Marte Boneschansker heeft het voor elkaar gekregen om mij een uur lang bezig te houden terwijl alles in mij in opstand kwam tegen wat ze me liet meemaken en ik uiteindelijk overging tot lijdzaam verzet. Het was een fascinerend ding om mee te maken en ik kan het iedereen aanraden. Voor zoiets ga je dus naar een festival, zoals Boulevard in Den Bosch.
Het Avignon van Brabant ging donderdag 7 augustus van start onder een best wel droevig gesternte. In haar openingswoordje op een volle Parade hield directeur-bestuurder Dana Kibbelaar ons voor dat het best raar voelt om een vrolijk zomerfestival te openen terwijl het niet goed gaat in de wereld. .
Groepsdynamiek
Toen Kibbelaar dat allemaal in een paar woorden aankaartte had ik dus al dat uur achter de rug waarin theatermaker en journalist Marte Boneschansker aan een groep van 50 festivalbezoekers de vraag voorlegde wanneer en waarom je in opstand zou kunnen komen. Daartoe verdeelde ze de groep eerst via voorkeuren, zoals of je wel of niet vliegt of vlees eet, en daarna ook via geheime opdrachten, terwijl een stoffen muur op wielen steeds op een andere manier de mensen soms letterlijk in een hoek zette.
Ondertussen klonken via speakers in de vier hoeken van de ruimte teksten van mensen die ervoor hadden gekozen om in opstand te komen, variërend van Extinction Rebellion-aanhangers tot een trekkerboer.
Als er een ding is waarmee je mij op de kast kunt krijgen is dat met dit soort groepsmanipulatie. Ik voelde steeds meer boosheid opkomen naarmate het gedraai met de rollende muur vorderde, maar raakte tegelijkertijd gefascineerd door de manier waarop de rest van de aanwezigen met hun situatie omging. Sommigen kozen ervoor de muur klem te zetten, anderen vormden een bondje, weer anderen haakten af, en ik? Ik ging iets passiefs doen wat eigenlijk niet mocht.
Goed kant van de geschiedenis
Boneschansker slaagde er zo in ons allemaal heel goed na te denken over wat opstand is, en hoe ingewikkeld het kan zijn om partij te kiezen. Want hoe weet je wanneer je aan de goede kant van de geschiedenis staat? Na afloop spraken we met een heel klein clubje over wat we hadden meegemaakt. Dat soort nazorg kan nuttig zijn, wanneer je dit seizoen besluit de voorstelling ergens mee te gaan maken. Je mensbeeld kan wel een opkikker gebruiken, immers?
Een heel ander soort opstand maakte ik mee bij de voorstelling Family van Louis Janssens. In deze voorstelling vertellen vijf queer performers over hoe hun familie reageerde toen ze uit de kast kwamen. Zoals te verwachten, was dat voor iedereen anders. De een trof een moeder die de champagne opentrok, de ander sprak zijn ouders nooit meer.
Diepe eenzaamheid
De verhalen over ouder-kindrelaties en de omgang met broers en zussen zijn herkenbaar, ook voor wie niet queer is. Dat maakt de voorstelling van Janssens universeel, maar ook minder opwindend dan zijn eerdere werk. In iedere familie komen momenten van opstand voor, in iedere familie is er verzet tegen vastliggende rollen.
In iedere familie komen mensen er doorgaans te laat achter hoeveel ze eigenlijk voor elkaar betekenden. Het slotbeeld maakte de voorstelling mooi rond en stuurde me naar huis met een diep beeld van eenzame mensen rond een gedekte tafel. Universeel, en daardoor toch heel mooi.
Zoveel emotie voor slechts één dag Festival Boulevard is best veel.
