Ga naar de inhoud

Tweede Wereldoorlog

Concertgebouworkest & Concertgebouw 2017-18: zoeken naar verbinding

Zowel het Koninklijk Concertgebouworkest als het eveneens Koninklijke Concertgebouw lijkt komend seizoen in te zetten op verbinding. Tussen jong en oud, tussen oost en west, tussen links en rechts, tussen cultuur en pers. ‘Fijn dat jullie allemaal zijn gekomen’, zegt Jan Raes na afloop van de presentatie van seizoen 2017-18. ‘De pers staat onder druk, net als de cultuur’, vervolgt… 

Runderhartragout en handjeklap. Culturele hoofdstad vindt de kerkdienst opnieuw uit

Misschien is God dood, maar Zijn kerk leeft. In elk geval in Denemarken. Dat heeft te maken met wat je de Deense geloofsparadox zou kunnen noemen: een sterk geseculariseerde samenleving met een Lutherse Folkekirke (=Volkskerk) die door een grote meerderheid van de bevolking wordt gesteund [hints]De Amerikaanse socioloog Phil Zuckerman heeft over dit aspect van Denemarken (en ook een beetje… 

Fotograaf Ed van der Elsken kleurde graag buiten de lijntjes

Als het had gekund, had fotograaf Ed van der Elsken het liefst een camera in zijn hoofd ingebouwd, om vierentwintig uur per dag de wereld vast te kunnen leggen. Wat hij wél heeft kunnen maken zijn talloze prachtige foto’s, films en boeken. Het Stedelijk Museum in Amsterdam toont zijn rijke nalatenschap op de grote tentoonstelling De verliefde camera. Hij was… 

Hymn to St. Cecilia van Britten: staatsgevaarlijke (c)ode?

Het Nederlands Kamerkoor trapt vrijdag 10 februari in Utrecht de concertreeks Sacred and Profane af, naar het gelijknamige koorwerk van Benjamin Britten. Op het programma staat ook diens populaire cyclus Hymn to St. Cecilia, die hij componeerde tijdens de Tweede Wereldoorlog. De partituur werd in 1942 door de Amerikaanse douane in beslag genomen omdat zij staatsgevaarlijke codes zou bevatten. De Amerikaanse vrees voor een… 

‘Een behoorlijk kabaal’: een eeuw minachting voor de kunsten

In 1975 organiseren de jazzmusicus Misha Mengelberg en de kunstenaar Wim T. Schippers Een behoorlijk kabaal in het Amsterdamse Mickery Theater. Een week lang onderzoeken ze in ‘onnavolgbaar muziektheater’ de verschillende betekenissen van een concert. Jacqueline Oskamp koos het als titel van haar recent verschenen boek waarin zij de Nederlandse muziekgeschiedenis van de afgelopen eeuw beschrijft. Treurige conclusie: er is… 

Jan Terlouw: ‘We graven gaten op Mars. En schone energie kan niet?’

Hij heeft meer dan vijfentwintig boeken geschreven, waarvan de helft voor de jeugd, maar eigenlijk wilde Jan Terlouw helemaal niet schrijven. Hij was wis- en natuurkundige, deed kernfusieonderzoek en werd later ook nog politicus – dat was meer dan genoeg. Bovendien was rechtshandig schrijven (zoals het op school werd aangeleerd) voor iemand die linkshandig is, een kwelling. Het had dan… 

Herta Müller: ‘Ik vind kleine dingen mooi’

Deze week verscheen de autobiografie van Nobelprijswinnares Herta Müller, Mijn vaderland, een appelpit. Enkele jaren geleden had A Quattro Mani een exclusief interview met de Roemeense schrijfster, toen haar eerste bundel van poëziecollages verscheen, De rokkenjager en diens bijdehante tante. We spraken haar bij haar thuis in Berlijn, ze liet zien hoe haar poëziecollages tot stand komen, en het maken… 

Publiciteitsbeeld Hexagon Ensemble

Maartje van Weegen brengt als enige beweging in ‘Dagboek van een cello’

Naar een idee van Marieke Stordiau, fagottiste in het Hexagon Ensemble, schrijft Joost Galema, journalist en programmeur, teksten die over boomdromen, muziek en tijd gaan. Zo ontstaat het Dagboek van een cello, een stuk dat de luisteraar uitdaagt tot nadenken over de verbanden tussen natuur en muziek. De première van Dagboek van een cello vond plaats in het Amesfoortse theater De… 

