Voor leden, supporters en lezers: De Cultuurpers Zomerborrel!
Mogelijk gemaakt door Eventbrite
Oud of nieuw, klassiek of modern, minimaal of wereld. Pop. Tonaal en atonaal.
Mogelijk gemaakt door Eventbrite
Je kunt natuurlijk lid worden, of donateur, van Cultuurpers. Dat heeft enorm veel voordelen: je hebt toegang tot onze premium-verhalen en mag ook publiceren[hints]Iedereen die lid, genoot of drager is heeft toegang tot het CMS en kan verhalen indienen ter beoordeling door de eindredactie.[/hints] op de site. Maar je hoeft natuurlijk niet per se lid te worden om de goede zaak te steunen. Sterker nog: je kunt de goede zaak steunen en gewoon netto geld verdienen. Hoe dat kan? Door leden te werven: als partner van de coöperatie. Wanneer je voor ons leden werft via het partnerprogramma geven wij je een stukje van de opbrengst.
Het grootste applaus na afloop van Tsjaikovski’s opera Pique Dame ging woensdag 15 juni naar het koor van de Nationale Opera en het Koninklijk Concertgebouworkest. En terecht: koorzangers en orkestmusici brachten de zeer gevarieerde partituur puntgaaf tot klinken, zonder ook maar één keer met elkaar uit de pas te raken. Dynamiek, ritmiek, frasering, inleving, alles stond als een huis. Een prestatie van formaat, die je maar zelden in de Stopera aantreft. De zangsolisten staken hierbij wat bleekjes af.
De Oostenrijkse politicus Jörg Haider bestempelde haar werk als Weltkatzenmusik. Toen zijn extreemrechtse Freiheitliche Partei Österreichs in 2000 toetrad tot de regering, leidde dit tot massaprotesten. Tijdens een zo’n bijeenkomst laakte Olga Neuwirth (Graz, 1968) onder de titel ‘Ich lass mich nicht wegjodeln’ diens anti-intellectuele en anti-culturele agenda. De rest is geschiedenis: Haider reed zich in 2008 te pletter, Neuwirth…
We gaan er allemaal aan! Die zekerheid hebben we alvast binnen. En sinds het begin van de mensheid weet iedere nieuwe generatie steevast dat het hun nu gaat overkomen. Immers: hun opvolgers hebben nog nooit zo nergens voor gedeugd als de jeugd van tegenwoordig. Leuk uitgangspunt voor een concert, dacht de Duitse regisseur Sebastian Nübling[hints]Nuling was vorig jaar te gast in het Holland Festival met een bewerking van Hebbels toneelstuk Nibelungen, lees hier de recensie en een interview.[/hints], goed idee om te programmeren, dacht het Holland Festival. Ik vraag me serieus af, waarom.
Vol religieuze inspiratie schreef Joseph Haydn (1732-1809) het oratorium Die Schöpfung, zijn beroemde muzikale lofzang op het Bijbelse scheppingsverhaal. De Berlijnse kunstenaar Julian Rosefeldt (1965) reflecteert op Haydns meesterwerk met een esthetische film die toont hoe de mens de wereld naar zijn hand zet. Tijdens het Holland Festival is deze film vertoond bij een live uitvoering van de muziek door Collegium Vocale Gent en barokorkest B’Rock onder leiding van dirigent René Jacobs. Kreeg Die Schöpfung een extra lading door deze film, die grotendeels bestaat uit mensen in witte pakken die rondlopen door zanderige landschappen?
In zijn jeugd was Harrison Birtwistle (1934) een van de Angry Young Men van de Engelse muziek, inmiddels is hij in de adelstand verheven en gaat hij als ‘Sir Harry’ door het leven. Hij werd opgeleid als klarinettist en componist aan the Royal College of Music in Manchester, waar hij zich ergerde aan het behoudende klimaat. Samen met John Ogden,…
Voor Theatre of the World, zijn vijfde avondvullende opera, liet Louis Andriessen (1939) zich inspireren door de Jezuïtische wetenschapper Athanasius Kircher (1601-1680). Hij was de laatste renaissance-man, iemand die alles kon en alles wist. Kircher schreef boeken vol over de meest uiteenlopende onderwerpen, van de betekenis van hiëroglyfen tot vulkanologie en muziekinstrumenten aan toe. Hij ontwierp zelfs een kattenpiano, vanuit de gedachte dat elke kat op een andere toonhoogte gilt als je op zijn staart trapt. Na zijn dood raakte Kircher als charlatan in diskrediet.
Onbruikbaar voor de wetenschap vormt hij echter gefundenes Fressen voor een componist als Andriessen, die graag de grenzen opzoekt tussen realiteit en fictie. Zijn opera Writing to Vermeer (1999) is gebaseerd op fictieve brieven aan de Delftse schilder; Rosa, a Horse Drama (1994) gaat over de moord op een componist, die onderdeel zou vormen van een samenzwering tegen de muziek.
