Het Holland Festival is het meest toonaangevende festival van Nederland, en toont het beste wat er internationaal en nationaal op de grotere podia wordt gemaakt.
Ieder Holland Festival is er minstens 1 voorstelling waarvan heel veel mensen zich afvragen waarom die geprogrammeerd is. Dit jaar valt die eer te beurt aan ‘Bestiaire d’Amour’ van en met Isabella Rosselini. We zoeken even naar antwoorden.
Weer actueel, nu Toneelgroep Amsterdam de voorstelling herneemt, mijn recensie uit 2014. Deze week ging de toneelbewerking van The Fountainhead in première. Het boek is verschrikkelijk, de voorstelling rammelt, de acteurs winnen maar nipt. De inhoud schept echter nog meer verwarring en dat is de reden waarom ik u niet zal tegenhouden om te gaan kijken. En Hans Kesting natuurlijk. Ik zet het even op een rijtje.
Bezoekers van de film Napoleon, afgelopen zondag in Ziggo Dome, die bedacht hadden een diner te reserveren in een van de pauzes, krijgen hun geld terug. Dit heeft het Holland Festival besloten nadat op internet, en daarbuiten, commotie was ontstaan over de belabberde service van de cateraar, en over de nogal magere kwaliteit van het gebodene. Bezoeker Marc Veerkamp zei er op facebook het volgende over:
Met talent alleen kom je er niet. Je moet ook een beetje geluk hebben. Dat geluk overkwam Alain Platel inmiddels zo vaak dat je bijna gaat twijfelen aan je eigen goddeloosheid. Maar toch. Wie niet alleen een componist als Fabrizio Cassol tot zijn vrienden mag rekenen, maar ook het zangwonder Serge Kakudji een kans heeft gegeven, verdient wel een beetje geluk. Wat het drietal nu met 13 muzikanten uit Kinshasa voor elkaar heeft gekregen is ronduit revolutionair. En een doodsklap voor wie gelooft dat noord en zuid elkaar nooit echt kunnen ontmoeten. Ik maakte hem maandag 16 juni mee. En hij dreunt nog na.
Lekker ‘ouderwets’ Holland Festival: een bijzondere opstelling die het publiek confronteert met de implicaties van heur eigen positie en kijkgedrag. En dat mag ook wel bij Fassbinder’s ‘Die bitteren Tränen der Petra von Kant’. Melodrama was de Duitse theater- en filmgeweldenaar niet vreemd. De bittere tranen zijn van een modekoningin en haar entourage, klinisch is de setting, flinterdun het verhaal, en toch ongemeen spannend hoe dit damestoneel zich ontwikkelt.
Taal is muziek. Soms vergeten we dat. Dan denken we dat taal een manier is om objectieve betekenissen over te brengen. Beetje dom. Taal is voedsel voor alle zintuigen. Daar hoeft geen getokkel onder. Dat is pure opera zonder opsmuk. De Engelstalige voorstelling ’tis Pity she’s a whore’ die ik gisteren in het Holland Festival zag, bewijst dat. Zelfs als je geen moer verstaat van de zeventiende-eeuwse zinnen is het een genot om naar te luisteren.
Zaterdag 14 juni ging in een vloed van avondjurken, smokings, bekende Nederlanders en Gooische Tanks War Horse in première. Een stuk over een oorlog waarin Nederland neutraal was, en waarvan in elk dorp van de rest van de wereld gedenkstenen staan. U kunt gaan kijken. Of niet. We hebben zes argumenten op een rijtje gezet.
Eén van de vuistregels van de hedendaagse theaterkunst luidt als volgt: Er bestaat geen middenweg bij een voorstelling met een krankzinnig lange titel. Zo’n productie is fantastisch, óf sterft aan de eigen pretenties. Bij Judson church is ringing in Harlem (made to measure) / twenty looks of paris is burning at the judson church (m2m) is dat laatste het geval.
