As You Like It ondanks schitterende grappen en fantastische Bob Dylan-imitatie toch een lange zit #hf10

 Door Wijbrand Schaap, Foto Joan Marcus

Dat hebben wij dus niet. In Nederland. Zoveel goede acteurs van naam en faam om een complete Shakespearekomedie tot in de kleinste edelfiguratie met toppers te kunnen vullen. Ok, we komen een eind met onze Pierre Bokma‘s, onze Gijs Scholten van Aschats, een Lineke Rijxman, Mariek Heebink en Ariane Schluter, en vlak Elsie de Brauw, Jacob Derwig en Fedja van Huet niet uit, maar die zitten of bij allerlei gezelschappen waarvan de leiders niet door één deur kunnen, of ze spelen in het buitenland en in ieder geval zijn ze allemaal zo’n beetje even oud. Dus hebben wij een probleem dat Sam Mendes voor zijn ‘Bridge Project’ niet had. Hij heeft alle leeftijden en alle gezindten uit zowel de VS als Groot Brittanië tot zijn beschikking, en die namen zijn weer zo groot dat voor de enorme kostenpost die The Bridge Project met zich meebrengt, makkelijk een stuk of wat grote festivals, overheden en sponsoren naar de portemonnee grijpen.

Jaloers? Een beetje. Maar dan jaloers zoals de Nederlandse dames in het publiek naar de onmogelijke schoonheid van de Egyptische Amal Maher keken, bij haar openingsconcert op 1 juni, ofwel: vol bewondering. Want deze acteurs zijn dus verschrikkelijk goed en verschrikkelijk dichtbij. Ze spelen Shakespeares blanke verzen alsof die vierhonderd jaar oude poëzie nog steeds hun dagelijkse taal is en ze doen dat onversterkt, wat ook wel weer een vernieuwing is in het Nederlandse theater, waar de laatste jaren geen acteur meer zonder plakmicrofoontje het toneel op durft.

De bezoekers van As You Like it, op woensdag 2 juni in de tot de nok uitverkochte Amsterdamse Stadsschouwburg, kregen dus waar voor hun geld, althans op het gebied van cast, acteertalent en algemene verzorging van het avondje toneel. Of zij de beste ‘As You Like It‘ ever hebben gezien, waag ik echter te betwijfelen. Regisseur Sam Mendes heeft ervoor gekozen om niet alleen de volledige tekst tot en met de laatste lettergreep uit te spelen, hij kiest er ook nog eens voor om dat op een tempo te doen dat zeker een factor twee lager ligt dan vierhonderd jaar geleden. Hoe goed dat ook mag zijn voor de verstaanbaarheid, het wordt zo met dik drie uur speelduur ook een hele zit.

Daar komt nog eens bij dat Mendes op het gebied van lach-of-ik-schiet meer van het schieten dan van het lachen is. In zijn opvatting is de komedie van Shakespeare over een jonge hertogsdochter die vermomd als jongen een spannend spel vol verleiding en seksuele verwarring speelt met haar dreamlover, vooral een stuk over  de vlucht naar het platteland die in Shakespeare’s tijd even populair was als nu.

Ook Shakespeare zet daar zijn vraagtekens bij, maar Mendes maakt het verschil tussen het grauwe hofleven en het ideale platteland wel erg groot, en laat bovendien ook iets te duidelijk zien dat ook Shakespeare zijn twijfels had over de diepte van de scheiding tussen de twee. Er zit flink wat geweld in het eerste deel, en de humor van Shakespeare wordt wel heel erg subtiel over het voetlicht gebracht. Jammer, want As You Like It kan hilarisch zijn, mits gespeeld met ironie, en dat typisch Britse gevoel voor humor lijkt regisseur Mendes bij zijn oversteek naar Amerika kwijtgeraakt te zijn.

Amerikanen kennen geen ironie en dat fnuikt zich bij Shakespeare. De wat grovere Amerikaanse humor past niet bij Shakespeare, en dus blijft ernst over met een vleugje Britse ironie. Ondanks een paar schitterende grappen en een fantastische Bob Dylan-imitatie van de Britse acteur Stephan Dillane was deze As You Like It dus best een lange zit.

As You Like it is nog te zien op 5 en 6 juni, waarbij de voorstelling van zaterdag om 15:00 begint.

Inlichtingen bij Holland Festival