#Zomergasten 2023#5 was de drieënhalfde televisie-avond met Theo Maassen waarop vrouwen niet bestonden.

Leuk hoe dingen samenvallen, bij ‘Zomergasten’. Vorige week berichtte ik over de Rode Bank van de ontbijtshow van de BBC, en wat een martelwerktuig dat is. Zondag 20 augustus kwam een vrijwel exacte evenknie van die halfronde Rode Bank langs in Zomergasten met Kamagurka. Deze  Rode Bank stond in een Vlaams theater bij Johan Anthierens, die in zijn show ‘Bij Nader Inzien’ in 1978 Koot&Bie ontving, die op hun gemak het nogal saaie programma ontregelden.

Leuk natuurlijk, maar de de geobsedeerde bankzitter in mij zag natuurlijk meteen waarom dat programma met die versie van die Rode Bank gedoemd was te mislukken: het meubel was te comfortabel. Iedereen hing lekker onderuitgezakt, de energie ergens in het achterwerk: dat is vragen om slaapverwekkende televisie.

Fijn de tijd genomen

In dat verhaal verdedigde ik nog de stoelen in het Muziekgebouw, de plek waar ‘Zomergasten’ dit jaar is neergestreken. Ik meende dat zij wél de juiste strengheid hadden, die de BBC voor die ontbijtshow heeft ontwikkeld. Een strengheid die de gasten op hun qui vive laat blijven.

Maar helaas, Luc Zeebroek, alias Kamagurka, de door mij innig bewonderde absurdistische tekenaar, liet direct zien dat de stoelen te lekker zaten. Heerlijk bescheiden Belgisch zat hij ineengezakt bij te dragen aan een intens gezellige avond met Theo Maassen. Om op te veren bij de opdracht om zelf een tekening te maken. Waar hij fijn zijn tijd voor nam.

‘Zomergasten’ is er voor trage televisie op zondagavond, in een wereld waar een pauze van 3 seconden direct via de kijkcijferboxjes aan de bovenbazen wordt gemeld. Maassen durft die stiltes wel te laten vallen, en dat is de grootste innovatie die hij meeneemt. Als interviewer geeft hij zijn gasten de ruimte, wat verfrissend is in een wereld waarin steeds meer mensen afhaken wegens overprikkeling.

Rikkie en Slingertje

Maar het kan ook te makkelijk worden. Er was een tijd dat iedere Zomergasten-uitzending begon met minstens één fragment uit het jaren zestig middagprogramma De Verrekijker, Rikkie en Slingertje of Paulus de Boskabouter. Het werd zo voorspelbaar dat de redactie zachtjes aan de formule veranderde. Weg was het terugblikken op tv uit de jeugd van de gast. Zomergasten is nu een biografie via televisieprogramma’s die de gast had kunnen zien, en misschien gezien heeft, maar die dankzij de redactie zijn opgediept uit de krochten van het medium. Daarom kost het een dik half jaar voorbereiding.

Het maakt de ‘spontaniteit’ van de live-uitzending wel erg comfortabel. De goed voorbereide gast en fijn ingelezen gastheer garanderen een goed gesprek. Maassen week alleen van deze formule af bij Khadija Arib, door haar aan een kruisverhoor te onderwerpen, omdat hij de oud-Kamervoorzitter het door haar voorbereide verhaal niet gunde. Gênante televisie, en daarom goed voor de ‘half’ in de kop van dit verhaal.

Een vrouwloos universum

Nu, met Kamagurka, was de avond geen ongemak. Was dat ongemak nodig? Misschien toch maar wel. Hoe mooi het gesprek ook liep, hoe indrukwekkend het bij het einde ook werd met de verhalen rond Charlie Hebdo. Eigenlijk viel het vooral op doordat daar voor het eerst een vrouw langer in beeld was, met een gruwelijk verhaal over hoe zij de deur opendeed voor de terroristen die de redactie van het satirische weekblad kwamen afslachten.

Verder geen denkende, creatieve, schrijvende of tekenende vrouwen tijdens deze ‘Zomergasten’. Kennelijk spelen die geen bepalende rol in het leven van Kamagurka. Dat maakt de vraag, in welk universum deze grootmeester van de ontregelende kunst precies leeft, wel relevant. Dat is natuurlijk ook een vraag die een man nooit aan een andere man zal stellen, althans niet in de wereld van Kamagurka en Theo Maassen.

Alida Dors wacht een zware taak

Volgende week, in de laatste uitzending van dit seizoen, ontvangt Theo Maassen theatermaker Alida Dors. Zij is sinds een paar jaar artistiek leider van Theater Rotterdam. Dat ‘huis’ verkeert al jaren in crisis dankzij een gemeentebestuur dat de oren eerst liet hangen naar populisten, en toen naar de belastingontwijkende mecenas Van der Vorm, die geen brood ziet in theater, maar de stad wel een prachtig beeld van een jonge zwarte vrouw cadeau deed.

Vorig jaar opende Dors het theaterseizoen met een even vlammend als swingend betoog. Zou ze dit jaar van Maassen de kans krijgen om hetzelfde te doen met het televisieseizoen? Het zal erom spannen.

(in deze video een aanwijzing dat de opnameplek voor Zomergasten weleens speciaal met het oog op het optreden van Alida Dors gekozen kan zijn.)