John Jansen zit gehurkt voor zijn immense printer. Hij houd zijn adem in, en zeer behoedzaam legt hij een stuk papier op precies de juiste plaats. De inlay voor de nieuwe cassette van de black metal-band Northward. Zwarte typografie op zwart karton. Monnikenwerk. Hij zucht opgelucht. “En daar moet ik er dus 88 van doen. Allemaal de hand. Snap je nou hoeveel uren er in zo’n tape zitten?”
De grote theatermaker Johan Simons heeft laten weten dat hij naar Rotterdam wil komen, om een groot Europees theater op te zetten. Hij ziet zijn kans schoon nu er over twee jaar een plek vrijkomt in de artistieke leiding van het stadsgezelschap van de Maasstad, het ro theater. Wanneer ze Simons aanstellen, kan er groots gedacht worden, zegt Simons. En…
Hij is de grootste regisseur van Nederland. Maar ook de minst honkvaste theatermaker die we kennen: Johan Simons. De man wiens ster al sinds de jaren tachtig rijzende is, zit nu in München. Maar daar blijft hij niet. Nadat hij het lokale gezelschap Kammerspiele internationaal nog wat steviger op de kaart gezet heeft, zoekt hij nieuwe uitdagingen. Den Bosch Eerder meldde…
Het is het meest ambitieuze zomerfestival van Nederland: Festival Boulevard in Den Bosch wil niet alleen het mooiste schouwburgtoneel van de lage landen laten zien, maar ook de vetste spektakels, en jongste nieuwe makers en de vrolijkste buschauffeurs. En dat allemaal in 10 dagen, in eens tad waar de lokale krant zijn best doet om cultuur zo eng mogelijk te maken. We vatten de boel even voor u samen in 8 verleidelijke woorden.
Hij had een belangrijk regisseur kunnen worden, maar was op de verkeerde tijd, op de verkeerde plaats. Uiteindelijk heeft zijn ziekte Matthias Mooij dodelijk dwarsgezeten. Gisteren overleed deze nog jonge theatermaker aan longkanker, dik anderhalf jaar na de première van zijn eerste grote-zaalproductie: Mogadishu. Met die voorstelling, van een stuk geschreven door de Engelse schrijfster Vivienne Franzmann, zette Mooij een nieuwe toon in het theater: niet langer greep hij terug op in het theater vertrouwd, vooral Duits en Oostenrijks repertoire, maar koos hij voor Britse auteurs.
De afgelopen weken was het op academies in het hele land feest: een nieuwe lichting beeldend kunstenaars studeerde af en liet zich zien aan de wereld. Naast de ouders, opa en oma en enkele vrienden komen op zo’n eindexamenpresentatie ook een hoop kunstprofessionals af. Scouts, in de vorm van andere kunstenaars, pers, curatoren, verzamelaars en galeriehouders. Al die mensen hopen vooral niet de nieuwe ontdekking mis te lopen en proberen er daarom zo vroeg mogelijk bij te zijn. In sommige gevallen is dat al voordat de kunstenaar van de academie afstudeert. Ontplooit het talent zich niet zoals verwacht, is het jammer, maar anders ben je toch maar mooi de ontdekker. Wij doen even mee, en zochten er 22 uit.
‘De praktijk van betaling met een boekenbon hoort niet bij een professionele sector met een fors economisch belang.‘ Jeffrey Meulman, directeur van het Nederlands Theaterfestival, heeft ermee leren leven. Tegen wil en dank. Als gastheer van het jaarlijkse Gala van het Nederlandse Theater, heeft hij het voor elkaar gekregen om dat feest opnieuw te organiseren. Zonder geld.
Ivo van Hove heeft niet alleen een toneelstuk gemaakt op basis van Ayn Rands ideeënroman The Fountainhead. In 2006 wilde de artistiek leider van Toneelgroep Amsterdam er zelfs een heel nieuwe inrichting van het toneelbestel op baseren. 8 jaar later kunnen we constateren dat alleen de negatieve kanten van Van Hove’s visioen zijn gerealiseerd.
