Ga naar de inhoud

Wijbrand Schaap

Cultuurjournalist sinds 1996. Werkte als toneelrecensent, columnist en verslaggever voor Algemeen Dagblad, Utrechts Nieuwsblad, Rotterdams Dagblad, Parool en regionale kranten via de Geassocieerde Pers Diensten. Interviews voor TheaterMaker, Theaterkrant Magazine, Ons Erfdeel, Boekman. Podcastmaker, experimenteert graag met nieuwe media. Cultuurpers heet het geesteskind dat ik in 2009 op de wereld zette. Levenspartner van Suzanne Brink huisgenoot van Edje, Fonzie en Rufus. Zoek en vind mij op Mastodon.

Zo bloeit er iets moois voor Nederlandse toneelschrijvers in Pont-à-Mousson

In Frankrijk ziet het theaterpubliek zelden toneelwerk van over de grens. In Nederland halen we ons teksttoneel meestal juist van buiten. Afgelopen weekend maakte ik in het 14.000 zielen tellende Pont-à-Mousson, tussen Metz en Nancy in de Franse Elzas mee wat er gebeurt als je die twee dingen met elkaar verbindt. Op het festival Mousson d’été (Zomermoesson) presenteerden Kunstenpunt en… 

De miraculeuze come-back van Griet Op de Beeck tijdens Zomergasten met Uğur Ümit Üngör

“Maak je zorgen over het leed van anderen. Luister naar ze en bekommer je om hen.” Zelden sloot een aflevering van Zomergasten in de afgelopen decennia af met een zwaarder doordringend slotakkoord dan die van zondag 17 augustus 2025. Zomergast Uğur Ümit Üngör bekroonde daarmee de diepe indruk die hij maakte tijdens de drie uur die hij doorbracht met ons… 

Dankzij Tent Paars en Joseph Toonga biedt Boulevard een scherpe blik op hiphop-cultuur

Vrolijk lachen, dansen en springen is best lastig, in 2025. Boomers zullen zeggen dat het nooit makkelijk was, maar niemand kan van de huidige generatie jonge mannen en vrouwen zeggen dat het watjes zijn die van elk zuchtje tegenwind in de stress schieten. Waar het wel toe leidt: krumping. Deze week zag ik op Theaterfestival Boulevard drie performances, waarvan twee… 

Bij Foreverandevergem in Theaterfestival Boulevard is het best jammer dat de Pinoys geen BN’ers zijn

Dat hebben wij dus niet, in Nederland. Kunstfamilies die zo groot en nog steeds samen zijn dat ze met zijn allen een vol bezette locatietheatervoorstelling in elkaar kunnen zetten, inclusief band. We hebben natuurlijk de Krabbé’tjes en de Croisetjes, maar daarna houdt het een beetje op. Misschien dat de Van Kootens iets samen kunnen met de Derwigjes, maar dat is… 

Griet Op de Beeck verklaart Eva Crutzen ‘genezen’ in derde aflevering van Zomergasten 2025

“Ik heb je gretig zien voelen.” Best een interessante zin, qua bouw. Niet onverwacht uit de mond van iemand als Griet Op de Beeck die haar sporen in de letteren ruimschoots heeft verdiend. Maar waarom was deze observatie, gevolgd door de constatering van Op de Beeck dat het “helemaal goed zou komen” met Eva Crutzen, de afsluiting van drie uur… 

Quichot in asfaltdamp naast heerlijke jomo, ergens in Den Bosch op Theaterfestival Boulevard

Je kunt je afvragen wat er in Tilburg Noord in het drinkwater zit. Want hoe komen die zes spelers van het ensemble van Het Zuidelijk Toneel uit Tilburg anders aan die tomeloze energie? Of zijn het de hallucinerende dampen van de asfaltfabriek die het decor vormt van Not Quichot? Wereldliteratuur on acid is al langer het unique selling point van… 

Boulevard 2025 opent: festival vieren in tijden van opstand

Marte Boneschansker heeft het voor elkaar gekregen om mij een uur lang bezig te houden terwijl alles in mij in opstand kwam tegen wat ze me liet meemaken en ik uiteindelijk overging tot lijdzaam verzet. Het was een fascinerend ding om mee te maken en ik kan het iedereen aanraden. Voor zoiets ga je dus naar een festival, zoals Boulevard… 

Snakken naar stiltes in memorabele #Zomergasten met Simon Kuper

“Ja, snap ik.” Het klonk best vaak uit de mond van presentator Griet Op De Beeck, tijdens uitzending 2 van Zomergasten 2025. Dat zei ze dan, voordat ze had gecheckt of wij thuis dat ook gesnapt hadden. Best lastig, want er waren zoveel wijsheden en doordenkers in het uiterst boeiende verhaal van Simon Kuper, dat je bijna ging smeken om… 

