‘Ik wil de dader de dood van zijn slachtoffer laten herleven.’ Jens van Daele maakt dans van wreed verstoord kunstproject

Jens van Daele sluit zijn reeks choreografieën over de zeven hoofdzonden af met de voorstelling Brides for Peace. Het stuk is gebaseerd op de kunstperformance Brides on Tour van de Italiaanse kunstenaars Pippa Bacca en Silvia Moro. Liftend en gekleed in bruidsjurken, met een tekst ‘Peace’ op hun borst, trokken zij in 2008 van Milaan naar Jeruzalem.

De reis ging slechts tot Turkije, daar werd een van hen, Pippa Bacca, verkracht en vermoord. Wanneer je choreograaf Van Daele de vraag stelt wat er door hem heen ging toen hij dit nieuws vernam, antwoordt hij: “Het dramatische beeld van die reizende vrouw die in die jurk het leven laat tijdens haar vredesmissie.” Een beeld waarin volgens hem de hoofdzonden wellust en hebzucht vervat zijn. De moord schaart hij onder de wellust van de dader. De hebzucht onder de wil van de vrouwen. “Let wel,” legt hij uit, “Het is geen hebzucht op een slechte manier! Want deze vrouwen wilden, ondanks hun ideaal, iets wat in deze Maatschappij helaas niet gaat… Als liftende vrouw ben je in deze wereld heel erg kwetsbaar.”

Aanvankelijk speelde Van Daele met het idee om van Brides for Peace een voorstelling te maken met grote een documentaire insteek. De medewerking die daarvoor nodig was van betrokkkenen, kwam echter niet van de grond . Ook de aanloop naar de afloop bleek onduidelijk. Zo zou Pippa halverwege de reis met de performance zijn gestopt , Moro vaarwel hebben gezegd en alleen verder zijn getrokken. Volgens kunstenares Moro is het hele gebeuren daarmee nu een verhaal geworden over een ‘gewone’ verkrachting. Een daad waar vele vrouwen dagelijks het slachtoffer van zijn.

Kortom, de werkelijkheid bleek gevoelig en complex en kon niet als leidraad dienen voor een voorstelling met een feitelijke insteek. “Dus daar ging mijn verhaal,” reageert Van Daele. “Ik vond de vredesmissie, dat deze vrouwen in bruidjurken op pad waren zo’n mooi en sterk idee. En ik was er inmiddels al zó vertrouwd mee geraakt, dat ik besloot om dan maar met de door mijzelf ontwikkelde ideeën aan de slag te gaan.” Van Daele vindt het belangrijk dat zijn dansers een eigen, persoonlijke waarheid in de voorstelling kunnen leggen. Hij vroeg de danseressen Patricia van Deutekom, Angela Herenda en Tanja Marín Friðjónsdóttir hoe zij over die reis dachten.

De een zou het, omdat ze verschrikkelijk bang zou zijn, beslist niet doen. De ander was tegen het hele idee maar durfde dat niet uit te spreken omdat ze vreesde dat de maatschappij zou vinden dat het eigenlijk wél zou moeten kunnen. En de derde was honderd procent voor. Zij zou er helemaal voor gaan en doorgaan tot het doel bereikt was. In de choreografie zijn die angst, aarzeling en doorzetting uiteindelijk belangrijke elementen geworden. “En de moordenaar staat op het podium,” zegt Van Daele die dat tegelijkertijd lastig vind. “Ik wil die twee werelden van de schoonheid van het idee en de verkrachting namelijk niet fysiek samen laten komen. Ik wil de dader de dood van zijn slachtoffer laten herleven.” In vijf door Pieter de Buysser geschreven monologen legt de moordenaar een trieste schuldbewuste bekentenis af. De vrouwen staan stil, houden hun adem in. Net zo lang tot ze niet meer kunnen. Dan laat Van Daele ze reanimeren door ze letterlijk leven in te blazen. Op de cadans van de reis, op de achtergrond verbeeldt met voorbij trekkende wegen, wil Van Daele het idee van Brides on Tour voortzetten. Om daarmee een ode aan het ideaal van de twee kunstenaressen te brengen.

Meer info: www.allesvoordekunsten.nl