Rewire 2017 in 10 shots: Festival voor radicalisme met een glimlach

Doe het. Maak het. Trek je niets aan van anderen. Denk niet na over de consequenties. Dan zit je maar even op de blaren, die helen wel weer. Even honger lijden voor de kunst is ook niet erg. Kies dus je eigen pad en geniet van elke stap. Bovenal: leef in het hier en nu, de hele tijd. Geschiedenis wordt namelijk daar en dan gemaakt.

Tony Conrad (1940-2016) maakt zijn opwachting in een documentaire op het Haagse Rewire Festival. De Amerikaanse violist, filmmaker en kunstenaar leeft een uniek pleidooi voor radicalisme, met steevast koddige pretoogjes. Het tekent de hoogtepunten van het festival. En daar hebben we ook wat aan, voor later.

Compromisloos positief

Rewire trekt drie dagen lang Conrads compromisloos positieve insteek door in het gevarieerde programma. Daarin zijn heel wat glimlachende gezichten te bespeuren, zowel bij razende noisejazzmuzikanten (Sex Swing) als bij makers van kraut-van-nu-elektronica (SUMS). Genieten dus, en helemaal aanstekelijk wordt het als de artiesten zich uitputten in een waar ren-je-rot-spektakel (N.M.O.). Wanneer radicalisme echter geveinsd wordt, blijkt loos nihilisme het acuut te winnen en dat resulteert in een zeldzame miskleun in de festivalperformances (Pharmakon).

[bol_product_links block_id=”bol_58e357c85883a_selected-products” products=”9200000066031748,9200000066031746″ name=”swing” sub_id=”rewire” link_color=”003399″ subtitle_color=”000000″ pricetype_color=”000000″ price_color=”CC3300″ deliverytime_color=”009900″ background_color=”FFFFFF” border_color=”D2D2D2″ width=”620″ cols=”2″ show_bol_logo=”0″ show_price=”1″ show_rating=”1″ show_deliverytime=”1″ link_target=”1″ image_size=”0″ admin_preview=”1″]

Vrolijk buitelen

Bij Horse Lords buitelen in de kleine Prins27 de bizarre breaks onnavolgbaar straf en strak over elkaar heen. Dat hebben we maar mooi geflikt, lijken de omhooggekrulde mondhoeken van de muzikanten uit Baltimore te suggereren. Na hun show wordt de platentafel bestormd, ze hebben veel vrienden gemaakt met hun freaky rock, die allesbehalve mainstream is. Sex Swing is een dag later heel wat hoekiger en gruiziger, maar ook de Londenaren stemmen vrolijk. Als een razende reporter schiet het oor van de toeschouwer door de band, waarin om de maat op een andere plek iemand anders met de grootste lol het hoogste woord voert met een brekend nieuwtje. Zo blijkt Sex Swing een daverende mix van psychedelica in grijstinten, vol knerpende baritonsaxofoon en krijtende noise, met een sausje van Neu! dat aan de doomrock is gegaan.

[bol_product_links block_id=”bol_58e3585bb1045_selected-products” products=”9200000057309141,9200000057308741″ name=”horse lords” sub_id=”rewire” link_color=”003399″ subtitle_color=”000000″ pricetype_color=”000000″ price_color=”CC3300″ deliverytime_color=”009900″ background_color=”FFFFFF” border_color=”D2D2D2″ width=”620″ cols=”2″ show_bol_logo=”0″ show_price=”1″ show_rating=”1″ show_deliverytime=”1″ link_target=”1″ image_size=”1″ admin_preview=”1″]

Optelsom en opmaat

David ‘Kangding Ray’ Letellier laat lachend zijn minimalistische elektronica van de balkons van Het Paard ketsen. Barry Burns van Mogwai doorklieft het Raster-Noton-idioom ondertussen met spaarzame, maar uiterst doeltreffende melodieën op spacey synthesizer en splijtende gitaar. Achter de twee slaat Merline Ettore het daglicht uit zijn drumstel met een jazzy motorikhand die Jaki Liebezeit in herinnering roept. Samen heten ze SUMS. De uitdrukking ligt niet alleen voor het oprapen, ze blijkt ook nog waar. SUMS levert een Can-anno-nu-jam in optima forma. Wat begon als gelegenheidsproject blijkt allengs meer koers, richting en inhoud te hebben. Van SUMS verschijnt binnenkort een EP die hopelijk de opmaat is naar meer live-shows van dit drietal.

