Waarom zou je iemand drie uur lang interviewen, die zelf al niet van de buis te slaan is? Wat vraag je iemand die in zijn overal leesbare werk uitgebreid vertelt over hoe hij werd wie hij geworden is? Welke strategie kies je om tot het ‘rosebud’-moment te komen, waarop iedereen zit te wachten? ‘Rosebud’ als dat ene alles verklarende geheim dat alles op zijn plek laat vallen, zoals het sleetje met die naam het jeugdtrauma onthult van Citizen Kane in die beroemde film?
Leuke open vragen voor een gezellige avond Zomergasten. Wellicht voor een volgende keer, want de aftrap van seizoen 2025 bevatte geen open vragen. Verse interviewer Griet Op De Beeck vond het al lastig genoeg om spraakwaterval en meesterverteller Özcan Akyol uit te laten praten. Ze had zelf immers in haar voorbereiding al alles gezien, gehoord en gelezen wat de schrijver en tv-personality te melden had, dus wilde ze graag ergens haar eigen ei kwijt. Zoiets?
In de leer bij Theo Maassen
Hoe dan ook was deze eerste aflevering van de huidige serie een curieus voorbeeld van een totaal gebrek aan chemie tussen interviewer en geïnterviewde. Eus, zoals Özcan Akyol beter bekend is, wilde dolgraag vertellen en dat kan hij als de beste. Als social climber en stapelaar kan hij makkelijker tussen de sociale en intellectuele klassen manoeuvreren dan iemand die geboren en getogen is in de bovenklasse, en dat werd heel erg duidelijk in dit programma, dat maar een paar momenten een gesprek werd.
Het leek of Op de Beeck in de leer was geweest bij Theo Maassen, die in zijn enige seizoen als Zomergastheer niet in staat bleek om naar iemand van het andere geslacht te luisteren. Net als Theo deed met zijn vrouwelijke gasten, liet Op de Beeck Eus geen enkele zin afmaken. Maar anders dan Theo Maassen rondde ze de hele tijd zijn ontboezemingen af met een haastige en met weinig interesse uitgesproken samenvatting. Zij had immers alles al gezien en gehoord.
Plichtmatig afvinken
De verbazing op het gezicht van Eus werd met elke onderbreking groter, en groeide na de zoveelste keer dat Op de Beeck niet inging op een vriendelijk voorzetje, of niet doorvroeg op een duidelijk om uitleg roepende opmerking, uit tot verbijstering. Tot het laatste uur van de avond door beiden besteed werd aan het plichtmatig afvinken van het lijstje fragmenten en bijbehorende, door Op de Beeck voorbereide vragen.
Wat zat er achter die haast van de interviewer? Waarom zat ze zo stijf op haar stoel, waarom zocht ze zelden oogcontact en vanwaar dat moordende tempo? Als ervaren dramaturg zou ze toch moeten weten dat tempo maken aan het begin van een drie uur durende voorstelling averechts werkt op het tijdsgevoel van het publiek?
Matthijs
Namens wie stelde Op de Beeck haar vragen? Ze zit er toch ook een beetje namens ons? Wij, de zomergastenkijkers die niet alles van Eus volgen en niet al zijn boeken hebben gelezen?
Zo ergens op het moment dat het ook hoort te gebeuren, kwam er iets van een antwoord. Opeens viel de naam ‘Matthijs van Nieuwkerk’ uit de lucht. Want, zo stelde Op de Beeck, dat was een vriend van Eus en Eus had na het vertrek van Matthijs wegens grensoverschrijdend leiderschap ook kritiek geuit op Matthijs en dat doe je toch niet, als vriend. Zoiets.
Akyol zag het probleem niet, want op vrienden mag je kritiek hebben en van hem mocht Matthijs zo weer op tv terugkomen. Dat zou aanleiding kunnen zijn voor een interessant gesprek tussen twee ervaringsdeskundigen op het gebied van publieke schandpalen, want Op de Beeck heeft daar via Matthijs ook best ervaring mee: https://www.bnnvara.nl/dewerelddraaitdoor/videos/407677.
Het zou interessant zijn om de spanning in Op de Beecks gedrag jegens Özcan Akyol juist eens te analyseren aan de hand van deze gedeelde ervaring. Nu was Akyol vooral teleurgesteld dat het gesprek afzakte tot een soort RTL Boulevard-niveau.
Swing verdwenen
Hoe dan ook, na deze vage botsing kwam er geen enkele swing meer terug in de avond. Terwijl er nog zeer behartenswaardige fragmenten langskwamen en Eus mooie dingen zei over dichter Rodaan Al Galidi. Dat zo’n kunstenaar ons laat voelen hoe belangrijk het is om vreemdelingen in ons midden toe te laten, omdat zij ons met hun ogen naar onszelf laten kijken.
Zulke tegeltjes: Eus had er een vrachtwagen vol van bij zich, tot en met de prachtige rap van Fresku en het Metropole Orkest, die in het licht van de huidige ontsporing van de verwoesting van de Gazaanse bevolking extra lading kreeg.
Op de Beeck had met Eus een makkelijke eerste zomergast, die haar graag al het werk uit handen had genomen. Misschien logisch dat je in je debuut als interviewer een statement wil maken, dat je niet te therapeutisch wil overkomen, dat je een ander soort journalistiek wil laten zien. Maar wees dan op zijn minst oprecht nieuwsgierig.
Ze had Eus bijvoorbeeld best kunnen vragen waarom er in al zijn fragmenten eigenlijk helemaal geen vrouwen optraden. Maar ja, die vraag kun je aan bijna elke mannelijke zomergast stellen. We zijn nu vooral benieuwd of Griet Op de Beeck bij de volgende uitzending zelf haar pantser kan laten vallen.
Nederlands 
English (UK) 
Français 
