samenleving die steeds minder verbonden is.

Naast zijn presentatie in Maison Amsterdam (2021) heeft Adduchi eerder samengewerkt met het Amsterdam Museum. Zo presenteerde hij samen met The World Makers het Social [Distancing] Fabric op de binnenplaats van het Amsterdam Museum in 2021 én was hij een van de uitgelichte ontwerpers bij de modetentoonstelling Fashion Statements (2019).

Met de samenwerkingen met het Wereld Natuur Fonds en Meesteropleiding Coupeur illustreert Tess van Zalinge haar interesse in het herleven en vieren van historisch erfgoed en de vertaling hiervan naar duurzame ontwerpen. Zo laat ze zich inspireren door de ambachtelijke streekdrachtkennis of technieken zoals patchworking die ze vertaalt naar hedendaagse ontwerpen.

Recentelijk presenteerde Van Zalinge haar nieuwste collectie ‘natuurlijk’, als onderdeel van de Amsterdam Art Week 2022, tussen de kunstwerken in het Amsterdam Museum. Voor deze collectie raakte zij gefascineerd door de herkenbaarheid en de veranderlijkheid die de natuur met zich meebrengt. Aanhakend op de collectie organiseerden Van Zalinge en het Amsterdam Museum diverse ‘Co-Labs’-evenementen waar bezoekers uitgenodigd worden om aan slag te gaan met handwerken.

Van achttiende-eeuwse robes à la française en een kinderpak gedragen in de anti-autoritaire Kresj tot aan collecties van Fong Leng en Puck & Hans en uitgesproken creaties van Bas Kosters en Mohamed Benchellal; het Amsterdam Museum heeft een veelzijdige mode- en textielcollectie bestaande uit circa 10.000 objecten. Het Amsterdam Museum probeert zijn modecollectie zo vaak mogelijk – textiel is erg fragiel en kan daardoor beperkt tentoon worden gesteld – aan het grote publiek te tonen. Zo maakte het museum samen met de onlangs overleden Hans Kemmink en zijn vrouw Puck in 2017 de tentoonstelling Puck & Hans: Couture Locale. In deze eerste overzichtstentoonstelling van de modepioniers werd een tijdsbeeld gecreëerd aan de hand van hun ontwerpen uit de collectie van het Amsterdam Museum en die van vele particulieren.

In 2019 presenteerde het Amsterdam Museum een omvangrijke modetentoonstelling getiteld Fashion Statements. In die tentoonstelling waren ruim 75 historische kostuums te zien die elk door hun drager werden gebruikt om zichzelf te uiten of een boodschap over te brengen. Zes hedendaagse ontwerpers – Marga Weimans, Patta, Ninamounah, Art Comes First, Bas Kosters en Karim Adduchi – keken met een eigentijdse blik naar de topstukken uit de kostuumcollectie van het Amsterdam Museum en toonden hun eigen moderne ontwerpen.

In 2021 maakte het Amsterdam Museum samen met De Nieuwe Kerk nog een modetentoonstelling: Maison Amsterdam. In de expositie werden meer dan 70 topstukken uit de kostuumcollectie van het Amsterdam Museum getoond. Toonaangevende makers gaven ook in deze expositie hun eigen perspectief en inzichten op de modecollectie. De tentoonstelling leiden tot twee toevoegingen aan de collectie van het Amsterdam Museum: een ensemble met een hedendaagse interpretatie van de patchworktechniek door Van Zalinge en de Freedom Dress van Adduchi.