Ga naar de inhoud

Arnold Schönberg klinkt uit een aandoenlijk stukje kleutertoneel. #HF21

Er is een rechtstreeks, omgekeerd, verband tussen muzikaal talent en acteervermogen. De technieken die nodig zijn om een muziekinstrument te bespelen zijn totaal andere dan de registers die je – lichamelijk en geestelijk – nodig hebt voor acteren. Hoe beter je je instrument beheerst, hoe slechter dus het acteren. De musici van Klangforum Wien beheersen hun instrument op het aller, allerhoogste niveau. De voorstelling Pierrot Lunaire, nu te zien in het Holland Festival, laat dat zien.

Schönbergs Pierrot Lunaire, een muziekstuk uit 1912, is een klassieker van de moderne muziek. Gebouwd op een cyclus van 21 gedichten over een Pierrot-clown die doordraait, moet het voor vroeg twintigste-eeuwse oren een bizarre ervaring zijn geweest. Bizar moeilijk om te spelen, en na een tijdje bizar aangenaam om naar te luisteren.

Klangforum Wien heeft voor deze exercitie contact gezocht met de gevierde choreograaf Marlene Monteiro Freitas. Zij besloot de boel vorm te geven als een hele grote speeldoos, waarin de musici van Klangforum als een soort mechanische  figuurtjes ronddansen. Een verhoogde vloer met daarop stoelen als botsautootjes, van die dingen die op echte speeldoosjes  door magneetjes daaronder ronddraaien.

Nu doen de musici dat voortbewegen zelf. Met kleine, of grote, stapjes. Het ziet er knullig uit. Maar dat is niet alles.

De kunstenaars, als clowns geschminkt, mimen er ook bij. Iemand heeft hun niet verteld dat het trekken van gekke bekken daar niet bijhoort.

De soliste, die voor dit stuk uit Zweden is ingevlogen, moet bijvoorbeeld van de regie de hele tijd met wijd open ogen zingen. Dat doet ze voorbeeldig, maar één keer knipperen leidt dan verschrikkelijk af van wat ze allemaal met haar stem kan. Sofia Jernberg kan namelijk boven- en ondertonen uit haar lijf laten vloeien die onwerelds klinken. Alleen dat was al genoeg geweest.

Zo zijn er meer dingen die zicht geven op wat er wél mogelijk was geweest met dit groepje uitzonderlijke muzikale talenten. In het begin doen ze bijvoorbeeld dingen met gevonden voorwerpen. De geluiden die dat oplevert passen perfect in het Schönberg-universum. Waren ze daarop doorgegaan, was het mogelijk een legendarische avond geworden. Je hoeft namelijk geen clown te spelen om een clown te zijn.

Iets om te onthouden voor de volgende keer?

Wijbrand Schaap

Cultuurjournalist sinds 1996. Werkte als toneelrecensent, columnist en verslaggever voor Algemeen Dagblad, Utrechts Nieuwsblad, Rotterdams Dagblad, Parool en regionale kranten via de Geassocieerde Pers Diensten. Interviews voor TheaterMaker, Theaterkrant Magazine, Ons Erfdeel, Boekman. Podcastmaker, experimenteert graag met nieuwe media. Cultuurpers heet het geesteskind dat ik in 2009 op de wereld zette. Levenspartner van Suzanne Brink huisgenoot van Edje, Fonzie en Rufus. Zoek en vind mij op Mastodon.View Author posts

Klein Lidmaatschap
175 / 12 Maanden
Speciaal voor organisaties met een omzet  of subsidie van minder dan 250.000 per jaar.
Geen storende banners
Een premium nieuwsbrief
5 proefabonnementen op de nieuwsbrief
Al onze podcasts
Meepraten over ons beleid
Inzage in de financiën
Exclusieve archieven
Zelf persberichten (laten) plaatsen
Eigen mastodon account op onze instance
Cultureel Lidmaatschap
360 / Jaar
Voor culturele organisaties
Geen storende banners
Een premium Nieuwsbrief
10 proefabonnementen op de nieuwsbrief
Al onze podcasts
Meepraten
Inzage in financiën
Exclusieve archieven
Zelf persberichten (laten) plaatsen
Eigen mastodon-account op onze instance
Samenwerking
Privé Lidmaatschap
50 / Jaar
Voor natuurlijke personen en zzp’ers.
Geen storende banners
Een premium nieuwsbrief
Al onze podcasts
Meepraten over ons beleid
Inzage in de financiën
Exclusieve archieven
Eigen mastodon account op onze instance
nl_NLNederlands