Sparta uit Budapest

Gábor Lázár doet niet aan olijke jamsferen. Hij heeft ledbalken opgehangen in het Korzo Theater (voor het eerst, normaal liggen ze op de grond), de podiumvloer blijft leeg. 22 minuten lang vuurt de Hongaar zijn installatie A Trap for Your Attention op het publiek af. Je oog probeert het felle licht te volgen dat door de ruimte schiet. Het spartaanse elektronische geluid biedt geen houvast. Lázár beent elektronica uit tot op de kern en wringt daar vervolgens pulsen en basgolven uit die dwars door je lichaam klieven en de tribune laten rammelen. De hyperfocus verbluft en grijpt vast, diept uit en beklijft. Als de toekomst van de digitale muziek kaal en gestript wordt, is Lázár de pionier bij uitstek.

En géén euforie!

Meer elektronica komt van Lorenzo Senni, op wiens bandshirt in kolossaal lettertype zijn voornaam prijkt. Op afgodsformaat staat ‘LORENZO’ ook op een groot doek achter het ‘altaar’ met daarop zijn machines die rave-anthems en synthleads verhakselen. Moeilijk te verhapstukken? Pech, denkt Senni. Met een grote grijns zet hij de elektronica aan het werk en gaat buiten het licht een onbeholpen dansje doen. Als het dan bierbekers regent, tovert Senni een powerballad uit de hoge hoed die met gemak de ‘Paradise by the Dashboard Light’ van de postrave genoemd kan worden.

[bol_product_links block_id=”bol_58e3594f52298_selected-products” products=”9200000066086363,1000004012419386″ name=”senni” sub_id=”rewire” link_color=”003399″ subtitle_color=”000000″ pricetype_color=”000000″ price_color=”CC3300″ deliverytime_color=”009900″ background_color=”FFFFFF” border_color=”D2D2D2″ width=”620″ cols=”2″ show_bol_logo=”0″ show_price=”1″ show_rating=”1″ show_deliverytime=”1″ link_target=”1″ image_size=”0″ admin_preview=”1″]

Een Senni-set eindigt natuurlijk niet in euforie. Er is geen enkele andere artiest op Rewire 2017 die zo veel kietelende vragen stelt en uitnodigt tot gesprek en debat als Senni. Was dit ironie? Een gemakzuchtige middelvinger? Jeff Koons voor de dansvloer? Of toch vooral een liefdevolle, actuele ode aan de rave?

Onvast dromen

A propos rave: in de wachtrij bij de ticketbalie vraagt een jongeman zich hardop af: ‘Wie is Jeff Mills nu helemaal? Niemand kent die man en toch staat hij zo hoog op de line-up? Dat is toch wel heel vreemd?!’ Zou hij dan wel weten wat rave was? Of Slowdive? Conrad-achtig bewijst Rewire dat het niet uitmaakt of je dit wel of niet weet. Horden bezoekers zijn evenwel alleen gekomen voor de band uit Reading.

[bol_product_links block_id=”bol_58e35a1a58202_selected-products” products=”1000004003219107,1000004012170765,1000004003219105,1000004011431598″ name=”slowdive” sub_id=”rewire” link_color=”003399″ subtitle_color=”000000″ pricetype_color=”000000″ price_color=”CC3300″ deliverytime_color=”009900″ background_color=”FFFFFF” border_color=”D2D2D2″ width=”620″ cols=”2″ show_bol_logo=”0″ show_price=”1″ show_rating=”1″ show_deliverytime=”1″ link_target=”1″ image_size=”0″ admin_preview=”1″]

Hun dromerige en ietwat onvast gezongen shoegaze rolt kristalhelder door Het Paard. Slowdives terugkeer na meer dan twintig jaar wordt warm onthaald en te oordelen naar het gespeelde nieuwe materiaal zit er toekomst in de deels bruut opzwepende, deel zoemend lieve rock. De massale jubel leidt bij de band in ieder geval tot een vreugdevolle viering in de vorm van een toegift.

Maar wat heb je nu melden?

Pharmakon slaat liever alle lol en levenslust uit haar publiek. Wat een contrast met het onlangs verschenen album Contact. Daarop tilt ze naarheid naar een schrikbarend niveau. Live hanteert Margaret Chardiet de allerbotste bijl. Zompige stoomwalsdreunen en snijdend cirkelzaaglawaai vormen de basis waarover ze haar stembanden aan gort krijst, maar het blijft ongewis wat ze te zeggen heeft. Ze wil Whitehouse of Dave Phillips zijn, maar doet na wat ze van plaat of YouTube kent. En wat al zo vaak – en zo veel beter ook – gedaan is. Dan wordt nihilisme leeg; radicalisme van en voor het niets. Hoe hard je dan ook schreeuwt en hoe luid je de herrie ook zet: dan is het geen kwestie van niet gehoord worden – dan is er niets te horen.

