Ga naar de inhoud

Holland Festival

Het Holland Festival is het meest toonaangevende festival van Nederland, en toont het beste wat er internationaal en nationaal op de grotere podia wordt gemaakt.

Grunberg komt niet uit zijn holletje in The Future of Sex #HF16

Woody Allen zorgde er in 1972 voor, dat zijn fans jaren later niet meer met droge ogen naar Star Wars konden kijken. De slotscène van zijn film ‘Everything You Always Wanted To Know About Sex, But Were Afraid To Ask’ toont ons het mannelijk brein als de brug van een Star Cruiser waar de bemanning hard aan het werk is om een date tot een goed einde te brengen. De spermatozoïden in het vooronder zijn een kibbelende bende startroopers, op weg naar een onzekere afdaling richting kloppende eicel.

The Dark Ages: prachtig onderzoekend theater van Milo Rau. #HF16

Bij  ‘The Dark Ages’  denken we aan de ruwe rauwe donkere middeleeuwen, met kerk en koning en zonder hygiëne. De Zwitserse regisseur Milo Rau verwijst met zijn voorstelling, die nu in het Holland Festival te zien is, echter naar een veel recenter stuk Europese geschiedenis. In een recent interview met de Cultuurpers zegt hij hierover:

Hoewel gedateerd, maakt Pina Bausch’ Nelken nog steeds indruk op #HF16

Zo vanaf rij negen is het net alsof je zelf tot aan je knieën in de anjers staat. De hoofden van het publiek voor mij gaan geruisloos over in een woud van stelen bekroond met roze, waar doorheen dansers als langbenige kippen voorzichtig heen en weer stappen.

De vondst is geweldig: Nelken van Pina Bausch toont het paradijs als een plek waar je voorzichtig moet zijn, anders gaat het fout. De anjers dwingen de dansers tot omzichtigheid. Je gaat er als toeschouwer in mee, zonder dat meteen alle onderliggende gedachtegangen tot je doordringen.

Gardens Speak ©-Tania-El-Khoury-1-

Graven in de aarde blijft aan de oppervlakte in Gardens Speak #HF16

Daar lig ik dan. Naast Holland Festival-directeur Ruth Mackenzie, op een graf, als onderdeel van de installatie Gardens Speak op het podium van de grote zaal van Theater Bellevue in Amsterdam. Er is niets te zien, weinig te horen. Toneellampen suggereren na een paar minuten een opkomende zon. Ik kom samen met de tien andere bezoekers overeind. Best jammer, want ik lag daar eigenlijk wel lekker.

Het programmaboekje klonk veelbelovend:

Koor en orkest zijn de ware sterren in Pique Dame #HF16

Het grootste applaus na afloop van Tsjaikovski’s opera Pique Dame ging woensdag 15 juni naar het koor van de Nationale Opera en het Koninklijk Concertgebouworkest. En terecht: koorzangers en orkestmusici brachten de zeer gevarieerde partituur puntgaaf tot klinken, zonder ook maar één keer met elkaar uit de pas te raken. Dynamiek, ritmiek, frasering, inleving, alles stond als een huis. Een prestatie van formaat, die je maar zelden in de Stopera aantreft. De zangsolisten staken hierbij wat bleekjes af.

Olga Neuwirth: Weltkatzenmusik of akoestische monumentenzorg? #HF16

De Oostenrijkse politicus Jörg Haider bestempelde haar werk als Weltkatzenmusik. Toen zijn extreemrechtse Freiheitliche Partei Österreichs in 2000 toetrad tot de regering, leidde dit tot massaprotesten. Tijdens een zo’n bijeenkomst laakte Olga Neuwirth (Graz, 1968) onder de titel ‘Ich lass mich nicht wegjodeln’ diens anti-intellectuele en anti-culturele agenda. De rest is geschiedenis: Haider reed zich in 2008 te pletter, Neuwirth… 

Melancholia-Bryony-Dwyer-junges-theater-basel-©-Sandra-Then

Alle 18 zwartgallig: Melancholia is concert voor zure oude mannen #HF16

We gaan er allemaal aan! Die zekerheid hebben we alvast binnen. En sinds het begin van de mensheid weet iedere nieuwe generatie steevast dat het hun nu gaat overkomen. Immers: hun opvolgers hebben nog nooit zo nergens voor gedeugd als de jeugd van tegenwoordig. Leuk uitgangspunt voor een concert, dacht de Duitse regisseur Sebastian Nübling[hints]Nuling was vorig jaar te gast in het Holland Festival met een bewerking van Hebbels toneelstuk Nibelungen, lees hier de recensie en een interview.[/hints], goed idee om te programmeren, dacht het Holland Festival. Ik vraag me serieus af, waarom.

