Ga naar de inhoud

Wijbrand Schaap

Cultuurjournalist sinds 1996. Werkte als toneelrecensent, columnist en verslaggever voor Algemeen Dagblad, Utrechts Nieuwsblad, Rotterdams Dagblad, Parool en regionale kranten via de Geassocieerde Pers Diensten. Interviews voor TheaterMaker, Theaterkrant Magazine, Ons Erfdeel, Boekman. Podcastmaker, experimenteert graag met nieuwe media. Cultuurpers heet het geesteskind dat ik in 2009 op de wereld zette. Levenspartner van Suzanne Brink huisgenoot van Edje, Fonzie en Rufus. Zoek en vind mij op Mastodon.

Niemand in de kunst bedacht een plan B. (Waarom de huidige chaos is veroorzaakt door lobbyisten)  

‘Hier ga ik niet iedereen blij mee maken.’ Deze woorden sprak minister Ingrid van Engelshoven uit tijdens het debat over haar uitgangspuntennota, vorige week donderdag. Ware woorden. De glans van haar ministerschap is er inmiddels inderdaad wel af. Van Engelshoven is, na Bussemaker, de tweede cultuurminister die Mark Rutte’s cultuurbeleid moest uitvoeren, en niets anders te bieden had dan een… 

Voorzitter adviescommissie Raad voor Cultuur stapt op: ‘Niemand controleert de rijksmusea meer.’

Wim Hupperetz, directeur van het Amsterdamse Allard Pierson, heeft zijn functie als voorzitter van de adviescommissie musea en erfgoed bij de Raad voor Cultuur neergelegd. Uit protest, zo laat hij weten, tegen de onverantwoorde manier waarom de minister nu invulling geeft aan de adviezen van de Raad voor Cultuur. ‘Als dit doorgaat geven we straks miljoenen euro’s aan een paar… 

Met een hecht team win je de wereldcup. Hoe het Holland Festival dit jaar alle cynici de mond snoerde.

Het Holland Festival van 2019 was het beste in decennia. In ieder geval in de 25 jaar die ik er bewust van mee heb gekregen kan ik mij geen nationaal festival herinneren dat zoveel impact koppelde aan zoveel prestige. Of bezoekerstargets al of niet gehaald zijn, zal me daarbij een zorg zijn. Het is, zoals Volkskrant-collega Hein Janssen ooit opmerkte,… 

Colin Benders speelt Concertgebouw plat op slotavond memorabel Holland Festival 2019

Stereo is primitief. Dat weten bioscoopexploitanten al een tijdje, en iedereen met een 7:1 setje bij de tv ook. Twee luidsprekers, hoe goed en groot of klein ook, blijven twee luidsprekers. Nu hebben we natuurlijk ook maar twee oren, maar die kunnen dankzij een paar slimme ribbels en onze eigen slimme hersenen 360 graden geluid plaatsen. Geluid moet je dus… 

Heb meelij met de Polen! Intense suïcidale treurigheid in toneelbewerking van Kafka’s ‘Proces’.

Je zult maar Pool zijn. Dat is, zo bleek tijdens de Nederlandse première van ‘Proces’ in het Holland Festival, geen lolletje. Deze voorstelling, een bewerking van Franz Kafka’s beroemde gelijknamige roman, brengt dat gevoel heel erg indringend over. Vijf uur lang, slechts onderbroken door twee halve uurtjes pauze, waarin een makreelsandwich kan worden gegeten. Of een bakje gemengde nootjes. Oplettende… 

Kunst is totaal nutteloos, en dat moet de politiek beter duidelijk maken. (Waarom Mark Rutte vaker uit moet gaan)

Vanmiddag is er een hoorzitting in de Tweede Kamer over de uitgangspuntennota van Minister Ingrid van Engelshoven. Die nota waarvan iedereen inmiddels doorheeft dat het een sigaar uit eigen doos is. Insprekers hebben hun mooiste speeches voorbereid, en er zal na afloop zeker het een en ander viraal gaan binnen de verschillende culturele social media-bubbels. Ik werd een beetje moedeloos… 