[bol_product_links block_id=”bol_58e35a890c7e7_selected-products” products=”9200000074106192,9200000032172400,1000004013680674″ name=”pharmacon” sub_id=”rewire” link_color=”003399″ subtitle_color=”000000″ pricetype_color=”000000″ price_color=”CC3300″ deliverytime_color=”009900″ background_color=”FFFFFF” border_color=”D2D2D2″ width=”620″ cols=”2″ show_bol_logo=”0″ show_price=”1″ show_rating=”1″ show_deliverytime=”1″ link_target=”1″ image_size=”0″ admin_preview=”1″]

Voer voor discussie

Over niet gehoord worden gesproken: Rewire problematiseert met een essay in het programmaboek en een paneldiscussie de rol van de vrouw in de (experimentele) muziek. Jo Kali’s tekst gaat bij vlagen bizar kort door de bocht en doet vele aannames die zeer discutabel zijn. Ook het pleidooi vóór de stem die Pharmakon geeft aan een vrouw in de mannenwereld die het noisegenre zou zijn, is – hoewel radicaal – nauwelijks positief te noemen. Dat is meer een Koning(in) Eenoogargument van de soort: hoera, we hebben eens een vrouw! Hijs haar op het schild! Dat is onzin, want er zijn veel meer vrouwen actief in noise – heeft de schrijfster gewoon niet gezocht? – die ook nog eens originele kwaliteit bieden en geen mannen nadoen. Toch zit er voer voor veel gesprek, en wie weet ook puike muziek, in het genderdiscours dat Rewire mede op de kaart zet.

Dolken

Dat female empowerment ook positief aangepakt kan worden, bewijst Moor Mother. Haar performance staat stijf van de poëtische en politieke zeggingskracht. Camae Ayewa spuwt haar teksten als een j’accuse…! avant la lettre, over discriminatie en vele andere zaken die haar treffen; niet alleen als vrouw, maar ook als Afro-Amerikaanse, als jongere, als kunstenaar, als dichter.

Als ze op het podium staat, wordt duidelijk dat ze een enorme bagage aan bezielde kennis en geleefde, actuele geschiedenis met zich meedraagt die alle attentie opslurpt. Je drinkt de venijnige cocktail van haar verhalen en kucht de rafelige noise en ploffende grimebeats daaronder zachtjes uit de weg. Woord voor woord toont Moor Mother hoezeer haar teksten dolken zijn die vooroordelen en hokjes doorsnijden om (opnieuw) te kunnen verbinden. En dan te bedenken dat Fetish Bones pas haar eerste album is. Ayewa is nog lang niet uitgesproken, zoveel is zeker. Precies daar vind je weer Tony Conrads compromisloos positieve maken en doen: léven.

[bol_product_links block_id=”bol_58e35b25c8f93_selected-products” products=”9200000063421322,9200000063421212″ name=”moor mother” sub_id=”rewire” link_color=”003399″ subtitle_color=”000000″ pricetype_color=”000000″ price_color=”CC3300″ deliverytime_color=”009900″ background_color=”FFFFFF” border_color=”D2D2D2″ width=”620″ cols=”2″ show_bol_logo=”0″ show_price=”1″ show_rating=”1″ show_deliverytime=”1″ link_target=”1″ image_size=”0″ admin_preview=”1″]

Viering van het radicale geluid

Dát is de kracht van Rewire, de positiviteit van het radicale geluid vieren. Dat kan – letterlijk – liggend in de zitzakken, terwijl Kassel Jaeger uiterst verfijnde musique concrète laag op laag stapelt tot een ware elektronische symfonie. Je kunt het ook vinden bij N.M.O., dat zichzelf midden in het uitzinnige publiek onderwerpt aan een shuttle run test tussen elektronica en drumstelletje en ondertussen dampend rauwe techno presenteert.

[bol_product_links block_id=”bol_58e35b64c4059_selected-products” products=”1000004012419385″ name=”jaeger” sub_id=”rewire” link_color=”003399″ subtitle_color=”000000″ pricetype_color=”000000″ price_color=”CC3300″ deliverytime_color=”009900″ background_color=”FFFFFF” border_color=”D2D2D2″ width=”250″ cols=”1″ show_bol_logo=”0″ show_price=”1″ show_rating=”1″ show_deliverytime=”1″ link_target=”1″ image_size=”0″ admin_preview=”1″]

Dit zijn maar twee van de vele gezichten waarop vrijwel continu Conrads genietende lach te zien is. Daarmee bevestigt Rewire zijn status als hét voorjaarsfestival voor avontuur en experiment; hét pleidooi bij uitstek voor radicalisme dat opbouwt en ondertussen met pretoogjesvisie vergezichten schetst.

Volgend jaar weer