De 5 concerten die je niet wilt missen op Musica Sacra

Vorig jaar stond kunstenfestival Musica Sacra in het teken van ‘de weg’, geïnspireerd op de vele pelgrimsroutes die naar heilige oorden leiden. Dit jaar draait het in Maastricht om het ‘offer van liefde’. Op het eerste oog een anachronistisch thema, dat haaks lijkt te staan op de sentimenten in onze huidige maatschappij. De agressie tegen asielzoekers, het nietsontziende winstbejag van… 

Herman Brusselmans: ‘In mijn kop ben ik géén burgerlul’

Met een gemiddelde van twee romans per jaar heeft de Vlaamse schrijver in ruim vijfendertig jaar tijd een reusachtig en uniek oeuvre opgebouwd – deze week wordt hij 63, maar het aantal boeken dat hij heeft geschreven overstijgt ruim dat aantal. Interview met de man die sneller schrijft dan zijn schaduw, in tien quizvragen. ‘Nou, ik blijk geen kenner van mijn eigen werk, hè?’

Foto 1. Betty-Woodman-LIVERPOOL-FOUNTAIN-artwork-in-public-space-2016

Liverpool Biënnale: een grabbelton die af en toe tot verwondering leidt

“Things happen, and then they happen again, but not the same way, not quite; such is the logic of the biennial. And then there are things which have never happened before, and which happen now and in a time that seems somehow out of time, or takes our “now” out with it.” [hints]“Dingen gebeuren, en dan gebeuren ze weer, maar niet… 

Een muziekscène die je raakt: Fien de la Mar zingt pure emotie

In elke toneelvoorstelling, film, of concert zit wel een scène die je bijzonder raakt. In de documentaire Ik wil gelukkig zijn (2016) over het leven van actrice en cabaretière Fien de La Mar (1898-1965) zit ook zo’n moment, een muziekscène van onvergetelijke ontroering.

Krzysztof Penderecki: ‘In kamermuziek kun je niets verdoezelen’

In 1961 zette Krzysztof Penderecki (Dębica, 1933) in één klap zijn naam op de kaart met Klaagzang voor de slachtoffers van Hiroshima. Dit avant-gardistische, expressionistische stuk voor strijkorkest geselt de oren met zwaar dissonante samenklanken vol microtonen. Met deze niets ontziende klankorgie trof de Pool het geestelijke en lichamelijke inferno dat de atoombom op de Japanse stad in 1945 veroorzaakte in het… 

Rijen tot aan de deur voor Knausgård op Winternachten #wu16 #wn16

Veel publiek en prachtige verhalen maakten de zaterdag van het literaire festival Winternachten tot een feestje. Voor het bezoek van de Noorse schrijver Karl Ove Knausgård ’s middags stonden de rijen van de zaal tot aan het voordeur van het Theater aan het Spui. Ook de avondprogrammering van het festival werd goed bezocht. Terwijl de Amerikaans-Duitse filosofe Susan Neiman in… 

Ursula Mamlok: atonale muziek met hart

Met het overlijden van Pierre Boulez op 5 januari kwam ogenschijnlijk een einde aan het modernisme, maar de twee jaar oudere Ursula Mamlok (1923) is nog alive and kicking. Hoewel de Duits-Amerikaanse Mamlok op 1 februari 93 hoopt te worden, componeert ze gestaag voort.# In 2009 schreef ze Aphorisms II voor twee klarinetten, waarin ze zoals in al haar stukken de atonaliteit weet te koppelen aan een warmbloedige… 

Susan Neiman hoofdgast op Winternachten 2016: Waarom de atoombom écht op Hiroshima viel

Propaganda is niet alleen iets wat voorkomt in bijvoorbeeld Rusland, maar ook in het Westen – meer dan we zelf in de gaten hebben. Wordt tegenwoordig bijvoorbeeld algemeen gedacht dat de atoombommen op Hiroshima en Nagasaki werden geworpen om Japan tot capitulatie te dwingen en zo de Tweede Wereldoorlog te beëindigen, niets is minder waar. Wat dat betreft gaat Duitsland… 

Violist Daniel Rowland: ‘Eén spontane actie kan de wereld veranderen’

De helende kracht van muziek, sommigen geloven er heilig in – in 2013 was dit zelfs het uitgangspunt van het City of London Festival. Vanuit de overtuiging dat muziek mensen kan verbinden en een genezende werking kan hebben op conflictueuze samenlevingen, vroeg festivaldirecteur Ian Ritchie het Brodsky Quartet een compositie rond dit thema te laten maken. Zo ontstond de door… 

