Amsterdam, 26-11-2012 – Afgelopen zaterdag stierf Moniek Toebosch (1948-2012), de sprankelende multikunstenares die ons land vanaf de jaren zeventig opschrikte met tegendraadse performances. Sommigen van u herinneren zich wellicht haar scandaleuze optreden in het Holland Festival van 1983. Toebosch presenteerde live voor de VPRO televisie het programma ‘Aanvallen van uitersten’ vanuit Theater Carré. Nadat het halve Omroeporkest was opgestapt uit protest…
Sinds de omroepserie De Vrijdag van Vredenburg zes jaar geleden begon, heeft zij een almaar uitdijend publiek aan zich weten te binden. Dit ondanks de aanvankelijk nogal onherbergzame noodlocatie aan de A2, waarvan de scheldnaam ‘Rode Doos’ inmiddels is uitgegroeid tot een koosnaam voor zowel publiek als musici.
Twee tegenpolen waren komen bovendrijven. Zou de VPRO IDFA Award voor beste lange documentaire naar een persoonlijk gekleurde auteursfilm gaan, of naar een doortimmerd relaas over een grote kwestie? Naar Alan Berliners opmerkelijke portret van de aan Alzheimer lijdende dichter Edwin Honig, of naar Dror Morehs fascinerende inkijkje in de Israëlische geheime dienst?
De vorige staatssecretaris van Cultuur, Halbe Zijlstra, heeft zijn draconische bezuinigingen in beton gegoten. De korting van 35 tot veertig procent op het budget van orkesten, toneelgezelschappen en een aantal musea is wet geworden. De nieuwe minister van Cultuur, PvdA’ster Jet Bussemaker, kan daar helemaal geen iota aan veranderen. En als ze al zou willen: de architect van de bezuinigingen die zij moet toelaten zit als fractieleider van de regeringspartner in de kamer. No chance dat hij zal toestaan dat zijn beleid de prullenbak in verdwijnt.
Actief zijn op social media als Facebook of Twitter is inmiddels voor elk dansgezelschap een must. Maar een dansvoorstelling (live) via 600 bioscopen wereldwijd uitzenden is ook niet mis. NDT (Den Haag) is door Pathé-theaters uitgekozen om in het illustere rijtje The Metropolitan Opera (New York), The National Theatre (Londen) en het Bolshoi Ballet (Moskou) plaats te nemen als partner in podiumkunsten op hoog niveau.
De muziek van Eefje de Visser komt binnen. In de stilte van het theater nog meer dan in clubs, waar enthousiaste fans haar woorden hardop meebeleven. Eén spotje en haar gitaar, meer heeft deze 26-jarige singer-songwriter niet nodig om de zaal te raken. Ik zie tranen, verliefde blikken en pogingen tot zittend dansen tijdens de officiële première van haar theatertour in de Melkweg.
Enfin: terwijl de Amsterdamse stadskrant Parool in opdracht van de Vlaamse uitgeverijdirectie aan een campagne tegen het stadsgezelschap van de Nederlandse hoofdstad begon, veroverde datzelfde Toneelgroep Amsterdam de harten van het New Yorkse publiek met een productie van de al weer jaren oude ‘Romeinse Tragedies’, die hier door een enkeling niet eens overall goed werd gevonden: http://www.wijbrandschaap.nl/2007/06/romeinse-tragedies-hf2007ta/
Bijna waren ze weggegooid: George Tsypins immense decors voor Wagners Der Ring des Nibelungen. Niet omdat zijn enscenering niet succesvol was of inmiddels verouderd zou zijn, maar simpelweg omdat de opslag voor De Nederlandse Opera een te forse kostenpost vormde.
In John Appels nieuwe documentaire Wrong Time Wrong Place komen overlevenden aan het woord van de schietpartij op het Noorse eilandje Utoya en de voorafgaande bomaanslag, waarbij 77 mensen omkwamen.