Film tilt Die Schöpfung niet naar hoger plan op Holland Festival #HF16

Vol religieuze inspiratie schreef Joseph Haydn (1732-1809) het oratorium Die Schöpfung, zijn beroemde muzikale lofzang op het Bijbelse scheppingsverhaal. De Berlijnse kunstenaar Julian Rosefeldt (1965) reflecteert op Haydns meesterwerk met een esthetische film die toont hoe de mens de wereld naar zijn hand zet. Tijdens het Holland Festival is deze film vertoond bij een live uitvoering van de muziek door Collegium Vocale Gent en barokorkest B’Rock onder leiding van dirigent René Jacobs. Kreeg Die Schöpfung een extra lading door deze film, die grotendeels bestaat uit mensen in witte pakken die rondlopen door zanderige landschappen?

Wij zijn het woud. Christiane Jatahy bereikt maximale impact op #HF16

Er zijn landen in de wereld, waar de grenzen tussen de kunstdisciplines niet zo scherp getrokken zijn als hier. Het Holland Festival is onder de nieuwe leiding van Ruth MacKenzie bezig ons een inhaalslag te laten maken. Ze haalt hier evenementen heen waarbij de grenzen tussen beeldende kunst, performance, video, film- en podiumkunst niet meer te trekken zijn. Gebeurtenissen die op een voor ons best nieuwe manier betekenis genereren, zoals The Encounter, vorige week, en Gardens Speak, later deze week.

‘De Europeaan is een weeskind’ – Milo Rau over The Dark Ages #HF16

De Zwitserse theatermaker Milo Rau maakte een theatertrilogie over de teloorgang van het Europese ideaal. Het tweede deel The Dark Ages staat nu op het Holland Festival. Rau combineerde de pijnlijke, persoonlijke levensverhalen van zijn spelers met thema’s uit het werk van Tsjechov, Shakespeare en de Griekse tragedies. Met een Freudiaans sausje: ‘Talloze mensen die The Dark Ages hebben gezien vragen me: Milo, is er iets mis met je vader?’

Ça Ira: politiek theater met de allure van House of Cards #HF16

Ruim vier uur duurt Ça ira (1) Fin de Louis, een voorstelling van de Franse regisseur Joël Pommerat, te zien dit weekend tijdens het Holland Festival. Hij reconstrueerde de gebeurtenissen in Frankijk tussen 1789 en 1794, beter bekend als De Franse Revolutie. Wat begint als een soms moeilijk navolgbare, geanimeerde geschiedenisles loopt uit op een indrukwekkende ‘whodunnit‘, balancerend tussen re-enactment en live-televisie.

‘Theatre of the World’ (2): een eiland dat op grote afstand blijft. #hf16

Maarten Baanders zag een opera die een eiland bleef. Een allesweter was Athanasius Kircher (1602 – 1680). Geen enkel verschijnsel in het universum kon zich aan zijn onderzoeksdrift onttrekken. Een universeel geleerde was hij, maar ook een fantast. Vandaar dat hij niet meetelt in de wetenschap. Maar voor een groteske opera kun je je bijna geen aantrekkelijker hoofdpersoon voorstellen. Louis… 

Theatre of The World (1): Vormgeving door Quay Brothers smaakt naar meer #hf16

Carré is door zijn geschiedenis en programmering een vreemde eend in de Holland Festival-bijt. Voor volgend jaar staan een boksmemorial, Toneelgroep Amsterdam en Ali B geprogrammeerd. Het zaagsel voor dressuurpaarden lijkt nooit heel ver weg. Het lijkt niet de meest voor de hand liggende plaats voor een postmoderne opera, of liever: een groteske in negen scenes. Maar nu staat hij er dan: Theatre of the World. Een gebeurtenis, zo groot, dat we er twee recensies  en een interview aan wijden.

Helen Westerik gaat in op de vormgeving van deze opera.

Prikkelende intimiteitsporno in ‘Privacy’ roept relevante vragen op. #HF16

Wine Dierickx ( Wunderbaum) en Ward Weemhoff (De Warme Winkel) zijn een kunstenaarskoppel en dat zullen we weten. Innemend en met humor nemen ze ons mee in hun privéleven of dat wat wij denken dat hun privé leven is. Weten doen we het immers niet.

McBurney’s The Encounter wijst bezoeker #HF16 op een andere manier van leven

The Encounter, een groots opgezette solo-voorstelling van het Britse multi-talent Simon McBurney, beleefde donderdag zijn Nederlandse première op het Holland Festival. The Encounter combineert de dramatische kracht van een Hollywood blockbuster met de geslepen eenvoud van 20ste eeuws, uitgekleed, gemonteerd – noem het Brechtiaans – theater.