Tryptich van Bryce Dessner is net iets te perfect om echt te raken

De Amerikanen hebben er een woord voor: production value. Daarmee kun je aangeven dat een voorstelling technisch perfect is. Het geluid klopt, het toneelbeeld is uitstekend, de kostuums zijn helemaal oké, de belichting schitterend en de acteurs, zangers en muzikanten: top notch. Zelfs de figuranten zijn op hun best. Een voorstelling met een hoge production value kan dus op weinig… 

De Kersentuin van ITA levert keurig spel in theatraal niemandsland

Het moet begonnen zijn met een groot plan in het hoofd van Simon McBurney. De Brit, een meester van het mathematisch precieze teksttoneel vol technische snufjes, zag de geweldige vloer van de Rabozaal van de Amsterdamse Stadsschouwburg en zijn brein begon te werken. Iets met een achterdoek over de volle breedte van de zaal, iets met een poppenhuis, iets met… 

‘Congo’ is een nieuw hoogtepunt van een van de meest betekenisvolle Holland Festivals in jaren.

‘Ik denk dat ze het wel begrepen hebben.’ Faustin Linyekula zegt het, heel rustig, een beetje verontschuldigend bijna, tegen zijn medespeler aan het eind van de voorstelling Congo. In de grote zaal van Frascati, waar ook prinses Beatrix zit, klinkt een lichtelijk opgelucht lachje. Kort daarvoor was Daddy Moanda Kamono uitgebarsten in een steeds wanhopiger tirade tegen ons gezamenlijke verleden.… 

Vanaf nu verplicht voor elk theatergesprek: een blanco vel papier.

Als er een Nobelprijs voor briljante innovatieve festivalideeën wordt ingesteld, mag de eerste worden uitgereikt aan degene die gisteren dé oplossing bedacht voor ‘het festivalgesprek’. U weet wel, dat altijd noodzakelijke gesprek met de belangrijke gast of gasten. Aan een tafeltje. Op stoelen. Op televisie is zo’n setting al problematisch, live in een theater meestal dodelijk. Een nu nog anonieme… 

Meer Franstalige rap graag.

Frans is gemaakt voor rap. Vergeet al dat Amerikaans-Engelse gehak, luister naar de ritmische drone die goede Franstalige rap biedt. Een van de mogelijke voordelen van een inzichzelfgekeerde VS en een post-Brexit Europa is dat we wellicht wat vaker die prachtige taal van onze zuidelijke Zuiderburen gaan horen. ‘Speak French to me, darling!’ Macron zal er blij mee zijn. Woensdag… 

Nieuw kunstenplan kabinet-Rutte III: 25 miljoen minder kunstaanbod. (Maar wel meer gelukkige kunstenaars)

Hoe schrijnend de betaling van kunstenaars, muzikanten en theateracteurs, scenarioschrijvers en al die andere ‘makers’ is, werd afgelopen weken weer eens duidelijk. In dagblad Trouw kwam – eindelijk – een muzikante uit de kast van slechte arbeidsomstandigheden. Tegen de heersende mores in liet ze weten hoeveel ze verdiende. Wat bleek: landelijke topinstellingen als het Concertgebouw laten musici gratis optreden, orkestmusici… 

Moet er dan bloed vloeien? (Hoeveel kunst je kunt maken over dat kunst niet pijn doet)

Waarom willen we eigenlijk zo graag bloed zien? Dat vroeg ik me af tijdens de voorstelling Roughhouse. Dit Amerikaans-Duitse werkje is te zien in het Holland Festival (woensdag 12 juni nog) en daarin vloeit dus geen bloed. Daar gaat het ook over. Dat er nergens meer bloed vloeit, in de media, in de kunst. Dat iedereen altijd weer opstaat, dat… 

Waarom ik als totale leek drie dagen AUS LICHT deed. En als een ander mens buiten kwam.

