Dat je na je afstuderen moeilijk aan een baan komt, is ook in de danswereld bekend. Gezelschappen zetten daarom, mede op aandringen van de overheid, in op talentontwikkeling. Ze hopen ook op een betere aansluiting met scholen. Jonge dansers staan nu eerder in de frontlinie van ballet: het theater, en dat is goed nieuws voor het publiek. Want de energie is fris en het niveau is flink opgeschoten.
Of een betere aansluiting van school op gezelschap echt alle problemen gaat oplossen, valt nog te bezien. Er is uiteindelijk maar een aantal plekken bij gezelschappen weg te geven, en voor die gezelschappen die mogen blijven bestaan, bieden talloze kwalitatieve dansers uit het buitenland zich aan. Toch zijn deze maand voorstellingen te zien van drie bemoedigend nieuwe initiatieven.
Young Talent Performance: school treedt naar buiten
De Dansvakopleiding van het Koninklijk Conservatorium presenteert, in navolging van die andere talentontwikkelaar Codarts, voor het eerst een voorstelling op een locatie buiten het eigen gebouw. Op papier oogt de krachtenbundeling van de dansvakopleiding, het Nederlands Dans Theater en danslaboratorium Korzo Theater als een interessant project. Het resultaat op toneel is indrukwekkend: zelfs vijftienjarigen voeren gecompliceerde choreografieën met een serieuze ondertoon moeiteloos uit. Knap lastig.
Niet alleen de danstechniek, ook het partnerwerk ligt letterlijk en figuurlijk op hoog niveau. Bovendien is door gerenommeerde choreografen gewerkt aan de manier waarop de dansers zich aan het publiek presenteren. Je krabt je achter de oren over de enorme ontwikkeling van dansers in de afgelopen decennia. Artistiek directeur Paul Lightfoot verklaarde in een praatje vooraf dat hij veel hogere eisen kan stellen bij het aannemen van dansers dan vroeger.
Een goedgemutste ex-NDT directeur Jiří Kylián sprak ik na afloop over de springplank voor talent die NDT ooit begon. De choreograaf noemde nog een ander aspect van talentontwikkeling. Door de jaren heen zijn wereldwijd 20 ex-NDT dansers artistiek directeur geworden. Trots is hij dat twee van zijn ‘jonkies’ nu directeur zijn van respectievelijk de dansvakopleiding (Nancy Euverink) en het NDT (Lightfoot).
De Dutch Junior Dance Division: ondernemerschap
De Dutch Junior Dance Division biedt jonge dansers extra begeleiding naar de arbeidsmarkt en produceert voorstellingen. In het relatief nieuwe Maitland Theater van de Baak etaleert moederbedrijf De Dutch Don’t Dance Division zeven talentvolle jonge dansers.
Dancing Lane refereert aan de oprijlaan op landgoed de Horst in Driebergen. De voorstelling is zelf ook een soort laan waarlangs je allerlei indrukken van dans opdoet. Het Aristo-kwartet speelt fijnzinnige muziek bij kenmerkende dans van choreografen Thom Stuart en Rinus Sprong: een vocabulaire van fraaie balletbewegingen, vindingrijke wendingen, hoekige mime en een vleug humor. Daarnaast valt terug-in-de-tijd solo Lamentations van Martha Graham op door eenvoud en zeggingskracht. Het oerklassieke trio uit Coppélia is een eerbetoon aan de dit jaar overleden ex-Scapino choreograaf Armando Navarro.
Interessant dat waar doorgaans bij de Baak, centrum voor leiderschap en ondernemerschap, captains of industry tijdens een diner op de theatervloer brainstormen, nu kwalitatieve dans wordt gebracht. Een mooie combinatie van talentontwikkeling en cultureel ondernemerschap.
Junior Company: veelbelovend
Klassiek ballet op locatie laat zien dat er ruimte is voor een reizend balletcollectief. Laat dat er nu net komen: op 24 november vindt de première plaats van de Junior Company, het talentontwikkelingsproject van Het Nationale Ballet en de Nationale Balletacademie. Vanuit de Junior Company kan Het Nationale Ballet talent werven voor haar eigen gelederen. Een trailer laat alvast 12 veelbelovende dansers zien.
Houd talentontwikkeling op de agenda
Over een aantal jaren zal de balans opgemaakt worden van de investeringen in talentontwikkeling, participatie, educatie en cultureel ondernemerschap. Kernwoorden die nu op de agenda van elk gezelschap en academie moeten staan. Het is te hopen dat de initiatieven niet leiden tot meer gezelschappen die later weer worden opgeheven. Aan de recessie zal dat niet liggen, die is vandaag officieel voorbij.