Had zij Marc geheten, dan gold Marie Jaëll (1846-1925) ongetwijfeld als een van de belangrijke Franse componisten van eind negentiende, begin twintigste eeuw. Maar ja, ze was nu een keer een vrouw – dus onbelangrijk. Tijdens haar leven geroemd door niemand minder dan Franz Liszt, werd ze na haar dood al snel vergeten. Hooguit leefde zij voort in de door…
Het Kröller-Müller Museum associeer je niet onmiddellijk met klassieke muziek. Toch bezocht ik zondagmiddag 29 mei een concert in dit in de Veluwse bossen gelegen instituut. Het werd georganiseerd door het Helene Kröller-Müller Fonds in samenwerking met 401 Nederlandse Opera’s. Deze organisatie streeft ernaar vergeten en nooit uitgevoerde opera’ uit Nederland en Vlaanderen (opnieuw) onder de aandacht te brengen. Voor deze gelegenheid werden aria’s en duetten uitgevoerd uit de periode dat Helene Kröller-Müller (1869-1939) de kunstverzameling aanlegde van het naar haar vernoemde museum.
Nederlandse muziek van eind negentiende, begin twintigste eeuw lijkt weer hot.
Het zal aan mijn onverwoestbare humeur hebben gelegen, en aan de diepe behoefte om nu eens eindelijk goed nieuws te brengen over de culturele sector, maar ik had het dus fout. Dinsdag meldde ik dat de podiumkunsten er weer bovenop aan het komen waren, na de draconische bezuinigingen van Halbe Zijlstra, maar dat is dus niet zo. Hoe graag de sector zelf ook graag wil dat het goed gaat, de cijfers spreken het keer op keer weer tegen.
De Vereniging van Schouwburg en Concertgebouw Directies heeft ons allemaal toch weer een beetje in het ootje genomen. Met een heuse infographic nog wel. Maar, zoals dat gaat met infographics: je kunt er nog zoveel vrolijke kleurtjes en kreetjes in zetten, en onderop zelfs ‘Bravo!’ en ‘Applaus!’roepen, de cijfers zelf liegen niet, ook al presenteer je ze net even iets anders dan vorig jaar.
Op maandag 23 en dinsdag 24 mei vergaderde de VSCD, en was in de Nijmeegse Concertzaal De Vereeniging het Congres Podiumkunsten aan de gang (@congresPK). Ik ging er kijken en ontdekte wat nieuwe dingen.
Er is het nodige veranderd in het Nederlandse theater, sinds het begin van deze eeuw. Ergens rond het jaar 2000 was ik te gast op een bijeenkomst van de Vereniging van Schouwburg- en Concertgebouw Directeuren, en het was een bizarre ervaring. Ik bevond me tussen een gezelschap dat het best te omschrijven was als een herenclub, waarbij het aantal omhooggevallen gemeenteambtenaren het aantal artistiek bevlogen theaterliefhebbers oversteeg.
Nu, 16 jaar later,
“Dat iemand zich bemoeit met een artistieke invulling, dat vind ik nogal fors. Laat ik het zo zeggen: je hebt die premier in Turkije… Je bemoeien met iets artistieks, dat vind ik nogal een beetje heftig.” Dit verklaarde Emil Szarkowicz, muzikant en cultuurrredacteur uit Limburg, in een uitzending van de regionale omroep L1 gisteren, Aanleiding is het negatieve advies van…
Champagne bij BAK in Utrecht, diepe teleurstelling bij Het Nieuwe Instituut in Rotterdam: de Raad voor Cultuur heeft gesproken. Vandaag, donderdag 19 mei 2016, kwam het eerste advies na de draconische kunstbezuinigingen door het eerste kabinet Rutte uit, en er rollen koppen. Amsterdam verliest de prestigieuze presentatie-instelling De Appel, in Den Haag moet collega-instelling Stroom zijn huiswerk overdoen. Het Orkest van het Oosten en het Gelders Orkest moeten binnen 2 jaar met fusieplannen komen. In Utrecht krijgt het stadsgezelschap Theater Utrecht ondanks artistieke waardering geen geld meer. Het Zuidelijk Toneel in Eindhoven Tilburg moet nieuwe plannen maken en Opera Zuid moet snel de artistieke kwaliteit omhoog brengen. Dat zijn de belangrijkste conclusies van het Advies van de Raad voor Cultuur.