Afgezette bestuurders zamelen geld in voor rechtszaak tegen Kunstenbond

Deze week verschenen berichten online dat twee bestuursleden van de Kunstenbond zouden zijn afgezet (“ontslagen”, volgens hun eigen bericht). Als reden geeft Ben van den Dungen, een van de in ongenade gevallen bestuurders een ‘onverwacht tekort’ in de jaarrekening: “De Kunstenbond – en daarmee ook de belangenbehartiging van musici – verkeert in een diepe crisis, nadat is gebleken dat de… 

Gepantserde Griet Op de Beeck was niet nieuwsgierig naar Özcan Akyol in eerste Zomergasten van 2025 

Waarom zou je iemand drie uur lang interviewen, die zelf al niet van de buis te slaan is? Wat vraag je iemand die in zijn overal leesbare werk uitgebreid vertelt over hoe hij werd wie hij geworden is? Welke strategie kies je om tot het ‘rosebud’-moment te komen, waarop iedereen zit te wachten? ‘Rosebud’ als dat ene alles verklarende geheim… 

Rhino Dance Marathon: 30 jaar moderne dansgeschiedenis samengebald in een explosief feest

Als je de eerste maten van Bachs Matthäus uitvoert op een flink versterkte elektrische piano, gebeurt er iets in de zaal. De onheilszwangere noten klinken in een grote zaal met laag plafond, en dan komen dansers op die daar een bundel energie tegenaan gooien waarvan je diep in je stoel gedrukt zou worden. Als je een stoel had. Maar tijdens… 

‘Door het stof’ kan zomaar Enschedees eigen Gijsbrecht worden.

Zijn er redenen om níet naar Enschede te gaan op een zaterdagavond? De stad bruist best wel, met zijn centrale plein vol terrassen waar elke keer dat ik er kom, iets met pop- en rockbandjes aan de gang is. Dat zou ook een motivatie kunnen zijn om juist niet te gaan, want al die mensen die daar komen kijken, drinken… 

Het Nut is ‘sadder and wiser’ terug van Terschelling met fascinerende double bill over schuld en rijkdom

De vrijplaats rondom Het Nut op het Utrechtse Berlijnplein wordt met de dag unieker. Dat ligt vooral aan de bouwprojecten eromheen. Ooit was het een kleurrijke oase in bar braakland. Nu is het landje vrijwel helemaal ingesloten door appartementenblokken. Zo valt op hoe uniek het is dat die kavel op die dure locatie nog steeds ruimte biedt aan een soort… 

Alleen voor June Yanez moet je De Seizoenen al gaan zien bij Het Nationale Theater.

Het zijn vaak een beetje tragische personages in klassieke romans: de kunstenaar of wetenschapper die alles opoffert om Het Werk Over Alles te scheppen en daaraan roemloos ten onder gaat. Hoogmoed komt voor de val, denken we dan. Werk liever je hele leven aan het vervolmaken van één golf dan dat je het definitieve stuk over alles maakt. Maak je… 

Star Returning zet Chinees Yi-volk achter gaas in het Holland Festival

Kunst beleven is soms best ingewikkeld. Theaterkunstenaar Lemi Ponifasio heeft er in het Haagse Amare voor gezorgd dat ik een dikke anderhalf uur verbijsterd, geïrriteerd en soms verveeld maar toch altijd gefascineerd een zwart – en later wit –  gaasdoek heb bekeken, waarachter zich leden bevonden van de Chinese Yi-minderheid.   De Yi zijn een heel oud volk, zo leert Wikipedia… 

Lets spektakelstuk ROHTKO laat in het Holland Festival zien waar en waarom het fout gaat in de kunsten

Is kunst een manier om geld te verdienen, of iets dat de wereld verrijkt? De vraag is lastiger dan hij op het eerste gezicht lijkt. Wie kunst maakt, ziet dat werk als iets waar anderen voor moeten betalen, omdat er op zijn minst arbeid en materiaal in verwerkt is, en er ook nog eens immateriële waarde is gegenereerd. Het verhaal… 

Rechter VS: AI mag gratis leren uit boeken, maar moet er wel eerst voor betalen.

