Het Holland Festival van 2019 was het beste in decennia. In ieder geval in de 25 jaar die ik er bewust van mee heb gekregen kan ik mij geen nationaal festival herinneren dat zoveel impact koppelde aan zoveel prestige. Of bezoekerstargets al of niet gehaald zijn, zal me daarbij een zorg zijn. Het is, zoals Volkskrant-collega Hein Janssen ooit opmerkte, alleen de vraag of je de passagiers van tramlijn 9 meetelt bij de Opera in het Park. Hoe dan ook heb ik niet in lege zalen gezeten, de kleine twintig avonden die ik in de hoofdstad doorbracht.
Het geheim van het succes van dit festival zou je natuurlijk kunnen toeschrijven aan Aus Licht. Dit Stockhausen-project bracht wereldfaam naar de hoofdstad op een schaal die in volgende jaren moeilijk te evenaren zal zijn. Maar, hoezeer ik ook door die driedaagse marathon totaal overdonderd was, de echte hoogtepunten zaten voor mij meer in de programmering van de andere onderdelen. Het Holland festival bracht, dankzij de drie programmeurs Annemieke Keurentjes (theater & dans), Jochem Valkenburg (muziek en muziektheater) en Ravian van den Hil (de rest) een festival dat eenheid in verscheidenheid vond. Ze sloegen bruggen naar de totale diversiteit van stadsbewoners en wisten schoonheid aan te tonen in dingen die traditionele voorvechters van de hoge kunsten misschien wel als amateuristisch zouden veroordelen.
Schaduw
Dit team bepaalt al jaren, in de schaduw van opeenvolgende artistiek leiders, de toon en inhoud van het Holland Festival. Zij reizen de wereld (Jochem en Annemieke) en de stad (Ravian) af op zoek naar inhoud, altijd in overleg met elkaar en de directie. De speciale inbreng, dit jaar, van de Congolese kunstenaar Faustin Linyekula en de Zuid-Afrikaan William Kentridge, voorzien zij, met brede kennis van de internationale festivalwereld, van context.
Dit alles onder de bezielende leiding van een directeur die al jaren de grote verbindende kracht was van het Holland Festival, voordat ze in 2017 eindelijk ook de functie kreeg die bij haar rol paste. Als algemeen directeur zette Annet Lekkerkerker dit jaar een absolute kroon op waar zo’n leiderschapsinvulling toe kan leiden. Ze gaf een vrije hand aan de artistieke staf, maar nooit zonder elkaars zakelijke belangen tot minderwaardig te verklaren. Er stond een hecht team. Zo’n teamgeest dankzij welke nu ook weer een Nederlands Voetbalelftal mee kon doen aan de WK.
Mannenwereld
Dat blijkt niet altijd goed te vallen in de traditionele, nog altijd door mannen bepaalde, muziekwereld. De artistiek leider van de NTR Zaterdagmatinee noemde haar benoeming en die van haar opvolger twee weken geleden in een facebookpost nog een blunder van de eerste orde. Een artistiek leider mag volgens hem nooit aan iemand ondergeschikt zijn. Hij kreeg bijval van de recensent van een Amsterdams weekblad. Kwaliteitskrant NRC kwalificeerde Lekkerkerker maandag 24 juni in een nabeschouwing nog als ’tussenpaus’. Dat is een beetje raar voor iemand die 12 jaar aan het hoofd van de organisatie stond, langer dan welke artistiek leider naast haar ook.
Ik schaam me niet vaak voor mijn leeftijd- en gendergenoten, maar als het gaat om de bejegening van vrouwelijke leidinggevenden is er nog wel het een en ander te winnen, zal ik maar zeggen.
Lat
Dit Holland Festival was het beste in jaren omdat het team dat al die jaren al bepaalt hoe het festival eruit ziet, juist nu kon werken op een manier die kon leiden tot het beste artistieke resultaat. De lat is door dit team, dankzij een bevlogen algemeen directeur, ongelooflijk hoog gelegd. Het hoofd van deze leider is nu gehunt. Zij wordt lid van het tweekoppige college van bestuur van de Amsterdamse Hogeschool voor de Kunsten. Ik kan Lekkerkerkers opvolgster alleen maar heel veel moed en sterkte toewensen om het niveau van haar voorgangster te evenaren. In een kunstwereld die nog steeds niet bepaald vrouwvriendelijk lijkt ingesteld.
Goed om te weten
Nederlands 
English (UK) 
Français 
