Krachtig literair debuut van de Colombiaanse Lorena Salazar Masso

Met De rivier is een wond vol vissen maakt de Colombiaanse Lorena Salazar Masso een krachtig literair debuut.

Wat betekent het om moeder te zijn, wanneer bén je eigenlijk een moeder? Kun je ook moeder zijn als je je kind niet zelf hebt gebaard? Ben je als moeder zonder kind nog wel een moeder? Dat is het thema van de prachtige, sfeervolle roman De rivier is een wond vol vissen.

Een naamloze moeder en haar zoontje – zij is wit, hij zwart – reizen per boot van Quibdó naar Bellavista. Het is een lange tocht over de Atrato, een rivier die door het westen van Colombia kronkelt en zowel heil als verwoesting brengt aan de aangrenzende dorpen: ‘De Atrato verbindt markten en scheidt mensen. De rivier wast kleren, geeft je eten, draagt kinderen, baadt vrouwen, verbergt doden. De rivier maakt geen onderscheidt: ze zegent en verdrinkt.’

Het is een reis die niet is vrij is van risico’s, vanwege de dood en terreur die guerillabewegingen over het land zaaien. Naarmate de reis vordert, klinken de schoten steeds dichterbij.

Doodsbang

Langzaam wordt duidelijk wat het doel is van de reis van moeder en kind: ze zijn op weg naar Gina, de biologische moeder van de jongen, omdat die hem graag wil zien. De naamloze vertelster geeft gehoor aan die oproep, maar voelt met elke meter die ze dichter bij Bellavista komen, de angst vanbinnen heviger oplaaien. Ze is doodsbang dat zij haar zoon zal kwijtraken en zal moeten afstaan aan zijn ‘echte’ moeder.

En die angst wordt nog sterker als blijkt dat Gina haar drie andere kinderen heeft verloren – de jongste aan malaria, de twee oudere aan de oorlog – en nu dus een moeder is zonder kind.

De 30-jarige Lorena Salazar Masso vertelt in deze overtuigende debuutroman een ontroerend verhaal over ouderschap. Ze strooit mooie beelden en metaforen door haar boek en tekent zinnen op die even uitnodigen om stil te staan: ‘Ik geef mijn jongen elke dag een moeder. Ik overhandig haar gehuld in de kleren die ik draag om naar de markt te gaan.’

Bovendien geeft De rivier vol vissen ook een aangrijpend beeld van Colombia, met name van het departement Chocó, waar om zeven uur ’s avonds de elektriciteit uitgaat en de arme bevolking met kaarsen de avond bijlicht. Van een schrijfster die haar eerste roman durft te laten eindigen zoals Lorena Salazar Masso dat doet, gaan we beslist nog meer horen.