30ste Cinekid: Veelzijdig jeugdfilmfestival moet op zoek naar nieuwe directeur

Met de vertoning van Uilenbal van Simone van Dusseldorp is gisteren in het Amsterdamse Westergastheater het startschot gegeven voor het Cinekid Festival. Dit jaar viert het film-, televisie- en nieuwe media-evenement voor kinderen de 30ste aflevering. Het is ook de editie waarmee directeur Sannette Naeyé afscheid neemt.

In de twintig jaar dat ze aan het roer stond bouwde ze een kleinschalig evenement uit tot een festival dat wereldwijd een van de belangrijkste in zijn soort is. Naast de nieuwste films en televisieprogramma’s is er een uitgebreid onderdeel voor professionals, van makers tot inkopers, met conferenties en workshops plus een coproductiemarkt. Een andere toevoeging waarmee Naeyé haar stempel zette was de sectie nieuwe media. Het 1200 vierkante meter grote Medialab vol installaties en interactieve producties is een speelplaats voor kinderen en een proeftuin voor makers.

Concurrentie

Ook los van Cinekid is er in deze sector veel veranderd. Naast de betere kinderfilm in de filmtheaters is de concurrentie van de reguliere bioscoop veel groter geworden. Daar is het aanbod van grote familie- en animatiefilms aanzienlijk toegenomen. Vaak ook van uitstekend niveau. Inside Out van Disney-Pixar had op Cinekid niet misstaan. In diezelfde periode is ook de Nederlandse kinderfilm sterk opgekomen, en niet alleen wat aantal producties betreft. De tijd dat Scandinavië de kwaliteitsnorm zette is voorbij.

Zie bijvoorbeeld Uilenbal, na Briefgeheim en Het leven volgens Nino nu al de derde film van Van Dusseldorp die Cinekid mag openen. Ze is een van de Nederlandse filmmakers met een perfecte feeling voor het kinder- en jeugdgenre. Dit jaar is ze hoofdgast op Cinekid.

Uilenbal

Wat sfeer en aanpak betreft is het vrolijke Uilenbal een soort vervolg op Van Dusseldorps innemende Kikkerdril. Deze keer draait het om de belevenissen van de 8-jarige Meral die moeite heeft te wennen op haar nieuwe school. Op zich een bekend kinderfilmthema, maar charmant uitgewerkt met een optimistische en speelse onbevangenheid die aansluit bij het kinderperspectief. Ook de spannende expeditie in het bos, wanneer Meral met drie andere kinderen haar weggelopen lievelingsmuis probeert te redden, roept aangename herinneringen aan voorganger Kikkerdril op.

Wat Uilenbal vooral zo innemend maakt is de souplesse waarmee herkenbaarheid, onverwachte vondsten, muzikale scènes en dwarse trekjes in elkaar grijpen. Dat vier totaal verschillende kinderen (geen zorgen over gebrek aan diversiteit hier) toch vrienden worden is natuurlijk voorspelbaar, maar zo voelt het niet. Opvallend onsentimenteel zijn ook de nuchtere lesjes over de natuur. Sommige dieren eten anderen op, het is niet leuk maar zo werkt het. De kinderen laten zich er niet door uit het veld slaan.

Serieuzere thema’s

Uilenbal maakt deel uit van de internationale competitie, waarvoor een vijftiental films is geselecteerd. Als je al een trend zou willen zien, dan kan je stellen dat spannend en fantasierijk avontuur weer helemaal mag, al is dat natuurlijk ook vaak een kapstok voor wat serieuzere thema’s. Het Britse Swallows and Amazons is een mooie combinatie van coming of age met een spionnenverhaal. In het Spaanse Zip & Zap komt er een tijdmachine aan te pas om kinderen en ouders meer begrip voor elkaar te laten krijgen.

Hartveroverend en hilarisch levensecht is het Franse Jamais content (Niet te doen!) van Emilie Deleuze, over de 13-jarige Aurore die het zichzelf niet gemakkelijk maakt. Een meisje dat haar onzekerheid verbergt achter onmogelijk gedrag, tot er plotseling iets heel anders in haar leven komt. Ze mag zingen in een band! Een prachtig portret dat en passant laat zien dat de scheidslijn tussen films voor kinderen en volwassenen in Frankrijk minder scherp is dan elders.

Ook zeer onder de indruk was ik van de Zwitserse Oscarinzending, de stop-motionanimatie Ma vie de courgette van Claude Barras. Een verlegen jongetje van negen veroorzaakt per ongeluk de dood van zijn alcoholistische moeder. In het opvanghuis maakt hij kennis met een stel al even ernstig getraumatiseerde leeftijdgenootjes. Wie dat zo samengevat ziet vreest het ergste. Dat het toch gelukt is uit al die somberheid een optimistisch en ontroerend verhaal zonder valse noten te peuren getuigt van lef en inlevingsvermogen. Bovendien weer een mooi voorbeeld van de kracht van stop-motion animatie, die aan de ene kant een prentenboekachtige afstand schept die relativering mogelijk maakt, en tegelijkertijd qua karakter en emotie heel realistisch is.

30 jaar

De dertigste verjaardag viert Cinekid onder meer met de vertoning van enkele prachtige klassiekers die ook 30 jaar zijn. Zoals Rob Reiners onvolprezen coming of age-story Stand By Me en de Roald Dahl-verfilming James and the Giant Peach.