Commercieel belang bij test-evenementen schaadt het vertrouwen. Dat testresultaat is alvast binnen.

Vrij onverwacht werd deze week bekend dat culturele- en vermaakslocaties komende maand testlocaties zijn voor heropening van de samenleving. Het kwam nogal uit de lucht vallen, want iedereen was nog bezig met petities en andere smeekbeden om culturele gebouwen weer te heropenen. Daar hebben ze immers hun coronaprotocollen beter op orde dan de Albert Heijn bij mij op de hoek. Maar nu is het dus een proef bij de redelijk overzichtelijke evenementensector om te zien of het straks op veel meer plekken kan. (voor mij graag ook bij die AH) Zoals het persbericht meldt: ‘Met deze pilots gaat de overheid de bereidheid, beheersbaarheid en uitvoerbaarheid van het sneltesten onderzoeken, en doen de podia en kunstinstellingen ervaring op.’

Er is dus in redelijke stilte druk gewerkt aan de voorbereiding van deze heropening, die moest plaatsvinden voor deze zomer alle remmen los gaan.

Dankzij columnisten Pieter Derks (Radio 1) en Maxim Februari (NRC) plus een nieuwsbericht in de Volkskrant is de zaak inmiddels geëxplodeerd tot een heuse coronarel. Een rel die heel slecht nieuws is voor iedereen, de culturele sector nog wel het meest. Mijn mailbox stroomt over met bezorgde vragen van leden en lezers, en de bezorgdheid is terecht. Om over de vele complottheorieën nog maar te zwijgen, maar daar wil ik me even verre van houden.

Nieuws BV

Een nieuwe bestuurscultuur lijkt het hoofdthema van de formatie. @pieterderks denkt dat er maar één route de allersnelste weg is: nieuwe bestuurders. “Ik vrees dat we eerder allemaal geprikt zijn dan dat Mark Rutte plaats maakt en dat is niet omdat het prikken zo snel gaat.” pic.twitter.com/Wc5aZhu2H1

— De Nieuws BV (@denieuwsbv) April 7, 2021

Een paar feiten voor wie dezer dagen niet oplette wegens koffiedrinken op het Museumplein: deze maand, te beginnen dit weekend, gaan een aantal theaters, concertgebouwen, casino’s en de Keukenhof open voor mensen die een geldig sneltestbewijs (maximaal 40 uur oud) kunnen overleggen, te tonen in een app die daarvoor moet worden gedownload. Die test is niet zomaar een test van een van de tientallen aanbieders van testen, maar kan uitsluitend gehaald worden bij een locatie van Lead Healthcare BV, die er diverse runt, verspreid over het land. De test (die het bedrijf inkoopt voor 7,50€ en verkoopt voor 75€) is gratis tijdens de testevenementen. Daarna moet – volgens berichten daarover in de media – de sector zelf voor de bekostiging zorgen.

Natuurlijk is iedereen met een hart voor kunst, of een gokverslaving wegens casino’s, blij met de nakende heropening. Vooral ook omdat de terrassen op 21 april weer open dreigen te gaan, want een concert zonder terras toe is natuurlijk niet te doen. Toch knaagt er het een en ander, en dat heeft dus te maken met transparantie. Daar is de laatste tijd veel over te doen wegens Ollogren en haar A4tje.

Controle

Het gaat om veel geld dat naar weinig ondernemers (één) gaat en een stichting die buiten democratische controle valt, want  bijvoorbeeld al geen anbi, dus niet verplicht om transparant te zijn. Het is duidelijk dat de covid taskforce van de culturele sector al zeker begin februari ver was in het overleg met de minister en het OMT over heropening. Ze waren zo ver dat de Stichting Open Nederland (van Generaal BD Middendorp) en Lead Healthcare (dat schathemeltje rijk gaat worden als test-monopolist) in die maand in actie kwamen.

De Stichting Open Nederland is  op 16 februari van dit jaar opgericht met als doel: ‘Het leveren van een bijdrage aan het heropenen van Nederland gedurende en na afloop van de COVID-19 pandemie, het opzetten van een landelijke fysieke testinfrastructuur die tot doel heeft de deelname aan (sociale) activiteiten in de breedste zin van het woord weer mogelijk te maken, ondanks eventueel van kracht zijnde beperkingen als gevolg van COVID-19, het leveren van een bijdrage aan het ontwikkelen van applicaties en andere al dan niet elektronische middelen al dan niet ter bevordering van de volksgezondheid dan wel om toegang te krijgen tot (sociale) activiteiten, het bijeenbrengen van geldmiddelen ter verwezenlijking van het bovenstaande.’

Logisch

Het doel is: testen of de samenleving open kan door alles en iedereen zoveel mogelijk te testen. Dat is logisch, zolang nog niet genoeg mensen zijn gevaccineerd, en zelf ook logisch wanneer dat wel het geval is, want niemand weet nog hoe lang de vaccins werken en wanneer er weer een nieuwe variant van het virus opduikt die resistent is tegen de prik. Het is dus te voorzien dat we nog zeker een jaar aan het sneltesten zijn. Niet overal, hopelijk, maar wel vaak. Omdat we geen zin hebben in nog meer virusgolven en nog meer yogamammas met een googleverslaving.

Probleem is alvast de communicatie, want nu roept de commerciële opzet van een en ander veel vragen op. Zoals we weten is ‘ik stel alleen maar vragen’ het begin van de vierde golf, wegens scepsis en complottheorie. Dat eerste resultaat van de test is dus al binnen: wees niet helemaal duidelijk over je traject en er komt poep in de ventilator. Komt natuurlijk ook omdat we dankzij de politieke cultuur van de afgelopen tijd een tikje wantrouwiger zijn geworden met zijn allen.

‘Ik stel alleen maar vragen’

Laten we ons daarom even beperken tot de vragen die we in ieder geval kunnen stellen:

• hoe is de aanbesteding verlopen van deze miljoenenoperatie?
• waarom is de GGD hier niet in betrokken?
• hoe delen de betrokken commerciële partijen de opgedane ervaringen met andere belanghebbenden, en vooral: de concurrentie?
• wat gebeurt er met de persoonsgegevens van alle meer dan tweehonderdduizend deelnemers aan de evenementen?
• is de te gebruiken app veilig en voldoet hij aan de privacynormen?

We kunnen vast nog meer concrete vragen bedenken. Laten we er nu dus eerst voor zorgen dat de transparantie op orde is, en dat we niet bang worden gemaakt door het feit dat er een noodzaak was om deze hele actie in handen te geven van de man die tot twee jaar geleden de hoogste militair van het land was. Iemand, kortom, die alles weet van bermbommen, maar wiens kennis over guerilla, burgeroorlog en handel in saffraan: is dat misschien een beetje overkill om het onrustige volk in de Hollandse polder gerust te stellen?

Onhandig verloopt het tot nu toe, en dat is slecht voor het vertrouwen. Doe daar iets aan, taskforce!