De muziekcritici waren onverminderd enthousiast. En zelfs operaliefhebbers kwamen, zagen en waren tevreden. Natuurlijk was er het koor van monumenten, aangevoerd door een Vlaamse antiquiteit, dat Maria Calllas zeventig jaar geleden beter vond, maar de leden vormen slechts de noodzakelijke minderheid die nodig is bij zoiets ongehoords als AUS LICHT, het Magnum opus van het 72ste Holland Festival. Vooraf leek… 

Pipi Langkous regeert in Zwolle. (Waarom iedereen die om leren geeft naar Festival Woest moet gaan)

Zet een stuk of 15 stuiterballen uit de eerste klas van het basis-vmbo in een antieke kajuit van een paar vierkante meter en je weet zeker dat het er honderd zijn. Muziek zullen ze maken en ze hadden zelf bedacht dat het over een bos moest gaan. Dat gaat de begeleidster van Protoon voor ze regelen. Er liggen pads klaar,… 

Iraanse Turandot ontwapent met innemende muziek. Maar Puccini blijft onverslagen

Het is best durven. Dat je een klassieker uit de Italiaanse opera pakt en die voorziet van een ‘oerversie’. Ik ken een klein legertje militante operacritici dat daar het liefst gewapenderhand tegen ten strijde zou trekken. Als dat dan ook nog eens uit Iran afkomstig is, heb je al gauw de poppen aan het dansen. Om maar gelijk de eerste… 

Jimi Hendrix en Hlengiwe Lushaba: hemelse verbintenis in een requiem voor de vrijheid van Congo

Hlengiwe Lushaba, onthoud die naam. Deze Zuid Afrikaanse zangeres zingt de stoeptegels uit de straat tijdens Sur les traces de Dinozord. Ze doet dat met een stem die van gruizig falset naar full Wagner sopraan gaat, al zal die term me wel weer kwalijk genomen worden door klassieke scherpslijpers. Maar wat zou het? Hlengiwe Lushaba zal het weinig uitmaken, want… 

Zwart, Frans, of Afrikaans: The Welcome Table houdt discussie over ‘négritude’ op ruime afstand van het Holland Festival

De grond onder je voeten is heilig. Het is, in deze tijden van linkse identiteitspolitiek en opkomend rechts blut und boden denken, een best riskante opmerking, maar Faustin Linyekula gebruikte hem toch, in een antwoord op een vraag uit het publiek. Die vraag ging over de noodzaak, om je eigen plekje te verdedigen in een steeds verder globaliserende wereld. Want… 

Parlement Debout: rondje Bijlmer levert vooral ongemak op voor Holland Festival publiek.

De Bijlmermeerpolder staat nog steeds bekend als een stadsdeel waar je niet heen gaat als iets of iemand je daar niet toe dwingt. Een stigma dat de flatwijk in de jaren tachtig kreeg toen hij diende als afvoerputje van de samenleving. En nog steeds is de reputatie slecht. Een enkel geweldsincident beschadigt steeds weer het hele stadsdeel, al is dat… 

Los Incontados: een bizar terrarium van kleinmenselijk leed in een wolk van cocaïne en confetti.

Het grootste exportproduct van Colombia zorgt er niet alleen voor dat Urker vissers lange dagen kunnen maken, of Amsterdamse Zuidas-advocaten mee kunnen draaien in de wereldwijde 24-uurseconomie. Het witte goud lost ook de neustussenschotten op van het puikje van de wereldcultuur, en kost duizenden levens in het land zelf. Dat moest wel tot een theatervoorstelling leiden, en dat deed het… 

In het grootste spektakel raakt uiteindelijk het kleinste detail je in het hart. (Daarom moest The Head and The Load de koninklijke opening zijn van het Holland Festival)