Het zijn de VS maar, en de uitspraak heeft geen rechtstreekse gevolgen voor Nederland, maar het is wel een precedent voor Nederlandse schrijvers en andere creatieven. In een grote rechtszaak van schrijvers tegen Anthropic, de ‘aardige’ maker van AI-systeem Claude, bepaalde de rechter dat deze techreus zijn systeem mag laten leren door boeken te scannen. De rechtbank vindt dat dat… 

Ring of our Time is een zacht swingende, terechte draai om de oren in het Holland Festival

Terwijl een verzameling mannen-in-pak in vreesachtige aanbidding rondom een grote oranje oorlogsgod in Paleis Huis ten Bosch aan de garnalencocktail begon, vulde enkele tientallen kilometers noordelijker een zacht, hypnotiserend ritme de Grote Zaal van de Amsterdamse Stadsschouwburg. De deinende cadans klonk als Indonesische gamelan, maar er golfde ook een Arabische tamboerijn doorheen, terwijl Afrikaanse trommels er een voortdrijvende hartslag aan… 

Omvergeblazen door eeuwenoude Noh-techniek in Otemba – Daring Women tijdens Holland Festival

Het Holland Festival is pas op de helft en er moet alweer een vastgeroest idee de prullenbak in. Dit keer is het de overtuiging dat de Japanse Noh-theatervorm een dode traditie is, toonbeeld van een eilandsamenleving die zich van de wereld heeft afgekeerd. Ik ben geen groot kenner van Noh, maar de enkele voorstelling die ik er in het verleden… 

No Change leert hoe je codes los kunt laten in het Holland Festival

Woensdag 18 juni bood het broekje het dapperste weerstand. Op de tribune van Frascati 1 was de spanning om te snijden. Zou het DD Dorvillier nog lukken om haar voet uit het kledingstuk te bevrijden, zonder haar handen te gebruiken? Ingehouden lachen klinkt hier en daar, maar het is ook stil. Wie probeert dat nooit: zo even een broek uitschoppen?… 

Michiel van der Aa maakt met From Dust een nieuwe toekomst zichtbaar in het Holland Festival.

Het zal vast een doodzonde zijn, maar Michiel van der Aa heeft mij weten te raken op een plek waar je een serieus bevonden journalist niet moet raken. En wereldberoemd operamaker Michiel van der Aa wil vast niet geassocieerd worden met een cultserie uit de vorige eeuw. Helaas.  Deze journalist moet namelijk hardop gaan bekennen dat hij een Star Trek-fan… 

Libanon verloor alle hoop. ‘Told by my Mother’ maakt dat voelbaar in het Holland Festival

Het ergste aan vermissing is misschien wel de buitenwacht, die niet begrijpt dat achterblijvers van vermisten weigeren zich nabestaande te laten noemen. Zolang er geen tastbaar en dus onomstotelijk bewijs is geleverd van de dood van de vermiste houden ze hoop. Niet tegen beter weten in, want beter weten, dat is iets voor buitenstaanders.  De performers van ‘Told By My Mother’… 

Saus overheerst in veelbelovend recept van One Ocean in het Holland Festival

Uiteindelijk komen we allemaal uit het water. Onze allervroegste voorouders kropen immers uit de zee op vinnen die zich in de modder zouden gaan ontwikkelen tot pootjes. Pootjes die we vervolgens weer zouden gaan doorkweken tot kolenschoppen, vliegtuigvleugels en mobieletelefoonvasthouders. Dat de zee ons nog steeds samenbindt is dus een mooi thema van het project One Ocean, dat op zondag… 

Trajal Harrell’s Asbestos Hall maakt het Holland Festival weer wat minder deftig

Amsterdam heeft nog wel wat rafelranden in industrieel erfgoed, maar ze nemen snel in omvang af. De linkeroever van het IJ verandert langzaam maar zeker in een gegoede woonbuurt. De NDSM-werf is nog maar een kleine postzegel in een verder buitengewoon prettig bevolkt appartementenbos. Meer naar het oosten is er nog plek. Achter de Jumbo, aan de jachthaven, is nog… 

Bérénice van Castellucci toont Isabelle Huppert als het eenzaamste personage uit de theatergeschiedenis.

Romeo Castellucci heeft een buitengewoon interessante verhouding tot de actualiteit. Ik volg de theaterkunstenaar nu een dikke 25 jaar en steeds maakt hij voorstellingen die bijna toevallig iets met het nieuws van de dag te maken hebben. Al heeft hij dat liever niet. Zijn project ‘Democracy in America’ maakte hij niet omdat Trump toen bij zijn eerste verkiezing die democratie… 

Klein Cultureel Lidmaatschap
175 / 12 Maanden
Bij omzet minder dan 250.000 per jaar.
Zelf persberichten (laten) plaatsen
Cultureel Lidmaatschap
360 / Jaar
Voor culturele organisaties
Zelf persberichten (laten) plaatsen
Samenwerking
Privé Lidmaatschap
50 / Jaar
Voor natuurlijke personen en zzp’ers.
Exclusieve archieven
Eigen mastodon account op onze instance