In Rome weten ze al een eeuw of 20 wat lekker eten is. De doorbloeding is alles. Seneca, een Romein van het betere soort, schreef stukken waarin het bloedvergieten tot kunst werd verheven. Het publiek smulde ervan, zoals het in Shakespeares tijd, 1500 jaar later, smulde van Seneca’s recepten, en zoals we nu smullen van Game of Thrones op tv. Het kan niet bloederig, niet wreed genoeg zijn. Dat vinden we lekker.
Na indrukwekkende retrospectieven gewijd aan John Cage (2012) en Edgard Varèse (2009) plaatste het Holland Festival dit jaar de Venetiaanse componist Luigi Nono in de schijnwerpers. Onder de titel ‘Trilogie van het sublieme’ vormde de imposante Gashouder het epicentrum van drie avondvullende concerten, klonken er korte ‘Nono interventions’ in de onderdoorgang van het Rijksmuseum, werd een tweedaags symposium rond Nono georganiseerd, en richtte zijn weduwe Nuria een expositie in onder de titel ‘Maestro di suoni i silenzi’.
Dat de Serviër Gavrilo Princip in 1914 de Oostenrijkse kroonprins vermoordde en daarmee de Eerste Wereldoorlog ontketende, was tot voor kort in Nederland niet meer dan een droog historisch feitje. Maar nu het een eeuw is geleden dat deze aanslag plaatsvond, krijgt deze jonge vrijheidsstrijder in ons land alsnog een gezicht. Maar wat De Warme Winkel in de voorstelling ‘Gavrilo Princip’ doet is veel meer dan ‘een gezicht geven’.
Susanne Marx staat met de voorstelling ‘Meisje Loos’ twee dagen in Oostblok, het voormalige Muiderpoort theater in Amsterdam. Je zou ‘Meisje Loos’ een kritische familievoorstelling kunnen noemen: voor jong en oud, over opgroeien en spelen met verplichte rollen, man-vrouw, wit-zwart, danser-rapper, harp of beatbox. Genderbending als thema voor het hele gezin, met een randprogramma waarin Karin Spaink, Linda Duits, Machteld Zee, Rickie Edens en Alex Bakker optreden en in gesprek gaan.
Weer actueel, nu Toneelgroep Amsterdam de voorstelling herneemt, mijn recensie uit 2014. Deze week ging de toneelbewerking van The Fountainhead in première. Het boek is verschrikkelijk, de voorstelling rammelt, de acteurs winnen maar nipt. De inhoud schept echter nog meer verwarring en dat is de reden waarom ik u niet zal tegenhouden om te gaan kijken. En Hans Kesting natuurlijk. Ik zet het even op een rijtje.
Om het 450e geboortejaar van William Shakespeare (1564-1616) te herdenken, maakte Krzysztof Pastor een avondvullende choreografie voor het Nationaal Ballet, losjes gebaseerd op The Tempest (1611). De voorstelling is onderdeel van het Holland Festival. Dramaturg Willem Bruls bewerkte Shakespeare’s laatste toneelstuk over de naar een eiland verbannen vorst Prospero en diens dochter Miranda tot een script waarin het verhaal vier keer wordt verteld, vanuit evenzoveel perspectieven. Het resultaat is betoverend.
Taal is muziek. Soms vergeten we dat. Dan denken we dat taal een manier is om objectieve betekenissen over te brengen. Beetje dom. Taal is voedsel voor alle zintuigen. Daar hoeft geen getokkel onder. Dat is pure opera zonder opsmuk. De Engelstalige voorstelling ’tis Pity she’s a whore’ die ik gisteren in het Holland Festival zag, bewijst dat. Zelfs als je geen moer verstaat van de zeventiende-eeuwse zinnen is het een genot om naar te luisteren.
Na het mede-organiseren van FATFORM, een radicale serie kunstevenementen in Amsterdam Zuidoost – met woeste crossover exposities en optredens op de daken van een verlaten winkelcentrum en een parkeergarage, heeft het collectief rond creatief productiebureau Vinger.nl zich gestort op de nieuwe editie van de Open Art Route 2014. En dat wordt wat.
