Il est le plus grand metteur en scène des Pays-Bas. Mais aussi l'homme de théâtre le moins honorable que nous connaissions : Johan Simons. L'homme dont l'étoile monte depuis les années 1980 est aujourd'hui à Munich. Mais il n'y restera pas. Après avoir placé la compagnie locale Kammerspiele sur la carte internationale de façon plus ferme, il est à la recherche de nouveaux défis.
Den Bosch
Eerder meldde burgemeester Rombouts van Den Bosch al dat Simons met jonge makers aan de slag gaat in het rafelrandgebied ‘De Heus’. Vandaag, zaterdag 16 augustus, vertelt Simons aan Volkskrantverslaggeefster Annette Embrechts dat die plannen wat te vroeg zijn gelekt. Want Simons wil eigenlijk naar Rotterdam. Of wacht: hij gaat naar Gent. Maar wordt ook intendant van het megafestival Ruhr Triënnale in Essen. O. En hij is gevraagd om intendant te worden van het Wiener Burgtheater, het mekka van iedereen die serieus met toneel bezig wil zijn.
Rotterdam
Wat er allemaal van gaat komen: het is ongewis. Vast staat dat Simons iets heeft met Rotterdam. Hij is vlakbij de Maasstad geboren en verklaarde eind jaren 90 nog graag de leiding over te willen nemen van het ro theater, dat toen net een beetje in crisis verkeerde. Hoewel: toen heette het ‘fuseren’. Want Hollandia, het gezelschap waarmee hij samen met muzikant Paul Koek de wereld veroverde, was te mooi om op te heffen.
Gand
De geschiedenis liep anders. Nadat ook Utrecht als locatie afviel werd het Eindhoven. En dat was te ver van huis voor Paul Koek, waarna Hollandia feitelijk ophield te bestaan. Simons vertrok naar Gent (terwijl hij ook nog iets met Amsterdam wilde) en vandaar naar München.
Grand
En nu wil hij dus toch weer naar Rotterdam. Omdat Alize Zandwijk daar over een paar jaar weggaat. Alize Zandwijk, die best mooi theater maakt bij het ro theater, maar het gezelschap minder groots op de kaart heeft gezet daar haar voorganger Guy Cassiers. En ook al wil de echtgenoot van NRC recensente Herien Wensink, Eric de Vroedt, graag haar plek innemen, volgens Johan Simons is dat verkeerd: ‘met mij wordt het groots’, verklaart hij tegen de Volkskrant.
Trois bites
Zo lijkt het theater nog even in handen te blijven van de drie hanen die het theater al sinds eind vorige eeuw in handen hebben, en die elkaar zo nu en dan heftig bevechten, en soms liefdevol in de armen sluiten: Ivo van Hove, de jongste van het stel, zit stevig in Amsterdam. Theu Boermans, inmiddels half over de teleurstelling heen dat hij niet op de stoel van Ivo zit, huist in den Haag, en draait daarnaast uitverkochte zalen met Soldaat van Oranje en Anne. En Johan Simons dus. Die overal zit waar die andere twee niet zitten.
Varik
Wat het gaat worden? Het is onduidelijk. Ik weet wel wat er gaat blijven: Varik. Het gehuchtje in de Betuwe waar Simons in een prachtig verbouwd schooltje woont, samen met zijn vrouw Elsie de Brauw. Elsie hoeft niet zo nodig naar Wenen, of München, of Essen. Of Gent. Elsie vindt het wel best in de Betuwe. Die ging niet verhuizen naar München of Gent. Die gaat zeker niet mee naar Wenen.
Dit is wat ik erover opschreef, in een entretien in 2011:
Ze had meegekund met Johan Simons naar München, waar haar man nu intendant is bij de Kammerspiele, maar dat was niet wat ze wilde: ze blijft aan Ntgent verbonden, ze speelt in België, in Nederland en in Duitsland. Ze zijn dus alleen in praktische zin uit elkaar, benadrukt De Brauw: ‘Door de 15 jaar dat ik hier heb gewoond ben ik een echte buitenpersoon geworden. Johan vraagt elke dag (ze zet een droevig stemmetje op): “Maar je komt toch hier?” Maar ik ga niet daar vast in dienst.
Rotterdam? Ruhrgebied? Dat kan Johan best forensen. Wenen niet.