Ga naar de inhoud

Wolfgang Rihm koppelt lijden Christus aan Holocaust in ‘Deus Passus’ – podcast

In deze periode voor Pasen lijken de Passies van Johann Sebastian Bach schier onontkoombaar. Maar de alternatieven zijn in opmars. Afgelopen week presenteerden het Koninklijk Concertgebouworkest en het Groot Omroepkoor twee zeer succesvolle nieuwe Passies.

Alternatieve passie

Morgen brengen het AVROTROS Vrijdagconcert Deus Passus van de Duitse componist Wolfgang Rihm. Het wordt uitgevoerd door het Groot Omroepkoor en het Radio Filharmonisch Orkest onder leiding van chef-dirigent Markus Stenz. Rihm componeerde dit ruim anderhalf uur durende stuk in 2000, ter gelegenheid van de 250e sterfdag van Bach.

Evangelie Lucas naast gedicht Holocaust-overlever

Rihm baseerde zich grotendeels op het evangelie van Lucas in Deus Passus: Passions-Stücke nach Lukas. Daarnaast gebruikte hij teksten van Jesaja, de liturgie van de Goede Week, het Stabat Mater en een gedicht van Paul Celan. Vooral dit laatste is opmerkelijk. Door een tekst te kiezen van deze Holocaust-overlever koppelt Rihm het lijdensverhaal van Christus aan het lijden van de Joden.

Misdaden in naam van de ‘lijdende God’

Hij zei hierover: ‘Deus Passus – de ‘lijdende God’ – staat centraal in het christelijke denken. Maar we moeten ook verantwoording afleggen voor het leed dat de wereld is aangedaan in naam van deze christelijke God.’ – Niet voor niets koos Rihm grotendeels teksten van Lucas, wiens evangelie het minst antisemitisch is.

In de gangbare opvatting worden de Joden er immers van beschuldigd de kruisiging van Christus te hebben afgedwongen. Rihm volgt in Deus Passus de controversiële opvatting dat zij juist vroegen om diens vrijlating. Hij haakt hiermee aan bij sommige wetenschappers die betogen dat de evangelisten het verhaal bewust verdraaid zouden hebben om de Joden in een kwaad daglicht te stellen.

Donker maar ingetogen

In Deus Passus blijft Rihm dichtbij de taal en sfeer van Bach. Toch is zijn muziek onmiskenbaar geworteld in het modernisme. De sfeer is donker, maar ingetogen, met enkele felle uitbarstingen op cruciale momenten. Een waar meesterwerk, dat meteen al bij de première in 2000 het publiek ademloos deed toehoren.

[bol_product_links block_id=”bol_58ef5aa8ea758_selected-products” products=”1000004002325667″ name=”dp” sub_id=”thea” link_color=”003399″ subtitle_color=”000000″ pricetype_color=”000000″ price_color=”CC3300″ deliverytime_color=”009900″ background_color=”FFFFFF” border_color=”D2D2D2″ width=”250″ cols=”1″ show_bol_logo=”0″ show_price=”1″ show_rating=”1″ show_deliverytime=”1″ link_target=”1″ image_size=”1″ admin_preview=”1″]

Ik maakte voor de live uitzending op Radio 4 een podcast over dit intens aangrijpende stuk. Je beluistert hem hier.

Info en kaarten via deze link.

Thea Derks

Thea Derks studeerde Engels en Muziekwetenschap. In 1996 voltooide zij cum laude haar studie musicologie aan de Universiteit van Amsterdam. Zij is gespecialiseerd in hedendaagse muziek en publiceerde in 2014 de lovend ontvangen biografie 'Reinbert de Leeuw: mens of melodie'. Vier jaar voltooide zij 'Een os op het dak: moderne muziek in vogevlucht', speciaal gericht op de geïnteresseerde leek. Je koopt het hier: https://www.boekenbestellen.nl/boek/een-os-op-het-dak/9789012345675 In 2020 verscheen de 3e druk van de Reinbertbio,met 2 extra hoofdstukken die de periode 2014-2020 beschrijven. Deze verschenen ook apart als Slotakkoord.View Author posts

Klein Lidmaatschap
175 / 12 Maanden
Speciaal voor organisaties met een omzet  of subsidie van minder dan 250.000 per jaar.
Geen storende banners
Een premium nieuwsbrief
5 proefabonnementen op de nieuwsbrief
Al onze podcasts
Meepraten over ons beleid
Inzage in de financiën
Exclusieve archieven
Zelf persberichten (laten) plaatsen
Eigen mastodon account op onze instance
Cultureel Lidmaatschap
360 / Jaar
Voor culturele organisaties
Geen storende banners
Een premium Nieuwsbrief
10 proefabonnementen op de nieuwsbrief
Al onze podcasts
Meepraten
Inzage in financiën
Exclusieve archieven
Zelf persberichten (laten) plaatsen
Eigen mastodon-account op onze instance
Samenwerking
Privé Lidmaatschap
50 / Jaar
Voor natuurlijke personen en zzp’ers.
Geen storende banners
Een premium nieuwsbrief
Al onze podcasts
Meepraten over ons beleid
Inzage in de financiën
Exclusieve archieven
Eigen mastodon account op onze instance
nl_NLNederlands