Met tekst, beweging, acteurs, decors.
Nerdtheater met elektrische dingetjes en grappige mechaniekjes. Ik houd ervan. In de vorige eeuw iets gezien op een bouwsteiger met een hoofdrol voor treiterige banschuurmachientjes en drammerige boortollen. Ik hoopte op zoiets bij ‘Dagen’ van Studio Gebroed, maar werd een beetje teleurgesteld. Het gegeven is natuurlijk leuk: we volgen een schepper die zo in een paar dagen een heel aardige…
Er waren mensen die gewoon in de keukenkastjes keken, terwijl de gids dat uitdrukkelijk verbood. Dat type mens, dat waarschijnlijk ook bij iedere maaltijd om ketchup vraagt, was een van de interessantere ontdekkingen tijdens de wandeling die je kon maken in den Bosch, onder de titel ‘Gluren’. De voorstelling is een voorbeeld van ‘ervaringstheater’: theater zonder duidelijke verhaallijn of boodschap,…
Het is het meest ambitieuze zomerfestival van Nederland: Festival Boulevard in Den Bosch wil niet alleen het mooiste schouwburgtoneel van de lage landen laten zien, maar ook de vetste spektakels, en jongste nieuwe makers en de vrolijkste buschauffeurs. En dat allemaal in 10 dagen, in eens tad waar de lokale krant zijn best doet om cultuur zo eng mogelijk te maken. We vatten de boel even voor u samen in 8 verleidelijke woorden.
Het verschil is slechts een ‘h’. Maar verwarrend is het wel. Deze week gaat in Zeeland de rockopera ‘O die zee’ in première. Over een maand gaat in Den Haag de sferische locatievoorstelling ‘Oh Die Zee’ van start, net als de Zeeuwse voorstelling zijn laatste weekend beleeft. De voorstellingen gaan allebei ook nog eens over de Odyssee, het klassiek Griekse epos over een Griekse held die na het verwoesten van de stad Troje tien jaar over de terugreis naar zijn eigen stad doet, waar hij vervolgens nog 100 minnaars van zijn echtgenote moet omleggen.
Hij had een belangrijk regisseur kunnen worden, maar was op de verkeerde tijd, op de verkeerde plaats. Uiteindelijk heeft zijn ziekte Matthias Mooij dodelijk dwarsgezeten. Gisteren overleed deze nog jonge theatermaker aan longkanker, dik anderhalf jaar na de première van zijn eerste grote-zaalproductie: Mogadishu. Met die voorstelling, van een stuk geschreven door de Engelse schrijfster Vivienne Franzmann, zette Mooij een nieuwe toon in het theater: niet langer greep hij terug op in het theater vertrouwd, vooral Duits en Oostenrijks repertoire, maar koos hij voor Britse auteurs.
Prinses Beatrix kan wel tegen een stootje hedendaags theater. Twee jaar geleden zat ze nog (als koningin) in de zaal bij The Life & Death of Marina Abramovic, en dit jaar bij The Crimson House van Lemi Ponifasio / MAU. Zo ongeveer één van de meest radicale – want luid, rauw en tamelijk ondoorgrondelijke – voorstellingen van deze editie van het Holland Festival. We kwamen er overigens niet helemaal uit, maar
Ivo van Hove heeft niet alleen een toneelstuk gemaakt op basis van Ayn Rands ideeënroman The Fountainhead. In 2006 wilde de artistiek leider van Toneelgroep Amsterdam er zelfs een heel nieuwe inrichting van het toneelbestel op baseren. 8 jaar later kunnen we constateren dat alleen de negatieve kanten van Van Hove’s visioen zijn gerealiseerd.
In Rome weten ze al een eeuw of 20 wat lekker eten is. De doorbloeding is alles. Seneca, een Romein van het betere soort, schreef stukken waarin het bloedvergieten tot kunst werd verheven. Het publiek smulde ervan, zoals het in Shakespeares tijd, 1500 jaar later, smulde van Seneca’s recepten, en zoals we nu smullen van Game of Thrones op tv. Het kan niet bloederig, niet wreed genoeg zijn. Dat vinden we lekker.