Sommige verhalen zijn te groot om te vertellen. Te groot, maar daarom niet minder belangrijk of waar. Zoals het verhaal van de miljoenen Afrikanen die in de Eerste Wereldoorlog omkwamen in dienst van de strijdende partijen aldaar: Engeland, Frankrijk, Italië en Duitsland. Dat laatste verhaal kende niemand. Althans, niemand die ik kende, wist ervan, en ik zelf ook niet. Het… 

Op Festival Woest bedenken jongeren zelf hoe ze het leven willen spelen (Waarom je begin juni niet om Zwolle heen kunt)

Woest is een cultuureducatiefestival voor en door jongeren en biedt een plek voor experiment buiten het onderwijs. Woest is een uniek samenwerkingsverband tussen onderwijs, de cultuuraanbieders en jongeren. Wat Woest namelijk uniek maakt, is dat jongeren er zelf nieuwe dingen bedenken die het onderwijs leuker en beter kunnen maken. De stem van de leerling is altijd het uitgangspunt. Afgelopen maanden… 

‘Ik ben niet de discriminatiepolitie.’ Romana Vrede over haar rol in het team van Gloria Wekker op SPOT-LIve.

‘Hoe maak ik de wereld een beetje mooier? Dat vraag ik me af bij alles wat ik doe.’ Romana Vrede, bekroond actrice bij Het Nationale Theater, ’tafeldame’ bij De Wereld Draait Door en Zomergast, kijkt graag positief de wereld in. Zal haar bijdrage aan SPOT-Live, het symposium voor de podiumkunsten dat op 28 mei in Rotterdam plaatsvindt, dan ook optimistisch… 

Naakte mannen en zwarte bronstigheid onder filosofisch vernis. Schiet Angelica Liddell met The Scarlet Letter haar doel voorbij? (Waarom het Holland Festival een rel kan verwachten)

Dat je een zwarte man niet schaamteloos mag bejegenen als bronstig oerbeest en een gezichtsloos object voor jouw onbegrensde lustfantasie als blanke vrouw? Lijkt me logisch, maar voor Angélica Liddell, wereldvermaard performancekunstenares, is het typisch een voorbeeld van het nieuwe puritanisme waardoor de vrije kunst wordt bedreigd. Ze brengt nu The Scarlet Letter naar Nederland, een theatrale performance die nogal… 

Hoe erg is de zelfmoord van een opblaaspop? Chileense meiden spelen zich vrij in Paisajes para no colorear op het Holland Festival

‘Ik ben het afgelopen jaar op weg naar school twee keer lastiggevallen.’ De jonge actrice, krap 15, zegt het met flink wat woede in haar stem. Het is de ochtend na de Berlijnse première van het Chileense stuk Paisajes para no colorear, waarin ze meespeelt, met 8 leeftijdsgenoten. Die woede was er de voorgaande avond, tijdens de voorstelling die 14… 

Klein Lidmaatschap
175 / 12 Maanden
Speciaal voor organisaties met een omzet  of subsidie van minder dan 250.000 per jaar.
Geen storende banners
Een premium nieuwsbrief
5 proefabonnementen op de nieuwsbrief
Al onze podcasts
Meepraten over ons beleid
Inzage in de financiën
Exclusieve archieven
Zelf persberichten (laten) plaatsen
Eigen mastodon account op onze instance
Cultureel Lidmaatschap
360 / Jaar
Voor culturele organisaties
Geen storende banners
Een premium Nieuwsbrief
10 proefabonnementen op de nieuwsbrief
Al onze podcasts
Meepraten
Inzage in financiën
Exclusieve archieven
Zelf persberichten (laten) plaatsen
Eigen mastodon-account op onze instance
Samenwerking
Privé Lidmaatschap
50 / Jaar
Voor natuurlijke personen en zzp’ers.
Geen storende banners
Een premium nieuwsbrief
Al onze podcasts
Meepraten over ons beleid
Inzage in de financiën
Exclusieve archieven
Eigen mastodon account op onze instance
nl_NLNederlands