Ga naar de inhoud

congo

Schrijver Richard Osinga ©Keke Keukelaar

Een puzzel met de tijd. Richard Osinga’s wrede maar ook liefdevolle nieuwe roman ‘Munt’

Sommige schrijvers staan op de voorgrond, anderen schrijven hun romans in de luwte. Richard Osinga (51) behoort tot die laatste categorie. Met elk boek wint hij aan zeggingskracht. Munt is de nieuwe loot aan de stam van zijn steeds interessanter wordende oeuvre. Die luwte was Richard Osinga zelf overigens op een gegeven moment wel iets té luw. Nadat zijn roman… 

Renzo Martens over White Cube: ‘Het Stedelijk moet vanaf nu het hele aankoopbudget aan kunst van plantagearbeiders besteden.’

Een strakke, spierwitte kunsttempel midden in het Congolese binnenland. Wat heeft dat te betekenen? Renzo Martens vertelt over zijn nieuwe documentaire White Cube, en het kunstproject dat plantagearbeiders in staat stelt hun land terug te kopen. Première op IDFA en in Lusanga, Congo.

Ook de Nederlandse jeugdfilm in zwaar weer? Genoeg gespreksstof tijdens het Cinekid-festival

Het jeugdfilmfestival Cinekid opent deze week met Binti, een aanstekelijke, hoogst actuele jeugdfilm die bruist van optimisme. Dat klinkt goed, want optimisme kan de Nederlandse jeugdfilm op dit moment goed gebruiken. Jammer dus dat Binti, over een meisje uit Congo dat alles in het werk stelt om met haar vader in België te mogen blijven, een grotendeels Belgische productie is.… 

Kolonisatie is geen relatie. Maar die relatie moeten we alsnog aangaan, dat toonde dit Holland Festival aan.

Post-koloniale kritiek en reflectie liepen als een rode draad door het Holland Festival-programma van dit jaar. Niet alleen William Kentrigde en Faustin Linyekula, de associate artists met wie de programmeurs van het festival samenwerkten, gaan met hun werk in op de verwoestende werking van eeuwen West-Europese handel en wandel. In het reframen van politieke en sociale geschiedenis en het terugclaimen… 

‘Congo’ is een nieuw hoogtepunt van een van de meest betekenisvolle Holland Festivals in jaren.

‘Ik denk dat ze het wel begrepen hebben.’ Faustin Linyekula zegt het, heel rustig, een beetje verontschuldigend bijna, tegen zijn medespeler aan het eind van de voorstelling Congo. In de grote zaal van Frascati, waar ook prinses Beatrix zit, klinkt een lichtelijk opgelucht lachje. Kort daarvoor was Daddy Moanda Kamono uitgebarsten in een steeds wanhopiger tirade tegen ons gezamenlijke verleden.… 

Jimi Hendrix en Hlengiwe Lushaba: hemelse verbintenis in een requiem voor de vrijheid van Congo

Hlengiwe Lushaba, onthoud die naam. Deze Zuid Afrikaanse zangeres zingt de stoeptegels uit de straat tijdens Sur les traces de Dinozord. Ze doet dat met een stem die van gruizig falset naar full Wagner sopraan gaat, al zal die term me wel weer kwalijk genomen worden door klassieke scherpslijpers. Maar wat zou het? Hlengiwe Lushaba zal het weinig uitmaken, want… 

Wat een kapotte bus met bevrijding en feminisme te maken heeft. Danser Djino Alolo over Piki Piki op het Holland Festival

Djino Alolo Sabin (1990) zit er ontspannen bij, ’s ochtends in het hotel in Brussel. De avond ervoor heeft hij voor het eerst zijn solo Piki Piki gedanst, die ook tijdens het Holland Festival te zien zal zijn in Theater Frascati. De voorstelling raakt aan veel heftige thema’s, maar is alles behalve melodramatisch. Er spreekt eerder een onverdroten optimisme uit.… 

Faustin Linyekula en de verscheurdheid van de reizende kunstenaar

‘Hulpverleners komen naar mijn stad om weer weg te gaan. Ik kom er om te blijven.’ Kernachtiger kun je Faustin Linyekula niet krijgen. ‘Hulpverleners scheppen geen band met de mensen die ze willen helpen. Hun werk is verdwenen zodra ze vertrokken zijn. Ik kom niet om hulp te verlenen, maar omdat ik er wil zijn. Als ik daarmee een paar… 

De ongemakkelijke waarheid van de paraglider. Wat ik meekreeg van de openingsvoorstelling van @tfboulevard

Een jaar of 18 geleden pikten mijn vrouw en ik, op vakantie in de Auvergne, een paraglider op, die nogal ongelukkig in een weiland vol verontwaardigde koeien terecht was gekomen. We waren blij dat we wat konden doen. De paraglider oogde dankbaar, al maakte hij zich wel enige zorgen over de auto waarin we hem terug zouden gaan brengen naar… 

‘Zwart’ is unieke bundeling van ‘Afropeaanse’ literatuur: ‘Afrikaans-Nederlandse auteurs worden direct vergeleken met zwarte Amerikaanse schrijvers.’