“U weet wel mevrouw, dat grote rode schilderij? Daarvoor rechtsaf”. Een jonge suppoost wijst ons de weg. Zo op het eerste gezicht is het niks. Een man in half uniform, zwarte broek, wit overhemd, draait langzaam om zijn as. De wandschildering van Sol Lewitt, nummer 1084 uit 2003, verleent hem het nodige decorum. Om de hoek hangen Barnett Newman en Andy Warhol. Zou het de man iets kunnen schelen? In deze ‘hall of fame’ van de conceptuele kunst steekt het draaien van de man wat schriel af. Sommige bezoekers blijven staan, leunen tegen witte wanden of zijgen neder op de geboende houten vloer. Zij die er de tijd voor nemen, zien hoe het draaien van de man en zijn collega-derwisjen langzaam bezit neemt van het Stedelijk.
Dit jaar gaat de reis naar India en Nepal. Want dat leek hem wel mooi. De bezoeker van de Nederlandse première van Jelineks Die Schutzbefohlene had zin in de zomer. Volgend jaar zouden ze een vriendin opzoeken in Vietnam. Weinig gedoe om een visum te krijgen. Als blanke Europeaan is de hele wereld van jou. Je kunt overal terecht. De man besefte niet hoe bevoordeeld hij was.
Nog voordat het Holland Festival goed en wel was begonnen, waren alle kaarten voor de drie uitvoeringen van Händels Orlando verkocht. Wat nou crisis. Het laat zich echter niet moeilijk raden waarom.
Het Holland Festival presenteert zondag Abel Gance’s gerestaureerde filmepos Napoleon, met live orkest. Een zeldzaam evenement, want voor het eerst in deze vorm op het Europese vasteland. In 1927 had Gance met Napoleon een baanbrekend en monumentaal werkstuk afgeleverd dat ongebruikelijke eisen aan de projectie stelde (drie doeken) en dat na de eerste voorstellingen in allerlei sterk ingekorte versies de wereld inging.
Napoleon in Ziggo Dome belooft spectaculair te worden, maar wie was die ambitieuze einzelgänger Abel Gance?
Na deels of zelfs volkomen mislukte producties van Falstaff doet De Nationale Opera nu alles goed. Twintig jaar na de vorige poging in het Holland Festival krijgt Verdi’s laatste opera een gedroomde uitvoering die maar zo publiekslieveling van het hele festival kan worden.
Zoals veel van mijn generatiegenoten heb ik de cd’s van Jeff Buckley grijsgedraaid, maar weet ik bijna niets van Pakistaanse soefimuziek. Behalve dat het geweldig is. En dat Abida Parveen de koningin is van dat genre. Vanavond zit deze Stem van God met haar ensemble op het podium van de Nationale Opera & Ballet.
Grensverleggend theater maken is het doel van de Canadese regisseur Robert Lepage en zijn groep Ex Machina. Het lijkt of alles ongewoon is aan ‘Playing Cards: Spades’: speelvloer, belichting, zitplaatsen rondom het podium, de verhalen, het acteerwerk en de verrassende ontknoping.
Het lijkt een statement, dat het laatste Holland Festival onder leiding van Pierre Audi opent met ‘Vortex Temporum’. De samenwerking tussen de twee Belgische top-ensembles Rosas en Ictus doet alles wat in de huidige tijd schaars is.
De vallei van verbijstering. Veel mooier komen titels niet, dan die van ‘The Valley of Astonishment’. Het voorlopig laatste toneelstuk van de theaterlegende Peter Brook komt naar Amsterdam. Het Holland Festival gaf mij en twee journalisten van respectievelijk Parool en NRC, de gelegenheid om met de bij leven al legendarische regisseur te praten. Best bijzonder, want de man die een hele generatie theatermakers en toeschouwers betoverde met voorstellingen als de negen uur durende Mahabharata in Avignon, geldt als een godheid onder theaterkenners en -liefhebbers.
