Het is een regenachtige dinsdag. Op loopafstand van Utrecht Centraal, vlak achter de altijd levendige Kanaalstraat in de wijk Lombok, zie ik aan mijn rechterkant een molen staan. Dat is waar ik Karim Eharruyen zal ontmoeten vandaag. Molenpark 10.
Karim’s atelier bevindt zich op een verborgen idyllisch plekje in Utrecht. Op het bijzondere terrein bekijk ik eerst een voor een zijn buren: een biologisch café met een fantastisch terras; een kinderboerderij met schapen en geiten; een paar loslopende kippen en een aantal ateliers van Utrechtse kunstenaars.
De deur van het atelier van Karim staat open. Van buiten kan ik hem al aan het werk zien. Hij is klein van postuur en oogt jong en energiek. Als ik binnenstap begroet hij me met een warme zachte stem. ‘Dag Melody. Welkom.’
Terwijl ik zijn handen schud kijk ik nieuwsgierig om me heen. Het atelier blijkt een overweldigend volle ruimte, vol met hout, en vol met houten eendjes, van klein tot groot, van houtachtige roze tot bijna zwart. Het hout is afkomstig uit alle hoeken van de wereld, zal hij me later vertellen.
Ondanks de drukte staat alles netjes opgesteld. Met daartussenin af en toe enkele voor mij onbekende muziekinstrumenten. ‘Dat instrument heet L’ud. Een voorloper van Middeleeuwse Luit’, vertelt Karim. Ik begin gretig foto’s te maken van alles en nog wat in de overvolle ruimte en adem een paar seconden diep de fijne geur van hout in.
‘Kon ik maar deze geur in mijn foto’s opvangen.”’
‘Kunst kun je ruiken, zelfs vanaf een foto.’
Ik kijk hem aan. Stop mijn fotoreportage, en haast me richting het zwarte notitieboekje dat ik bij me heb.
‘Mooie quote, dit moet ik opschrijven’.
Ondertussen maakt Karim tussen de spullen een zit plek vrij. We drinken een vers gezette koffie en praten verder.
Ik pak een zoetigheid uit het Iraanse koektrommeltje dat ik net in Lombok voor hem heb gekocht. ‘Het zijn niet echt bijzondere koekjes,’ zeg ik, maar de geur doet me nog altijd terugdenken aan mijn jeugd in Iran.’ Nieuwsgierig begint hij ook te ruiken aan de koekjes.
Vlak daarna pakt hij een lúd van de muur. Hij vertelt dat hij in het verleden een muziekstuk gecomponeerd heeft dat was geïnspireerd op de verhalen van een Perzische tapijthandelaar uit Lombok. Terwijl ik nog een tweede koekje neem, speelt hij het poëtische stuk Isfahan.
‘Ik heb door de jaren heen veel muziek gemaakt, voor dansvoorstellingen, theaterstukken, en ook voor de Nederlandse kinderfilm Polleke. Maar mijn muziek staat voor nu even op een lager pitje. Het leven gaat in golfbewegingen. Momenteel heb ik mijn handen vol aan de eendjes.’
‘Het verhaal van de houten eendjes begon bijna 15 jaar geleden. Ik was in die tijd in leer bij de Utrechtse kunstenares Christine Langerhorst. Bij haar begon mijn liefde voor hout. Ze leerde mij de techniek van het houtbewerken.’
Rustig zet hij het instrument terug en loopt naar een apparaat in een hoek van de ruimte. Hij begint te draaien aan een stuk hout dat erin bevestigd is.
‘De diversiteit aan houtsoorten maakt het werk speciaal. Deze soort komt bijvoorbeeld uit Utrecht. Het draaiproces is afhankelijk van de houtsoort. Ieder object vraagt om een andere benadering en krijgt daardoor ook een eigen karakter. Iedere eendje is daardoor uniek, met een eigen kleur en structuur. Je kunt de twee eivormige onderdelen bewegen. Door iedere beweging krijgt het eendje een nieuwe emotie. Zo kunnen de eenden bijvoorbeeld uit de hoogte kijken met de neus in de lucht, ze kunnen verlegen kijken, of wat jij als eigenaar ervan wilt maken. Jij bent vrij om ze zelf een emotie te geven. Zo ontstaat al gauw een band met het eendje.’
‘Een soort huisdiertje!’.
‘Klopt, sommige eigenaren geven het zelfs een naam heb ik gehoord.’
‘Ik zie hier eendjes met verschillende maten, maar ook verschillende kleuren. Verf je ze?’
‘Nee ze zijn niet geverfd. Het is de natuurlijke kleur van verschillende boomsoorten. Hout uit Afrika heeft een hele andere kleur dan een hout uit Frankrijk.’
Ik kijk mee naar het prachtige zwarte eendje. Maar vanuit mijn ooghoek wordt mijn aandacht vrij snel weggekaapt door een van Karim’s buren: een klein schaap, ronddwalend vlak onder zijn raam.’
‘Wat een bijzonder atelier heb jij. Mogen hier bezoekers langskomen?’
‘Ja ik ben elke dag open. Er komen vaak mensen uit de wijk Lombok, maar ook veel toeristen komen langs.’
‘Het gerecyclede duurzame Utrechtse eendje vliegt met de toeristen de wereld over.’
‘Op een gegeven moment kon ik niet meer in mijn eentje alle eendjes maken. Ik ben toen op zoek gegaan naar een duurzaam bedrijf waarmee ik kon samenwerken. Zij produceren de eendjes en ik doe de afwerking hier in mijn atelier. De Eendjes zijn onder andere te koop in museumshops van het Centraal Museum Utrecht en het Stedelijk Museum in Amsterdam.’
‘Wat me opvalt is dat je eerste serie eendjes hun snavel dicht houden. Je nieuwe serie heeft geen dichte snavel, maar een soort toetje gekregen. Het lijkt net alsof die eendjes staan te fluiten of misschien zelfs te zingen, muziek spelen. OF vertellen ze misschien een verhaal.’
“Een nieuw kinderverhaal verhaal. Nijntje en Eendje.’ fantaseer ik hardop.
Samen lopen we naar de uitgang. Het regent nog steeds. Terwijl ik mijn paraplu uit mijn tas tevoorschijn haal, beloof ik dat ik zaterdag terug kom, samen met een vriendin die jarig is.
‘Dan kan ze in hier een prachtig eendje uitzoeken als haar verjaardag cadeau.’ roep ik enthousiast.
‘Vergeet niet samen een biologisch taartje te eten in het café hier op ons trein. Ze zijn erg lekker!’
Meer weten?
Website: https://www.draaj.nl/nl/
Molenpark 10, Utrecht
TIP: 14 januari 2018 in Stadhuis Utrecht, (kinder)expositie “Hout leeft.” Een samenwerking tussen Utrechtse Kunstenaars/Vormgevers Karim en Melody. Vrij te bezoeken 12.00-17.00