Als Nederland consequent volhardt in eerder ingenomen PVV-standpunten, zegt de tweede kamer op 21 november 2012 ‘Nee’ tegen een Europese investering in cultuur, innovatie en media. Als het huidige kabinet Rutte echter vasthoudt aan de pro-Europese houding die in het regeerakkoord is opgenomen, staakt Nederland zijn verzet tegen de bijdrage van 1,8 miljard euro aan versterking van cultuur, die inmiddels door alle andere Europese lidstaten is goedgekeurd.
Ook wij hebben het geretweet: “Duitsland verhoogt cultuursubsidie met 100 miljoen”. En we gaven zo voeding aan een halve waarheid. Die halve waarheid is, dat Duitsland een hemel is voor cultuurliefhebbers, een toevluchtsoord voor mensen die de kille bezuinigingen van de regeringen Rutte zat zijn. Duitsland lijkt misschien leuk, maar, zoals Volkskrant-correspondent Merlijn Schoonenboom in maart van dit jaar al opmerkte, er wordt daar minstens even hard bezuinigd als hier.
’s Hertogenbosch 9-11-2012 – November Music werd afgelopen woensdag succesvol afgetrapt en focust ook in zijn twintigtse editie op multimedia. Het duo Strijbos & Van Merwijk was er al vaker te gast en kreeg die middag de Prins Bernhardcultuurprijs Noord-Brabant, uitgereikt door voormalig Concertgebouwdirecteur Martijn Sanders. ’s Avonds trok hun voor het Amerikaanse strijkkwartet ETHEL gemaakte multimediaspektakel Cross Avenue veel publiek, de twee voorstellingen van Cloud-Messenger van Fred Momotenko waren zelfs geheel uitverkocht.
De experimentele hiphop / noiseband Death Grips speelt schuimbekkende takkeherrie. Maar wel hele spannende, interessante takkeherrie met paranoïde, surreële teksten. Live was het een verademing. In hun concert in Bitterzoet (gepresenteerd door Paradiso) ontketenen vocalist MC Ride (Stefan Burnett) en drummer Zach Hill een 20 minuten durende orkaan van adembenemende razernij.
Klassieke muziek op televisie heeft altijd iets saais. Vaak een korte inleiding door een keurige heer of dame, gevolgd door het concert zelf. Close-ups van de dirigent en solist, een longshot van het hele orkest en na afloop applaus. Alsof het medium zo nauwgezet mogelijk de etiquette van de concertzaal probeert te evenaren. Zelfs de webstreams waar meer en meer grote orkesten zich meer en meer van bedienen wijken amper van deze formule af.
Dans en muziek horen bij elkaar. Toch is er in deze combinatie altijd wel weer wat nieuws te ontdekken. De Amsterdamse Cello Biënnale nodigde dansgroep LeineRoebana uit om met cellist Jakob Koranyi en CvA Percussion een dans- en muziekvoorstelling te maken op muziek van componist Tan Dun: ‘Snow in June’. LeineRoebana heeft de laatste jaren als geen andere groep laten zien hoe verrijkend onconventionele combinaties tussen dans en muziek kunnen zijn.
Daar is het dan: het regeerakkoord van het nieuwe kabinet van de man die eerder de termen ‘subisidieslaaf’ en ‘lege zalen’ in verband wist te brengen met de schone kunsten. De toon is nu anders, en dat danken we aan de inbreng van de PvdA, zoals we dus eerder blijkbaar de honende toon te danken hadden aan de PVV van Martin Bosma.
Het is zeldzaam dat dezelfde film op het Cinekid-festival zowel de prijs van de jury als van het (kinder)publiek krijgt. Maar over de subtiele en sprankelende Franse tekenfilm Ernest et Célestine was iedereen het deze keer eens. Dit op prentenboeken van de in 2000 overleden Belgische illustrator Gabrielle Vincent gebaseerde verhaal werd dubbel bekroond en was daarmee dit jaar de grote winnaar. Ernest en Célestine zijn een beer en een muis die moeten ondervinden dat hun vriendschap in de beren- en muizenwereld slecht begrepen wordt.