Secrets of Karbala: De Kruistochten in oosters licht en glazen marionetten #hf16

Hoe kun je een intens gecompliceerde geschiedenis herschrijven vanuit een ander perspectief? Door groteske glazen marionetten te gebruiken en geen acteurs. Deze revolutionaire vondst was op 8 juni te zien in het Holland Festival, en is daar 9 juni nog mee te maken. De Egyptische kunstenaar Wael Shawky neemt ons in die film mee naar vervlogen eeuwen en toont ons… 

The Walking Forest is voorstelling die je zeker twee keer wilt bekijken (HF16)

De Braziliaanse Christiane Jatahy was vorig jaar al met het stuk What If they went to Moscow op het Holland Festival. Ze kwam, zag en overwon. Dit jaar komt ze met het laatste deel uit de trilogie van toneeladaptaties, The Walking Forest. De titel verwijst naar de drie heksen in William Shakespeare’s Macbeth, die zijn opkomst en ondergang voorspellen. Het stuk vormde het uitgangspunt voor een performance met vier videoschermen, een bar, een actrice, een dode vis en, o ja, publiek.

Openingsavond Poetry International toont springlevende dichtkunst #PIFR

Misschien waren de eerste woorden die de mens ooit uitsprak wel een gedicht. In ieder geval zal de mens eerst gezongen hebben, voor hij woorden gebruikte. Als we de destijds geuite oerklank om mee aan te geven dat die duif toch echt van jou is tenminste als zang kunnen omschrijven. Feit blijft, dat Poetry International het festival dat gisteren een prachtige openingsavond beleefde, gewijd is aan een de oudste kunstvormen ter wereld: de poëzie. Maar hoe spinglevend is die kunst wel niet?

Holland Festival goes Nuclear: Atomic van Mark Cousins

Iedereen die zich de val van de muur kan herinneren is opgegroeid met de dreiging van een nucleaire aanval. En daarbij horen de idiote adviezen van overheidswege om in geval van een atoomexplosie onder de tafel te gaan zitten, liefst met een vergiet op het hoofd. En om genoeg blikvoer en water achter de hand te houden.

Meg Stuarts ‘Sketches/Notebook’ bevrijdt ons van verbeten individualisme (HF16)

Vanaf scène 1 neemt ‘Sketches/Notebook’ van Meg Stuart en haar groep Damaged Goods het publiek op in een overvloed aan belevenissen. Vooroverbuigen en snelle draaibewegingen maken. Met een lamp zwaaien en enkele medeperformers in een lichtkring zetten. Figuren maken met je handen. Stenen op de vloer leggen en er aandachtig omheen lopen. Uit rijk gevulde kledingrekken kiezen om een kleurige, bizarre creatie van jezelf te maken. Een muur rond jezelf optrekken en dan kijken wat de ander ermee doet: nadoen, verplaatsen, afbreken, oplossen in de ruimte. Spelen met lichtbundels en touw. Rondrennen. Springen op de plaats. Wild roffelen op en drumstel. Lang aanhoudende muzikale motieven.

Sketches-Notebook-©-Iris-Janke-2-

 

Van choreografe Meg Stuart is al vaker werk in het Holland Festival te zien geweest: ‘Alibi’ (2002) en ‘Forgeries, Love and Other Matters’ (2004). Dit jaar verrast ‘Sketches/Notebook’, omdat het werk speelser en lichter is dan haar eerdere werk.

Harrison Birtwistle: van schokkend naar keelsnoerend muziektheater

In zijn jeugd was Harrison Birtwistle (1934) een van de Angry Young Men van de Engelse muziek, inmiddels is hij in de adelstand verheven en gaat hij als ‘Sir Harry’ door het leven. Hij werd opgeleid  als klarinettist en componist aan the Royal College of Music in Manchester, waar hij zich ergerde aan het behoudende klimaat. Samen met John Ogden,… 

Dit is meer dan een recensie van de opening van het Holland Festival

Zaterdag 4 juni 2016 was ik aanwezig bij de koninklijke opening van het Holland Festival en ik kon er geen recensie over schrijven, want ik zat op de voorste rij van de Amsterdamse Stadsschouwburg. Omdat het podium verhoogd was, keek ik tegen een zwarte muur aan, waarboven alleen de voorste acteurs zichtbaar waren. De achterste en onderste helft van het toneelbeeld waren mij volledig ontgaan.

Ik schreef dat op, en het Holland Festival stelde mij ruimhartig in de gelegenheid om de voorstelling nog een keer te gaan zien, vanaf een betere plek. Tegelijk vertelde de organisatie dat de eerste drie rijen van de Stadsschouwburg bij deze voorstelling zouden worden gecompenseerd. Ik ging dus nog een keer naar Amsterdam, op maandag 6 juni.

