Drieënhalf uur streaming video vanuit een zithoek op het Haagse Winternachten-festival. Ik zal het u niet kwalijk nemen als u niet alles gevolgd heeft. Ik was er zelf op het laatst ook niet helemaal meer bij. Toch was het een succes. Al is het maar omdat het hier te lande nog niet eerder is gedaan. Blab is zo nieuw dat niemand het eigenlijk nog kent. Het is gratis, we hebben geen aandelen, maar het wordt groot, volgens mij. Dat zo’n marathon niet meer zo snel nog een keer zal gebeuren, doet er niets aan af. Het is immers nu een download van een paar gigabyte, en dat is niet handig in deze mobile first tijden.
Winternachten, ook wel bekend als Writers Unlimited, is een van de leukste literaire festivals die ik ken. Het is laagdrempelig en vanwege de focus op schrijvers uit spannende gebieden als het Midden Oosten, Afrika en Latijns Amerika, en omdat Karl Ove Knausgard er alweer bij is, spreekt het brede lagen van de wat beter opeleide bevolking aan.
Wat kwam er daarvan langs tijden die marathon van drie gigabyte?
De Handtekeningenjager
Het begon meteen goed. We hadden eigenlijk gerekend op een gesprekje met Ahmed Aboutaleb, maar het werd een Groningse meneer uit Castricum die thuis 8000 boeken heeft. Waarvan een aanzienlijk deel gesigneerd. De man is een lezer, vast, maar zijn grote liefde blijkt vooral het verzamelen van handtekeningen van beroemde schrijvers. Zijn grootste trots is een handtekening van Nazi-jager Simon Wiesental. Innemende man, die bekend blijkt bij alle boekenfestivals in Europa. Hij bleek op de bonnefooi gekomen, maar had zich toch weer naar binnen weten te praten. Bij de portier, en bij ons. En hij heeft het geheime nummer van oud-premier Dries van Agt.
De Leesclubmens (op 13 minuten)
Ze schoof direct na de handtekeningenjager aan, en bleek een van die andere types literaire festivalbezoekers waar je niet aan ontkomt: de leesclubmevrouw. Een en al boekenliefde, en in die fase van het leven aanbeland waar boeken en leesclubs je hele sociale leven bepalen. Goed dat ze er zijn. Aardig mens. Ze heeft Marsman gelezen. Ik heb haar niet gevraagd naar Ziggy Stardust.
Layla (op 1 uur)
Het leuke van Blab is dat iedereen online mee kan doen. Nu gaat dat nog niet zo makkelijk vanaf een ipad, omdat blab nog zo nieuw is dat ze alleen nog zijn toegkomen aan een desktopversie een een rudimentaire iPhone app. Vanwege het vermeend internationale publiek van festival én blab, waren we inmiddels overgegaan op Engels als voertaal. En hadden we onze eerste online gast: Layla uit Amsterdam. Met wie ik dus een geanimeerd gesprek voerde, in het Engels. Ging verder nergens over, maar het was leuk om er de tijd mee door te komen tot de volgende pauze in het festivalprogramma.
Andrej Koerkov (op 1 uur en 17 minuten)
De Oekraiense schrijver en dichter Andrej Koerkov schuift aan. Hij is uit Kiev gekomen om met Alaa al Aswani te paten over de twee pleinen die de afgelopen jaren het toneel waren van bloedige revoluties: Maidan in Kiev, en Tahrir in Caïro. Prachtige man, Koerkov. En hij kan ook prachtig vertellen. Hij droeg ook nog een paar prachtige Russische verzen voor. Onze toeschouwer in de hotseat genoot ervan. Ik ook.
Baba Charawadi (op 1 uur en 35 minuten)
Baba Charawadi was in 2012 programmeur van het Winternachten festival. Zijn taak was om het festival ‘Afrikaanser’ te maken. Hij omschrijft het als een geslaagde actie om de sfeer warmer te maken. Hij zorgde ervoor dat er voldoende te eten is. Een festival zonder eten is geen festival, volgens de auteur die zich nu wijdt aan zijn tweede roman, die later dit jaar zal verschijnen. Hij traint verder buitenlanders in de omgang met Nederlanders. Zijn belangrijkste les? ‘Zorg dat je gezien wordt. Wees een succes. Dan pas zullen de Nederlanders je de moeite waard vinden om in te investeren.’ Iets waarin we volgens hem anders zijn dan bijvoorbeeld Amerika, waar mensen veel meer geneigd zijn de poging te waarderen, en je eerder zullen helpen om te slagen.
Abdelkader Benali (op 1 uur en 50 minuten)
Hij kwam net uit een levendig debat met Kristien Hemmerechts over het kwaad, en of dat mannelijk of vrouwelijk is. Hij nam voor de gelegenheid het standpunt in dat geweld niet zozeer aan mannen ligt, maar dat vrouwen ook invloed hebben op geweld door mannen. Hij bracht in dat passieve agressie binnen relaties een krachtig wapen is in handen van vrouwen. Het debat had geen winnaar, en dat was volgens Benali ook niet de bedoeling.
Rodaan Al Galidi (op 2 uur en 15 minuten)
De ooit uit Irak gevluchte ingenieur Rodaan al Galidi ontwikkelde zich de agfelopen jaren tot een bejubeld en gelauwerd Nederlands dichter en nu ook romancier. Zijn boek waarin hij de verschrikkingen van de Nederlandse bureaucratie beschrijft waar je als vluchteling mee te maken krijgt, verscheen tijdens het festival. De ervaren diplomaat weet tijdens dit korte gesprek ieder beladen antwoord te vermijden. Maar omdat hij dat op zo’n charmante manier doet, is het toch een genoegen om me te maken. Zijn les? ‘Als je hulp nodig hebt, maar er niet om vraagt, zullen Nederlanders je helpen. Als je om hulp vraagt, they kill you.’
Harrie Lemmens (op 2 uur en 27 minuten)
Hij vertaalde de nieuwste roman van Jose Eduardo Agualusa. Dat boek, De Algemene Theorie van het Vergeten, kwam in december uit. Lemmens is een groot liefhebber van de Portugese taal en literatuur, maar kan over nog veel meer vertellen. Hij zegt mooie dingen over het vak van vertaler: dat je de melodie, de muziek en de inhoud van de ene taal naar de andere moet overzetten. ‘Je moet een nieuwe taal uitvinden.’
Nelleke Noordervliet (op 2 uur en 42 minuten)
Ze is hier voor het eerst niet meer als bestuurder van het festival, maar als bezoeker. Ze heeft, op dit late uur, wanneer het vlammetje bij uw gastheer langzaam dooft, een paar rake opmerkingen over het festivalthema (Hello Darkness): ‘Schrijven is een duister proces. Je moet in je fantasie de engste duisternis in jezelf opzoeken, om je verhaal inhoud te geven.
Daarna ging bij mij ook het licht langzaam uit.
Nederlands 
English (UK) 
Français 