Eén van de vuistregels van de hedendaagse theaterkunst luidt als volgt: Er bestaat geen middenweg bij een voorstelling met een krankzinnig lange titel. Zo’n productie is fantastisch, óf sterft aan de eigen pretenties. Bij Judson church is ringing in Harlem (made to measure) / twenty looks of paris is burning at the judson church (m2m) is dat laatste het geval.
“U weet wel mevrouw, dat grote rode schilderij? Daarvoor rechtsaf”. Een jonge suppoost wijst ons de weg. Zo op het eerste gezicht is het niks. Een man in half uniform, zwarte broek, wit overhemd, draait langzaam om zijn as. De wandschildering van Sol Lewitt, nummer 1084 uit 2003, verleent hem het nodige decorum. Om de hoek hangen Barnett Newman en Andy Warhol. Zou het de man iets kunnen schelen? In deze ‘hall of fame’ van de conceptuele kunst steekt het draaien van de man wat schriel af. Sommige bezoekers blijven staan, leunen tegen witte wanden of zijgen neder op de geboende houten vloer. Zij die er de tijd voor nemen, zien hoe het draaien van de man en zijn collega-derwisjen langzaam bezit neemt van het Stedelijk.
De dansvakopleiding aan het Conservatorium in Den Haag is ontploft. Soort van. Nancy Euverink, directeur dansvakopleiding stapt namelijk op bij het Koninklijk Conservatorium (KC). En dat niet alleen. Ook adjunct-directeur Tom Bosma blijft niet aan. Wie na de eindvoorstellingen en in het nieuwe seizoen het stokje overneemt is nog onduidelijk. Een internationale vacature is uitgezet.
Dit jaar gaat de reis naar India en Nepal. Want dat leek hem wel mooi. De bezoeker van de Nederlandse première van Jelineks Die Schutzbefohlene had zin in de zomer. Volgend jaar zouden ze een vriendin opzoeken in Vietnam. Weinig gedoe om een visum te krijgen. Als blanke Europeaan is de hele wereld van jou. Je kunt overal terecht. De man besefte niet hoe bevoordeeld hij was.
Nog voordat het Holland Festival goed en wel was begonnen, waren alle kaarten voor de drie uitvoeringen van Händels Orlando verkocht. Wat nou crisis. Het laat zich echter niet moeilijk raden waarom.
Het Holland Festival presenteert zondag Abel Gance’s gerestaureerde filmepos Napoleon, met live orkest. Een zeldzaam evenement, want voor het eerst in deze vorm op het Europese vasteland. In 1927 had Gance met Napoleon een baanbrekend en monumentaal werkstuk afgeleverd dat ongebruikelijke eisen aan de projectie stelde (drie doeken) en dat na de eerste voorstellingen in allerlei sterk ingekorte versies de wereld inging.
Napoleon in Ziggo Dome belooft spectaculair te worden, maar wie was die ambitieuze einzelgänger Abel Gance?
Nederlandse musea betalen niet voor de kunst die ze presenteren. Kabelmaatschappijen steken geld van schrijvers in eigen zak. Nieuwe journalistieke platforms verspreiden zonder toestemming en zonder betalen het werk van kleine zelfstandigen. Bibliotheken gaan dicht, en worden vervangen door particuliere bibliotheken of schoolbibliotheken.
Zoals veel van mijn generatiegenoten heb ik de cd’s van Jeff Buckley grijsgedraaid, maar weet ik bijna niets van Pakistaanse soefimuziek. Behalve dat het geweldig is. En dat Abida Parveen de koningin is van dat genre. Vanavond zit deze Stem van God met haar ensemble op het podium van de Nationale Opera & Ballet.
Het lijkt een statement, dat het laatste Holland Festival onder leiding van Pierre Audi opent met ‘Vortex Temporum’. De samenwerking tussen de twee Belgische top-ensembles Rosas en Ictus doet alles wat in de huidige tijd schaars is.
Nederlands 
English (UK) 
Français