Voorafgaand aan de voorstelling, tijdens het niet eten van een zwartverbrande hamburger in schouwburgrestaurant Stanislavski, hoorde ik van de keurige mensen aan het tafeltje naast mij dat de voorste stoelen tegen scherp gereduceerd tarief werden aangeboden, en dat mensen zoals zij die al een kaartje hadden gekocht de keuze hadden om dus een deel van het geld terug te krijgen of op de wachtlijst te gaan staan voor een plek met betere zichtlijnen. Of het hun uiteindelijk gelukt is een van de plekken met beter zicht te bemachtigen, weet ik niet. De voorstelling

Stop-Acting-Now-©-Wunderbaum

Wunderbaum zaait prachtig twijfel in Mijke de Jongs ‘Stop Acting Now’ (HF16)

Wunderbaum. Onder liefhebbers van fris en jong toneel bracht dit collectief van makers in het begin van deze eeuw iets teweeg. Hemelbestormers waren ze, opgegroeid onder de vleugels van Johan Simons, waar ze het jeugdelftal van diens legendarische Theatergroep Hollandia vormden. En omdat destijds echt iedere jonge maker iets moest met de wereld, wilde JongHollandia, later Wunderbaum, dat ook. Maar omdat ze in het postideologische tijdperk leefden en dagelijks zagen hoe de idealen van hun docenten, ouders en mentoren op niets uitliepen, werd het vooral een club van twijfelaars. En daar waren ze dan wel weer heel goed in.

Dit is geen recensie van de opening van het Holland Festival (HF16)

Je kunt dus te dicht bij een kunstwerk komen. Ik weet niet eens of het echt voor schilderijen geldt, dat er giftige dampen uit op kunnen stijgen, zoals sommigen beweren, maar het geldt zeker voor theaterkunst. Tijdens de opening van het Holland Festival 2016 zat ik op de eerste rij van de Amsterdamse Stadsschouwburg. Normaal al niet de beste plek voor wie een beetje overzicht wil houden over wat er op het toneel gebeurt. Voor de gelegenheid van ‘Die Stunde da wir nichts voneinander wussten’ was het toneel ook nog eens een halve meter verhoogd, waardoor ik voor ongeveer vier-vijfde van de tijd naar over een lichtrail stuiterende acteurshoofden heb zitten kijken.

Louis Andriessen: ‘Ik heb nog nooit een nieuwe klank gevonden’

Voor Theatre of the World, zijn vijfde avondvullende opera, liet Louis Andriessen (1939) zich inspireren door de Jezuïtische wetenschapper Athanasius Kircher (1601-1680). Hij was de laatste renaissance-man, iemand die alles kon en alles wist. Kircher schreef boeken vol over de meest uiteenlopende onderwerpen, van de betekenis van hiëroglyfen tot vulkanologie en muziekinstrumenten aan toe. Hij ontwierp zelfs een kattenpiano, vanuit de gedachte dat elke kat op een andere toonhoogte gilt als je op zijn staart trapt. Na zijn dood raakte Kircher als charlatan in diskrediet.

Onbruikbaar voor de wetenschap vormt hij echter gefundenes Fressen voor een componist als Andriessen, die graag de grenzen opzoekt tussen realiteit en fictie. Zijn opera Writing to Vermeer (1999) is gebaseerd op fictieve brieven aan de Delftse schilder; Rosa, a Horse Drama (1994) gaat over de moord op een componist, die onderdeel zou vormen van een samenzwering tegen de muziek.

Klein Lidmaatschap
175 / 12 Maanden
Speciaal voor organisaties met een omzet  of subsidie van minder dan 250.000 per jaar.
Geen storende banners
Een premium nieuwsbrief
5 proefabonnementen op de nieuwsbrief
Al onze podcasts
Meepraten over ons beleid
Inzage in de financiën
Exclusieve archieven
Zelf persberichten (laten) plaatsen
Eigen mastodon account op onze instance
Cultureel Lidmaatschap
360 / Jaar
Voor culturele organisaties
Geen storende banners
Een premium Nieuwsbrief
10 proefabonnementen op de nieuwsbrief
Al onze podcasts
Meepraten
Inzage in financiën
Exclusieve archieven
Zelf persberichten (laten) plaatsen
Eigen mastodon-account op onze instance
Samenwerking
Privé Lidmaatschap
50 / Jaar
Voor natuurlijke personen en zzp’ers.
Geen storende banners
Een premium nieuwsbrief
Al onze podcasts
Meepraten over ons beleid
Inzage in de financiën
Exclusieve archieven
Eigen mastodon account op onze instance
nl_NLNederlands