Het Holland Festival, dat doen we al jaren. Het is zonder meer het hoogtepunt van het culturele seizoen. Op het Holland Festival zie je hoe de internationale kunstwereld erbij hangt. Onder de vaardige leiding van Pierre Audi is het hele gebeuren de laatste jaren ook nog eens een stuk minder elitair en hoogdravend geworden dan vroeger. Een kaartje kost ook vaak een stuk minder dan een avondje André Rieu in Maastricht, om maar wat te zeggen.
‘Harry Partch wist precies wat hij deed. Hij koos hele specifieke bourbonflessen uit om die 43 stappen in de octaaf in te vullen. Zo maakte hij muziek die heel toegankelijk is, maar ook heel ongrijpbaar. En dat is wat goede kunst moet doen.’
“De enige die nog durft te gaan voor de elite”. Op weg naar de parkeergarage onder de Passengers Terminal Amsterdam verzuchtte de pensioengerechtigde recensent van de krant die ooit een pagina had over muziek, het gevoel van zijn deel van de samenleving. Het was na afloop van de persconferentie waar het programnma van Holland Festival 2014 werd gepresenteerd. Hij had het, terwijl we steeds dieper zakten, over Pierre Audi, de artistiek directeur van dat Holland Festival, die dit jaar zijn laatste – en meest glorieuze – programma ooit bekend heeft gemaakt.
De samenwerking tussen pianist Tomoko Mukaiyama en choreograaf Nicole Beutler in de voorstelling ‘Shirokuro’, vorige week te zien tijdens het Holland Festival, levert een prachtig perspectief op op twee pianosonates van Galina Oestvolskaja. ‘Shirokuro’ betekent zwart-wit in het Japans. De absolute muziek van de Russische componiste wordt, ondanks sterke beelden en indrukwekkende mede-protagonisten op het toneel, nooit uitgelegd en behoudt daardoor zijn pure kracht.
Prachtige jurken, grote zonnebrillen en hoge hakken. Het is duidelijk dat op de voorstelling van het beroemde Moskouse theatergezelschap Theatre of Nations ook een groot Russisch publiek af is gekomen. Mannen in pak die af en toe tegen hun mouw praten lijken te getuigen van aanwezige Russische miljardairs. Maar niets blijkt minder waar als plotseling prinses Beatrix met haar gevolg de zaal binnenstapt.
69.500 bezoekers, dus zeker 5.000 bezoekers minder dan eerdere edities, maar de zalen zaten wel voller. Met 82% zaalbezetting is de organisatie van het Holland Festival tevreden over het festival van 2013. Of dat hogere bezettingspercentage, behalve aan het kleinere aantal voorstellingen (14 minder dan vorig jaar) ook te danken is aan kleinere zalen, is vanaf hier niet uit te zoeken, maar dat ook het grote Theater Carré met de vele onverkoopbare slechtzichtplaatsen dit jaar nauwelijks werd gebruikt, zal zeker geholpen hebben.
Wat te verwachten van een ‘musicabanda’ uit Oost-Tirool? Gemütliche volksmuziek? Gejodel? Dansmuziek voor bruiloften en partijen? Een avondje in een biercafé? Hoe dan ook: zeker geen Mahler. Maar waarom eigenlijk niet dacht het uit het dorpje Innervillgraten afkomstige Franui. Resultaat: een enerverende voorstelling rondom de orkestliederen. Zo hoorden we Mahler nog nooit.
Er zijn mensen die nachten in de rij liggen voor een kaartje. Het Berliner Ensemble is namelijk mythologisch groot. Zo groot als de Royal Shakespeare Company in Engeland, of La Comédie Française in Frankrijk. Monumenten voor cultuurgeschiedenis, gewijd aan één schrijver, zoals Brecht of Shakespeare, of aan een hele historie, zoals de Fransen dat gewend zijn. Wij Nederlanders hebben
Holland Festival
Nederlands 
English (UK) 
Français