Het boek mag dan ‘Zwart‘ heten, de verhalen die erin verzameld zijn, maken duidelijk dat er evenveel tinten zwart zijn, als wit en alles daar tussenin. We, en dan bedoel ik mezelf en mijn grotendeels witte netwerk, moeten alleen beter kijken. En luisteren. Neem het verhaal van Olave Nduwanje, getiteld Imana Ikurinde (God behoede je), midden in het boek. De… 

Jan Fabre’s juweelkeverschilden houden sfeer Jeroen Bosch levend

De rust is weergekeerd in het Noordbrabants Museum in ’s-Hertogenbosch. Nadat ruim 400.000 mensen de succesvolle en alom geprezen Jeroen Bosch expositie hebben gezien, is het nu weer licht en rustig in de zalen. Geen openingstijden van ’s ochtends vroeg tot middernacht meer. Gewoon, rust. Hoewel de mozaïeken van Jan Fabre die er nu hangen verontrustend zijn. Mozaïekpanelen 2016 is… 

The Walking Forest is voorstelling die je zeker twee keer wilt bekijken (HF16)

De Braziliaanse Christiane Jatahy was vorig jaar al met het stuk What If they went to Moscow op het Holland Festival. Ze kwam, zag en overwon. Dit jaar komt ze met het laatste deel uit de trilogie van toneeladaptaties, The Walking Forest. De titel verwijst naar de drie heksen in William Shakespeare’s Macbeth, die zijn opkomst en ondergang voorspellen. Het stuk vormde het uitgangspunt voor een performance met vier videoschermen, een bar, een actrice, een dode vis en, o ja, publiek.

Dan maar liever de lucht in

Stel je voor dat er vandaag de dag een klein, opvallend gekleed mannetje in een luchtballon door Parijs zou vliegen of een een rondje om de Eiffeltoren. Luchtvaartpionier Alberto Santos-Dumont deed het, en droomde ervan dat iederéén op een dag een eigen luchtballon zou hebben. In zijn nieuwe historische roman De gevleugelde wekt Arthur Japin de kleurrijke Braziliaanse uitvinder weer tot… 

passions humaines, guy cassiers, foto Kurt van der Elst

Verborgen lusten van de Belgen leiden tot grootse kunst op #HF15

2014 was het jaar van The Fountainhead van Ayn Rand, prijswinnend voor toneel bewerkt door Ivo van Hove. Dit jaar is die voorstelling overvleugeld door ‘Passions Humaines’, geschreven door Erwin Mortier, magistraal vormgegeven door Guy Cassiers. Opnieuw in het Holland Festival, dat daarmee zijn plek bevestigt als podium voor het grote debat over kunst. Twee toneelstukken waarin architectuur, kunstenaarschap en… 

Opbrengsten van 30 jaar Kunst en Kitsch, of te wel de zeldzame penkandelaar die als wc-rolhouder dienst deed

Uiteindelijk blijkt het voor de homo calculus – en wie is dat niet, een ‘berekenend mens’ – toch vooral om de geldwaarde van kunstvoorwerpen te gaan, en pas daarna – soms een hele tijd later – om de schoonheid, de kunstzinnige waarde of de zeldzaamheid. Iedere aflevering van het televisieprogramma Tussen kunst en kitsch toont dit aan. Het geldt ook… 

Alain Platel deelt in #hollandfestival ferme doodsklap uit aan traditionalisten

Met talent alleen kom je er niet. Je moet ook een beetje geluk hebben. Dat geluk overkwam Alain Platel inmiddels zo vaak dat je bijna gaat twijfelen aan je eigen goddeloosheid. Maar toch. Wie niet alleen een componist als Fabrizio Cassol tot zijn vrienden mag rekenen, maar ook het zangwonder Serge Kakudji een kans heeft gegeven, verdient wel een beetje geluk. Wat het drietal nu met 13 muzikanten uit Kinshasa voor elkaar heeft gekregen is ronduit revolutionair. En een doodsklap voor wie gelooft dat noord en zuid elkaar nooit echt kunnen ontmoeten. Ik maakte hem maandag 16 juni mee. En hij dreunt nog na. 

Geen happy seks, maar bittere seks #WU14

Soms kan een programma van Writers Unlimited je op het verkeerde been zetten. Vorig jaar was de late night talkshow over literaire seks een hilarisch hoogtepunt – pun intended –  van het festival. Dit keer viel er in het programma Let’s talk about sex bar weinig te lachen.

Vergeet de connotaties met Salt N Pepa. De Indonesische Linda Christanty schrijft niet over ‘happy seks, maar over bittere seks als machtsmiddel, als vorm van dwang en geweld.’ Daar werden we even stil van. 