Hoe dramatisch een en ander ook mag klinken, het advies is dat eigenlijk niet, wanneer je het hele slagveld overziet. Mede dankzij
“Thea, ik móet het nummer van die concertorganisator hebben!”, klonk zijn gebiedende bariton in mijn oor. Bernard van Beurden (1933-2016) belde steevast vanuit Zuid-Frankrijk, waar hij woonde – in Amsterdam had hij een bescheiden pied-à-terre. Ik had hem als muziekjournalist vaker geïnterviewd en leek de aangewezen persoon hem aan informatie uit zijn verre vaderland te helpen. Vervolgens zaten we uren…
‘Zij is de belichaming van de ongelooflijke lichtheid van het bestaan, beweeglijk, alert en precies op de tel.’ Aldus een criticus over de Koreaans-Amerikaanse dirigent Han-Na Chang (Suwon, 1982), die na haar debuut in 2007 zo’n beetje alle belangrijke orkesten leidde. In 2014 gooide ze hoge ogen tijdens de vermaarde BBC Proms met haar frisse opvatting van de Vijfde Symfonie…
Het Radio Filharmonisch Orkest en het Groot Omroepkoor moeten zich meer op de omroep, en minder op de concertpraktijk gaan richten. Dat stelt de Raad voor Cultuur in een vandaag uitgebracht advies over het beleidsplan van de Stichting Omroep Muziek (SOM), waar koor en orkest onder vallen.
Hoewel de Raad zeer te spreken is over de Zaterdagmatinee, zijn de twee andere series die de Stichting brengt
Voor een dramma giocoso viel er dinsdag 10 mei verdraaid weinig te lachen tijdens een uitvoering van Don Giovanni van De Nationale Opera. Deze van de Salzburger Festspiele overgenomen productie gaat gebukt onder een loodzware ernst, die nog versterkt wordt door de turbo-Mozart die dirigent Marc Albrecht ons met het Nederlands Philharmonisch Orkest voorschotelt. Ondanks zijn vaak straffe tempi ontbeert de…
Grootvader Louis Toebosch was een beroemde organist en componist. Diens dochter – haar tante – Moniek een minstens even bekende kunstenaar en performer; moeder blokfluitdocent, vader Mozart-gek: ‘Toen ik het huis uitging kon ik geen blokfluit of Mozart meer horen!’ Mayke Nas (Voorschoten, 1972) heeft het musiceren en componeren van geen vreemden. Ze vermijdt hierbij graag de gebaande paden en…
Toneelschuur, Don Carlos (toneel) Nina Spijkers brengt Friedrich Schillers klassieke toneelstuk terug tot de kern. Geen overdadig decor dat het Spaanse hof verbeeldt, maar doeken die laag voor laag afgepeld worden. speellijst M31 Foundation, Nederlandse Reisopera, Theater na de Dam, Der Kaiser von Atlantis (opera) Veertig jaar na de wereldpremière in Theater Bellevue wordt Victor Ullmanns Der Kaiser von Atlantis opnieuw…
Het hele jaar door besteedt de publieke omroep veel tijd aan sport. Voor WK, Tour of Spelen worden cultuuruitzendingen wekenlang zonder pardon afgelast. If you can’t beat them, join them, moet Paul Witteman gedacht hebben, of wellicht stelden de kijkcijfers teleur, want hij wijdde 1 mei een hele uitzending Podium Witteman aan wielersport. Niet doen. Aanleiding voor de wielerspecial is…
Alweer een poos geleden besprak ik met omroep MAX het idee om bij willekeurige bewoners in muziekwijken aan te bellen met de vraag wat ze van ‘hun’ componist vonden. Zouden zij spontaan losbarsten in een lofzang op pakweg Carolus Hacquart, Cornelis Schuyt of Henriëtte Bosmans? Helaas is dit ludieke plan nooit gerealiseerd, maar ziehier: een aantal musici sloeg de handen…
Afgelopen zondag 24 april overleed de klarinettist George Pieterson in zijn woning in Amsterdam, 74 jaar oud. ‘George was een iconische speler met een groot muzikaal hart’, zegt zijn vroegere student Frank van den Brink. ‘Hij ging er steevast vol in en welke opname je ook beluistert: zijn spel is altijd opmerkelijk. Je hoefde het niet per se met zijn…
Majesteit, Beste Willem Alexander, Vorig jaar speelde tijdens het Koningsdagconcert één van mijn favoriete muzikanten: violist en componist Oene van Geel. Voor die gelegenheid speelde zijn band zapp4 samen met een muzikant uit mijn oude wereld: blokfluitist Walter van Hauwe. Daarnaast een verrassende programmering met David Kweksilber Big Band, leading lady Claron McFadden, tapdanser Peter Kuit en meer. Geweldige muzikanten…
Nog voor het welkomstapplaus zaterdag 23 april in het Zuiderstrandtheater is verstomd, begint pianist Manuel Sanguino aan de Partita BWV 826 van Bach. Kristalhelder klinken de parelende loopjes in zijn rechterhand, terwijl hij met zijn linkerhand al even soepel de contrapuntische tegenstemmen vormgeeft. Ook de snellere passages zijn prachtig gefraseerd en noot voor noot te onderscheiden. Sanguino is een van de…