Utrecht is hard op weg Amsterdam van de troon te stoten als culturele hoofdstad. Centraal gelegen en uitstekend bereikbaar met trein, bus, auto, fiets of benenwagen en niet alleen gezegend met een grote hoeveelheid fraaie kerken, maar ook met het imposante TivoliVredenburg, lokt zij steeds meer muziekliefhebbers naar haar binnenstad. Al ruim drie decennia biedt zij onderdak aan het Festival Oude Muziek, dat de laatste jaren onmiddellijk wordt gevolgd door het nieuwemuziekfestival Gaudeamus. Het thema England, my England van #FOMU2015 is voor mij als (oud-) anglicist een ware traktatie. Hier mijn vijf tips. Heb je zelf nog aanraders? Plaats ze in de comments.
Benjamin Bagby: Beowulf
Een van de spannendste onderdelen van mijn studie Engels was de ontdekking van het epische gedicht Beowulf. Het manuscript stamt uit de elfde eeuw, maar het verhaal is veel ouder. Het monster Grendel belaagt de ridders van de Deense koning: hij dringt hun feestzaal binnen en schrokt de een na de ander op. Held Beowulf weet in een bloedige strijd de draak te verslaan. Dit gedicht schreeuwt om een gesproken voordracht, waarbij de zware klemtonen en het plechtige stafrijm garant staan voor een bloedstollende thrillerervaring. Benjamin Bagby begeleidt zichzelf op een middeleeuwse harp.
The Triumphs of Oriana
De geschiedenis – ook de Engelse – staat bol van de heersers die elkaar in eeuwige machtshonger genadeloos de koppen inslaan. Queen Elizabeth I (1533- 1603) had geen last van een overmaat aan testosteron. Opmerkelijk, want zij was de dochter van Henry VIII, die twee van zijn zes echtgenotes liet onthoofden – haar moeder Anne Boleyn incluis. Elizabeth regeerde het Britse Rijk bijna een halve eeuw, een periode van ongekende vreedzaamheid. De kunsten floreerden en men noemde haar liefkozend Oriana. In 1601 verscheen de aan haar opgedragen madrigalenbundel The Triumphs of Oriana. Deze wordt uitgevoerd door ensemble in residence Vox luminis en Mezzaluna.
Henry Purcell: Dido and Aeneas
Engels muziektheater uit de Vroegbarok is onlosmakelijk verbonden met Henry Purcell, wiens opera Dido and Aenaes de meeslepende klaagzang ‘When I am laid in Earth’ opleverde. Het is een van de populairste aria’s uit de muziekgeschiedenis en ook ik hou het niet droog als Dido zich beklaagt over het verraad van haar geliefde Aeneas, waarna zij sterft van verdriet. Christina Pluhar en haar avontuurlijke ensemble l’Arpeggiata weten dit overbekende werk vast een nieuwe draai te geven.
John Blow: Venus and Adonis
Voor zijn meesterwerk putte Purcell inspiratie uit een ‘masque’, die zijn tien jaar oudere vakbroeder John Blow schreef voor het hof van King Charles II. Venus and Adonis beschrijft de grote liefde tussen Venus en Adonis, die elkaar eindeloos minnekozen terwijl Cupido goedkeurend toekijkt. Als Adonis tijdens de jacht door een everzwijn wordt verscheurd, is zijn geliefde ontroostbaar. Tijdens haar klaagzang lijkt hij even op te leven, maar dan zakt hij alsnog weg in de dood. De soms opvallend chromatische muziek wordt uitgevoerd door het Dunedin Consort, Schotlands trots wat betreft barokmuziek.
Dowland in Holland
Net iets ouder dan het Festival Oude Muziek zelf, is Camerata Trajectina, die in 2014 haar 40-jarig jubileum vierde. De musicerende vriendenclub is vaste gast en staat ondanks de respectabele leeftijd nog altijd garant voor aanstekelijke vertolkingen van muziek uit middeleeuwen en Renaissance. Vaak voeren zij ons mee langs de wat kluchtigere aspecten van de muziekgeschiedenis, maar dit keer presenteren ze de zwaarmoedige Songs and Ayres van John Dowland. Die bleven ook in Nederland niet onopgemerkt. Zo voorzag een remonstrantse dominee het populaire ‘Flow my tears’ van een eigen vertaling: ‘Traen, oogen, traen’.
Dit is maar een minieme greep uit de rijke programmering, here staat het complete overzicht.
English (UK) 
Nederlands 
Français 