Dat de Serviër Gavrilo Princip in 1914 de Oostenrijkse kroonprins vermoordde en daarmee de Eerste Wereldoorlog ontketende, was tot voor kort in Nederland niet meer dan een droog historisch feitje. Maar nu het een eeuw is geleden dat deze aanslag plaatsvond, krijgt deze jonge vrijheidsstrijder in ons land alsnog een gezicht. Maar wat De Warme Winkel in de voorstelling ‘Gavrilo Princip’ doet is veel meer dan ‘een gezicht geven’.
Hoewel beide voorstellingen op een heel andere manier ontstonden, zijn er toch paralellen te trekken tussen ‘Romeo en Julia. Naar Romeo en Julia‘ van Karina Kroft en ‘Crastest Ibsen II – Volksvijand’ van Sarah Moeremans / Noord Nederlands Toneel. Regisseur Karina Kroft en acteur Joep van der Geest in gesprek over de relatie die zij aangaan met een klassieke toneeltekst en hun publiek.
Ieder Holland Festival is er minstens 1 voorstelling waarvan heel veel mensen zich afvragen waarom die geprogrammeerd is. Dit jaar valt die eer te beurt aan ‘Bestiaire d’Amour’ van en met Isabella Rosselini. We zoeken even naar antwoorden.
Weer actueel, nu Toneelgroep Amsterdam de voorstelling herneemt, mijn recensie uit 2014. Deze week ging de toneelbewerking van The Fountainhead in première. Het boek is verschrikkelijk, de voorstelling rammelt, de acteurs winnen maar nipt. De inhoud schept echter nog meer verwarring en dat is de reden waarom ik u niet zal tegenhouden om te gaan kijken. En Hans Kesting natuurlijk. Ik zet het even op een rijtje.
Literatuur begint haar plek op Oerol te veroveren, logisch ook want poëzie en proza is overal. Het landschap inspireert schrijvers en dichters tot mooie teksten en tegelijkertijd nemen bezoekers door middel van literatuur de omgeving op een poëtische manier in zich op. Welke vormen van literatuur kun je tegenkomen op Terschelling?
Lekker ‘ouderwets’ Holland Festival: een bijzondere opstelling die het publiek confronteert met de implicaties van heur eigen positie en kijkgedrag. En dat mag ook wel bij Fassbinder’s ‘Die bitteren Tränen der Petra von Kant’. Melodrama was de Duitse theater- en filmgeweldenaar niet vreemd. De bittere tranen zijn van een modekoningin en haar entourage, klinisch is de setting, flinterdun het verhaal, en toch ongemeen spannend hoe dit damestoneel zich ontwikkelt.
Taal is muziek. Soms vergeten we dat. Dan denken we dat taal een manier is om objectieve betekenissen over te brengen. Beetje dom. Taal is voedsel voor alle zintuigen. Daar hoeft geen getokkel onder. Dat is pure opera zonder opsmuk. De Engelstalige voorstelling ’tis Pity she’s a whore’ die ik gisteren in het Holland Festival zag, bewijst dat. Zelfs als je geen moer verstaat van de zeventiende-eeuwse zinnen is het een genot om naar te luisteren.
Zaterdag 14 juni ging in een vloed van avondjurken, smokings, bekende Nederlanders en Gooische Tanks War Horse in première. Een stuk over een oorlog waarin Nederland neutraal was, en waarvan in elk dorp van de rest van de wereld gedenkstenen staan. U kunt gaan kijken. Of niet. We hebben zes argumenten op een rijtje gezet.
Eén van de vuistregels van de hedendaagse theaterkunst luidt als volgt: Er bestaat geen middenweg bij een voorstelling met een krankzinnig lange titel. Zo’n productie is fantastisch, óf sterft aan de eigen pretenties. Bij Judson church is ringing in Harlem (made to measure) / twenty looks of paris is burning at the judson church (m2m) is dat laatste het geval.