Opera Eichmann zonder Eichmann

Je moet het maar durven: een opera vernoemen naar de belangrijkste organisator achter de massadeportaties en vernietigingskampen van Joden in de Tweede Wereldoorlog en hem dan niet als personage opvoeren. Componist Alejandra Castro Espejo en librettist Bo Tarenskeen deden het: hun opera Eichmann, een productie van de Diamantfabriek, gaat woensdag 9 december in première in het Muziekgebouw aan ’t IJ. Adolf Eichmann werd… 

De muziek van Arvo Pärt: niet altijd een warm bad

Welke titels schieten je te binnen bij de naam Arvo Pärt? Sonatine opus 1; Symfonie nr. 1; Perpetuum mobile, of Fratres; Für Alina; Spiegel im Spiegel? Ik gok op de tweede reeks, want met dit soort stukken veroverde Pärt eind twintigste eeuw de wereld. Het publiek stroomde in drommen toe om zich onder te dompelen in zijn welluidende klankwereld, maar… 

Waarom u de nieuwe roman van Leena Lander zou moeten lezen

Ze is een van de belangrijkste hedendaagse auteurs van Finland, maar in Nederland hebben nog maar weinig mensen van haar gehoord: Leena Lander[hints]Meer op Wikipedia: https://nl.wikipedia.org/wiki/Leena_Lander[/hints]. Hoog tijd dat daar verandering in komt. Wij vroegen haar vertaler Marja-Leena Hellings waarom u haar net verschenen nieuwe roman Zondagskind zou moeten lezen. De nieuwe roman Zondagskind van Leena Lander (1955) vertelt het verhaal… 

‘Meedoen aan een invasie is duizend keer lastiger dan er een boek over schrijven’

Star Wars, Lord of the Rings, The Hunger Games… Zouden jongeren nog geïnteresseerd zijn in geschiedenis? Schrijfster Anke Manschot gelooft van wel. Aan de vooravond van de Kinderboekenweek, die vandaag begint, verscheen haar spannende en aangrijpende historische boek De sprong op Normandië, de eerste jeugdroman ter wereld over D-Day. Vijf vragen aan de schrijfster. Historische jeugdroman Tijdens een vakantie in Normandië… 

Powerladies in Muziekgebouw aan ’t IJ

In 1989 plaatste het Holland Festival componisten uit de Sovjet-Unie centraal. De muziek van Galina Oestvolskaja en Sofia Goebaidoelina sloeg in als een bom. De dames bleken here to stay, hoewel zij zich bewegen op twee uitersten van onze klankperceptie. Oestvolskaja beukt haar boodschap met monomane gedrevenheid onze trommelvliezen in, Goebaidoelina bedwelmt ons met geheimzinnige ritsel- en fluisterklanken. Voor mij behoren… 

Anton Webern 70 jaar geleden doodgeschoten

Hij was die avond, 15 september 1945, even naar buiten gegaan om een sigaartje te roken, maar de avondklok was al ingegaan. Toen hij zijn rokertje aanstak vuurde een Amerikaanse soldaat subiet drie kogels af. Dodelijk getroffen strompelde de 61-jarige Anton Webern het huis van zijn dochter en schoonzoon binnen, waar hij ineen zeeg en stierf. De kogel was waarschijnlijk… 

Griekenlandspecial (1): Onze Griek heet nog altijd Zorba

Naar aanleiding van de eurocrisis richt Cultuurpers zich in een reeks artikelen op Griekenland. In het eerste deel kijkt George Vermij hoe film ons beeld van het mediterrane land heeft beïnvloed. Is er niet een treffender beeld van Griekenland dan Antony Quinn als Zorba die de Sirtaki danst en berusting vindt ondanks de harde tegenslagen die het leven biedt? Het… 

Klein Lidmaatschap
175 / 12 Maanden
Speciaal voor organisaties met een omzet  of subsidie van minder dan 250.000 per jaar.
Geen storende banners
Een premium nieuwsbrief
5 proefabonnementen op de nieuwsbrief
Al onze podcasts
Meepraten over ons beleid
Inzage in de financiën
Exclusieve archieven
Zelf persberichten (laten) plaatsen
Eigen mastodon account op onze instance
Cultureel Lidmaatschap
360 / Jaar
Voor culturele organisaties
Geen storende banners
Een premium Nieuwsbrief
10 proefabonnementen op de nieuwsbrief
Al onze podcasts
Meepraten
Inzage in financiën
Exclusieve archieven
Zelf persberichten (laten) plaatsen
Eigen mastodon-account op onze instance
Samenwerking
Privé Lidmaatschap
50 / Jaar
Voor natuurlijke personen en zzp’ers.
Geen storende banners
Een premium nieuwsbrief
Al onze podcasts
Meepraten over ons beleid
Inzage in de financiën
Exclusieve archieven
Eigen mastodon account op onze instance
nl_NLNederlands