De Fransen komen, maar zijn die choreografen wel zo goed?

Vraag en aanbod

Consistent kwaliteit moeten leveren als choreograaf is een ‘crime’ . Het is het danswereldje dat vraag en aanbod in stand houdt. ‘Het publiek heeft dringend een succes nodig, wij een succesmaker, hier is geld en etonne-moi‘. Ballets Russes-oprichter Diaghilev sprak dit ‘verbaas mij’ uit en kon het zich permitteren. De cultureel onderlegde impresario coachte zijn talenten, dreef ze tot ongekende hoogten (en wanhoop) en gaf ze inspiratie. Dat leverde meesterwerken op.

Oorsprong in Frankrijk

Dit jaar viert de Franse Académie Royale de Danse een 300-jarig bestaan van de Ecole de l’Académie (zie foto). Met deze school kwam er een mogelijkheid solide te bouwen aan een gestructureerde toekomst voor dans. Het schommelde met die ontwikkeling door de jaren heen. De Ballets Russes brachten uiteindelijk dansvernieuwing terug naar het Westen.

Wat is goed

Naar verluidt zijn er in Frankrijk 356 dansgezelschappen. Het land is 13 x groter dan Nederland. Met zo’n landelijke ‘competitie’ moeten de choreografen die zich naar boven knokken wel extreem goed zijn. Of niet? Hoe goed zijn die Franse topchoreografen en moeten ze wel zo nodig naar Nederland komen?

Opvallend

‘He’s never run a major company, and his chief claim to fame is Black Swan. Can Millepied cut it at one of the world’s most famous dance troupes?’ (Judith Mackrell/The Guardian)

Twee figuren vallen op. Benjamin Millepied is vanaf september 2014 artistiek leider van het ballet van de Parijse Opera. Olivier Dubois volgt Carolyn Carlson op bij het Centre Chorégraphique National in Roubaix (een van de 21 in het land). Millepied leverde de choreografie voor dansfilm Black Swan en huwde actrice Natalie Portman. Glamourliefhebbers: ze schijnt met hun zoontje mee te verhuizen naar Parijs. De Fransen: We zijn Depardieu kwijt, maar hebben Portman ervoor in de plaats. Hoewel Millepied indruk maakt als choreograaf moet hij ook Nederlandse critici nog overtuigen dat zijn werk geen oppervlakkige bevlieging betreft.

Weer die Ballets Russes

Dubois is een bad boy en hermonteerde als autodidact iconische balletstukken als L’après-midi d’un faune. Vorig jaar was op Holland Festival zijn Révolution te zien. Industriële paaldans op Ravels Bolero die qua uitwerking tegenviel. In Frankrijk luidt het adagium: neem Sacre, Bolero of Faun en je maakt op voorhand indruk. Onlangs waagden Marina Abramovic en Sidi Larbi Cherkaoui zich bij de Parijse Opera aan Sacre. Toegegeven, vanwege het 100-jarig bestaan van dat pronkstuk van de Ballets Russes-periode. Datzelfde geldt voor Laurent Chétouane, een theatermaker die ooit studeerde voor ingenieur en nu actief is in dans. Zijn Sacré Sacre du Printemps is te zien op Spring.

En verder

Abou Lagraa lukte het in 2011 een indrukwekkend ballet op de Bolero neer te zetten tijdens Holland Festival. Zijn signature: Algerijns, modern en hip hop, is authentiek. El Djoudour is dit jaar op Holland Festival te zien met 7 dansers van zijn groep La Baraka en 7 van het Algerijns Nationaal Ballet.

Voor Boris Charmatz doe je uit eerbied je petje af. Deze directeur van het Centre Chorégraphique National de Rennes et de Bretagne maakt met Enfant rustig een monumentaal en aangrijpend stuk over kindermisbruik. Binnenkort danst hij samen met Anne Teresa de Keersmaeker. Blijft over Angelin Preljocaj, choreograaf en oprichter van danshuis Pavillon Noir. Net in de pers gekraakt over zijn Les Nuits, in Nederland te zien als The Nights.

Preljocaj contributes to the sexism in #dance debate with the utterly dispiriting Les Nuits – my review for the FT: on.ft.com/ZNlgdB

— Laura Cappelle (@bellafigural) 7 mei 2013

Status

In Frankrijk loop je na een paar successen al gauw de status van topchoreograaf op, met eigen gezelschap of choreografisch centrum. In Nederland worstelen we vooral met de vraag of een goed choreograaf ook een goed artistiek leider kan zijn. Wat is beter? Laat de echte, revolutionaire dansgrootheid s’il vous plaît opstaan.