Dit jaar gaat de reis naar India en Nepal. Want dat leek hem wel mooi. De bezoeker van de Nederlandse première van Jelineks Die Schutzbefohlene had zin in de zomer. Volgend jaar zouden ze een vriendin opzoeken in Vietnam. Weinig gedoe om een visum te krijgen. Als blanke Europeaan is de hele wereld van jou. Je kunt overal terecht. De man besefte niet hoe bevoordeeld hij was.
De vallei van verbijstering. Veel mooier komen titels niet, dan die van ‘The Valley of Astonishment’. Het voorlopig laatste toneelstuk van de theaterlegende Peter Brook komt naar Amsterdam. Het Holland Festival gaf mij en twee journalisten van respectievelijk Parool en NRC, de gelegenheid om met de bij leven al legendarische regisseur te praten. Best bijzonder, want de man die een hele generatie theatermakers en toeschouwers betoverde met voorstellingen als de negen uur durende Mahabharata in Avignon, geldt als een godheid onder theaterkenners en -liefhebbers.
Iemand merkte op Facebook op dat het een beetje raar stond om in een krant sterren uit te delen voor een toneelstuk gebaseerd op Het Dagboek van Anne Frank. Hoewel ik zelf huiver om zo vroeg al een Godwin te maken, is er toch wel degelijk iets aan de hand met Het Toneelstuk en De Recensie. Recensies over Het Toneelstuk naar Het Dagboek lijken namelijk overbodig. Want hoe recenseer je zo’n stuk, met zo’n geschiedenis? Is gedoe over wel of geen gelaagdheid, wel of geen avontuurlijkheid in de regie niet zelfs een beetje oneerbiedig? Het zijn drie kwesties dus, die me tot een overweging brachten dat het misschien wel helemaal niet moest kunnen. Anne recenseren.
Omdat Nederlandse cultuur de Nederlanders pas opvalt als er gescoord wordt in het buitenland (geldt ook voor voetbal, overigens): Groot nieuws over het eerste gezelschap van Nederland. Bondscoach Ivo van Hove van Toneelgroep Amsterdam heeft niemand minder dan Juliette Binoche gestrikt voor een hoofdrol in een toneelstuk.
Ik ga op 7 mei 2014 in Parijs praten met Peter Brook. Voor mensen die theater hebben gestudeerd is dat iets heel bijzonders. De man schreef ooit een heel overzichtelijk en handzaam boekje dat bij alle theatermensen in de kast staat: The Empty Space. Maar hij was ook de regisseur van voorstellingen waar meer mensen bij geweest zijn dan er ooit stoelen waren. Ofwel.
De Prins Bernhard Cultuurfonds Prijs gaat dit jaar naar Johan Simons. Bij de mededeling, in een weiland onder Utrecht, was de regisseur verbaasd: hij vermoedde dat de prijs bedoeld was voor zijn vrouw, Elsie de Brauw, alom beschouwd als een van de beste actrices van Nederland en België.
‘Harry Partch wist precies wat hij deed. Hij koos hele specifieke bourbonflessen uit om die 43 stappen in de octaaf in te vullen. Zo maakte hij muziek die heel toegankelijk is, maar ook heel ongrijpbaar. En dat is wat goede kunst moet doen.’
Update: voorstelling De Freudjes is voorlopig uitgesteld, tot waarschijnlijk later dit jaar.
‘Ik vind het theater. Psychoanalyse is een theatraal gegeven.’ Lineke Rijxman is gefascineerd door psychiaters. Niet omdat ze er zelf de deur plat loopt, maar omdat psychiatrie een dankbaar gegeven is voor iemand die toneel maakt. Daarom moest het er eens van komen: een stuk over Freud. Maar dan niet over Sigmund zelf, of over zijn familie. Het stuk “De Freudjes (Geen Familie)” gaat over drie zusjes in het van pillen en afkortingen overlopende drukke leven van vandaag. ‘We praten zo makkelijk over depressies. Je zegt al dat je depressief wordt als de kipsaté bij de slager op is.’
Nederlands 
English (UK) 
Français