Foto: Anne Bonthuis

Exhibit B confronteert met indringende blikken @hollandfestival

Holland Festival Holland Festival

Een gezellig groepje dames dat lachend en kletsend binnenkwam, verlaat beduusd en betraand de zaal. Van slag, beschaamd, zo zie ik alle bezoekers naar buiten komen. Wat met woorden moeilijk te omschrijven is, staat op hun gezicht geschreven. Exhibit B van Brett Bailey is meer dan indrukwekkend. Het is een expositie die confronteert en raakt.

‘Shéda’, een krankzinnige chaos met een glimpje genialiteit @hollandfestival

Holland Festival Holland Festival

Als al na het eerste kwartier de helft van de middenrij de zaal uitvlucht, en je kijkt op je horloge, en je denkt, mijn god we moeten nog ruim vijf uur, dan is er iets grondig mis met de voorstelling. ‘Shéda’, van de Congolese theatermaker Dieudonné Niangouna, is een krankzinnige bak chaos van onsamenhangende tirades. Aan één stuk door schreeuwend gedeclameerd door twaalf hyperactieve Afikaanse en Europese acteurs, ieder met een vast personage, die als goden terugkeren naar aan apocalyptische wereld, à la Mad Max, en elkaar met bizarre teksten om de oren slaan. Allemachtig, er is geen touw aan vast te knopen. Maar toch blijft het fascineren. Waarom?

Nederland sluit een bijzondere ambassade

Deze week viel officieel het doek voor de Theatre Emabassy, een club bevlogen mensen die Nederlandse kunstenaars liet samenwerken met kunstenaars in ontwikkelingslanden als Honduras, Bhutan en Congo. De voorstellingen die dat opleverde waren maar sporadisch in Nederland te zien, maar zo nu en dan maakte een project ook hier breed indruk, zoals een ‘Op Hoop van Zegen’, gespeeld door echte vissers, maar dan uit Mali.

Faustin Linyekula enscèneert met “La Création du Monde” (Fernand Léger, Darius Milhaud) de “fundamentele gelijkenis tussen negers en ballerina’s”, #HF12.

De afro-kubistische dansklassieker uit 1923 is vandaag en morgen in het Muziektheater te zien, van commentaar voorzien door de Congolese choreograaf  Faustin Linyekula. “Europeanen hebben geen idee dat zij de gezamenlijke geschiedenis van Afrika en Europa ontkennen. België maakt deel uit van het dagelijks leven in Congo, maar Belgen weten nauwelijks iets over Congo, of het zijn de clichés over armoede… 

Van waanzinnige Marrokaanse drum ’n bass naar vervreemdende droomklanken: Dakka al Marrakchia, Zoumana Diarra & Basile Maneka #WU12

Het is ongelooflijk wát een energie de mannen van Manar kunnen opwekken. Deze zes – in djellaba’s gestoken – percussionisten spelen Dekka al Marrakchia: een waanzinnig opzwepende vorm van traditionele Marrokaanse drum ’n bass feestmuziek en religieuze Gnawa. Na een plechtig, bijna ritualistisch begin – waarbij de band in ganzenpas het podium van het Theater aan het Spui komt opsjokken, begeleid door de dreigende klanken van twee enorme toeters – barsten de drums los en staat de dansvloer vol swingende bezoekers.

We nemen afscheid van een festival dat opnieuw uniek was. Voor de laatste keer? #dekeuze

Er was een tijd, dat kunst geen volle zalen hoefde te trekken om toch door de bevolking geaccepteerd te worden. Op het totale budget van een gemeente kost zoiets als kunst tenslotte niet meer dan een grijpstuiver, je wordt er dus niet slechter van, terwijl je er in het beste geval wel alleen maar beter van kunt worden. Zo is… 

Klein Lidmaatschap
175 / 12 Maanden
Speciaal voor organisaties met een omzet  of subsidie van minder dan 250.000 per jaar.
Geen storende banners
Een premium nieuwsbrief
5 proefabonnementen op de nieuwsbrief
Al onze podcasts
Meepraten over ons beleid
Inzage in de financiën
Exclusieve archieven
Zelf persberichten (laten) plaatsen
Eigen mastodon account op onze instance
Cultureel Lidmaatschap
360 / Jaar
Voor culturele organisaties
Geen storende banners
Een premium Nieuwsbrief
10 proefabonnementen op de nieuwsbrief
Al onze podcasts
Meepraten
Inzage in financiën
Exclusieve archieven
Zelf persberichten (laten) plaatsen
Eigen mastodon-account op onze instance
Samenwerking
Privé Lidmaatschap
50 / Jaar
Voor natuurlijke personen en zzp’ers.
Geen storende banners
Een premium nieuwsbrief
Al onze podcasts
Meepraten over ons beleid
Inzage in de financiën
Exclusieve archieven
Eigen mastodon account op onze instance
nl_NLNederlands