Met verbazing word ik mij bewust van de ‘opoffering van je oudere medemens’ houding van velen hier in Nederland. Dor hout. Niet geld, maar de liefde ervoor is de wortel van het kwaad. Op dit moment zou ik willen dat een virtuele hemel mogelijk was – zodat de mensen die iemand zijn verloren en daar misschien ook niet afscheid van hebben kunnen nemen, nog konden communiceren met hun overleden geliefde(n) – maar niet voor degene die bereidt zijn om de ‘oude takken’ al af te kappen ten behoeve van hun eigen portemonnee.
Amazon Prime begeeft zich met Upload in het genre van de kunstmatige intelligentie. Hoewel Upload een satirische fictieve toekomst toont, bevat de serie een perfecte balans tussen sciencefiction en realiteit. Zo wordt het makkelijk om te geloven dat, met eventuele coronapreventie en -detectieapps in zicht, een virtuele hemel ooit een realistisch perspectief voor ons kan zijn.
De drie dertig minuten durende afleveringen die ik heb gezien, bevatten een goede combinatie van humor en drama met een snufje whodunit en zetten je onbewust aan het denken over diverse hete maatschappelijke hangijzers.
In de ban van technologie
In het Amerika van de toekomst, 2033 – waar, gezien de Oprah en Kamala Harris 2024 verkiezingsflyer, de VS hun angst voor een vrouwelijke president hopelijk hebben overwonnen – ligt het leven van de mens in de handen van technologie. Zelfrijdende auto’s en – jawel – fietsen. #D-Geprint eten. Een supermarktscan – deze deed mij terugdenken aan Daan Roosegaarde’s tentoonstelling Presence –die weet wat voor maat condoom je nodig hebt of dat je nog boontjes in huis moet halen. Toch is de technologie niet onfeilbaar, aangezien die statisch is. Lineair. Het werkt als alles en iedereen zich eraan houdt. Uniformiteit. Spontane, onvoorspelbare situaties kunnen roet in het eten gooien.
Virtuele hemel en aarde
Niet alleen het leven op aarde is in handen van kunstmatige intelligentie en haar architecten. Ook het hiernamaals is digitaal. De hemel is een virtualreality-hotel dat het beste bij jouw budget past. Een van de hoofdpersonages komt terecht in de duurdere upgrade versie van zo’n hemelhotel, genaamd Lakeview. Een van de vragen die bij mij opkwam, was het religieuze element. Je bent bij voorbaat al verzekerd van een plek in de hemel. Geen twijfel meer tijdens het leven of God je in de hemel begroet of de duivel je straft in de onderwereld. Is religie in het leven voor de dood dan überhaupt nog essentieel?
Voor altijd leven en contact houden met je geliefden vanuit de hemel: het klinkt misschien als muziek in de oren, maar Upload laat zien dat de zon niet altijd schijnt. Men leeft als een avatar in een simulatie die doet denken aan het computerspel de Sims. Bovendien zijn er beperkingen. Deze kunnen worden opgelegd door de mensen die jouw ‘bestaan’ in de virtuele hemel eventueel betalen of door de mensen achter de (computer)schermen.
Bewustzijn
Wat de mens van de dieren onderscheidt is een bewustzijn. Een identiteit. Wat de serie goed laat zien is hoe iemand kan reageren op het verlies van leven en een terugkerend doelloos bestaan en gevoel. Als het er op aankomt, is alles hetzelfde. Elke dag. Keer op keer. Voor eeuwig. Kun je dit lot accepteren? Hoe ga je hiermee om? Maar ook de eenzaamheid plus het effect daarvan en het zoeken van een menselijke connectie wordt op een realistische wijze getoond. Het is niet alleen een probleem voor oudere mensen.
Kapitalisme en consumeren
Upload laat met humor en drama de negatieve effecten zien van kapitalisme en consumeren. Wanneer een bewoner van Lakeview zijn penis ‘kwijt is’ wordt de opmerking gemaakt dat het waarschijnlijk het einde van de maand is. Ongelijkheid bestaat dus ook in de virtuele hemel. Daarnaast wordt de levensvreugde bepaald en beperkt door de waarde van de dollar. Uiteraard wordt er ook gebruik gemaakt van marketing en product placement, want de hemel verdient zich uiteraard niet zelf terug.
Goed om te weten
Nederlands 
English (UK) 
Français 