Het Letterkundig Museum mist met zijn ‘Dubbel Denkraam’ tentoonstelling over het leven en werk van Marten Toonder de essentie van de kunst van Toonder.
Het meest markante gezelschap van Nederland, als het gaat om omgaan met subsidiegeld, is gered. De Theaterkrant meldt dat het Rijk akkoord is met de nieuwe, aangepaste begroting, die moest worden opgesteld nadat eerder dit jaar een verlies was ontstaan van ruim 2 miljoen euro. Het gezelschap behoudt dus de anderhalf miljoen euro en artistiek leider Jos Thie en zijn zakelijke partner Jelle Snijder worden met pek en veren de stad uit gejaagd, waar zij zich kunnen voegen bij de Raad van Toezicht die al eerder de ogen iets te dicht had gedaan. Immers, een peperdure productie inzetten om het tekort uit een eerdere run van diezelfde peperdure productie goed te maken: geen ondernemer zou dat ooit toestaan.
Het ministerie van OCW steekt de komende jaren tijd en geld in verbetering van het cultuuronderwijs op de basisscholen. Via een combinatie van reeds bestaande potjes en geld dat door rijk, gemeentes en provincies wordt bijgedragen komt er in de komende jaren per jaar 41,5 miljoen euro vrij voor de kunsteducatie. En voordat iedere ZZP-ende kunstenaar nu alvast plannen gaat maken: dat geld gaat vooral naar onderzoeken en procedures, waarbij het meest concrete doel is: ‘de ontwikkeling van een leerlijn cultuureducatie’.
De lange Franse animatiefilm zit in de lift. Om dat te benadrukken is Michel Ocelot, een van de gangmakers, door het Cinekid kinderfilmfestival uitgenodigd als eregast. Vanavond kreeg hij bovendien een Lifetime Achievement Award uitgereikt, die hij met een bescheiden protest aannam. Als animatiefilmer beschouwt Michel Ocelot (1943) zich nog als een adolescent die veel te ontdekken heeft.
De discussie was en is oeverloos, maar inmiddels hebben we cijfers. Dankzij de nieuwe ‘kengetallen’ van het Ministerie van OCW weten we nu hoeveel het Rijk (wij met zijn allen) over hebben voor de mogelijkheid om kunst mee te maken: per inwoner geeft de staat 38,90 per jaar uit aan subsidies voor dans, toneel, musea, jeugdtheater, opera en orkesten. Dat is dus iets meer 3 euro per maand. Inderdaad wel iets om elkaar over in de haren te vliegen, vinden we.
PUNCH! is een fantastisch festival. Het laat zien hoeveel moois, nieuws en verrassends er ontstaat als de grens tussen dans en performance wordt opgeheven. PUNCH! bevordert een verfrissende kijk op de wereld en schudt vastgeroeste interpretaties los. De jonge dansmakers en performers laten een enorme originaliteit en creativiteit zien, waar je niet alleen met plezier naar kijkt, je gaat er…
De overheid heeft de laatste decennia weinig moeite gedaan om in het Egyptische Damietta een culturele scene van de grond te krijgen. Er zijn geen werkruimtes. Geen galeries. Alleen een hele grote bibliotheek en een “cultuurpaleis”. Die zijn beide pas vijf jaar geleden geopend. Daarnaast zijn er een paar kleine onafhankelijke initiatieven. In de openbare ruimte.
Opkomend Brits-Indiaas dansidool Aakash Odedra weet topchoreografen aan zich te binden met het programma Rising. Het danstweeluik ging eerder dit jaar in première in Londen en was 14 oktober 2012 te zien tijdens het India Dans Festival in het Haagse danstheater Korzo. Rising bestaat uit vier solo’s gedanst door Aakash Odedra zelf. In de eerste choreografie Nritta (A. Odedra) begint de jonge dansprins onopvallend met…
Nederlands 
English (UK) 
Français