‘Hij is bang dat de ware misschien al honderd keer voorbij is gekomen, maar dat hij hem heeft gemist.’
‘Precies. En hoe oud ben jij?’
‘Twintig.’
‘Tja…’
In pak, met dierenmaskers op, poseren vijf acteurs op het podium. Ze stellen een beer, konijn, hert, haan en aap voor. Vanuit deze ‘freeze’ beginnen zij dierengeluiden te maken en te bewegen. Een ritmische performance volgt. Geboeid, maar verward, bekijkt het publiek de vervreemdende dans. Wat hebben die dieren toch met de oorlog in Irak te maken? Net als je je begint af te vragen of je wel in de goede zaal zit, zetten de spelers hun maskers af en geven het antwoord: ‘Heeft u zich ooit afgevraagd wat de oorlog in Irak voor de dieren daar betekend heeft? We horen nooit iets over hen in kranten of op tv.’
Een nieuwe dag, dus nieuwe kansen voor het vinden van de grootste parel van de Fringe. Vandaag word ik vanaf Theater Bellevue meegevoerd naar een nabijgelegen steegje. Opeens zie ik haar liggen. Een junk, zoals er in Amsterdam meer rondlopen. Het liefst loop ik er dan snel omheen. Bang ze te ruiken of aangesproken te worden. Metro, een stuk van…
In mijn zoektocht naar de parel van de Fringe stuit ik woensdagavond op twee musicals in het Rozentheater. Op het Fringe Festival kan en mag alles, maar toch werd ik verrast door Christiane van F*K Theater. In deze musical zakken jongeren af naar de onderkant van de samenleving. Ze drinken en blowen. Iedereen leeft in zijn eigen wereldje. Hoofdpersoon Christiane wordt verliefd op een verslaafde jongen en komt zo ook in aanraking met de duistere kanten van de drugsscene. Je verwacht bij een dergelijk verhaal de rauwe kanten van deze duistere wereld te zien, maar vanaf het eerste lied is Christiane veel te braaf. Het doet me denken aan een feel good-schoolmusical. Acht keurige jongens en meisjes zingen over ‘een trip met vrienden om je heen’. Dit doen ze zo zoetsappig en in harmonieuze samenzang dat dat wat je hoort en ziet totaal niet strookt met het verhaal.
Wuthering Heights wordt vaak in een adem genoemd met andere negentiende eeuwse klassiekers als Jane Eyre of Pride and Prejudice, maar het boek van Emily Brontë is oneindig veel duisterder dan die andere kokette meisjesboeken. De grote, dramatische passie van Heathcliff en Cathy sluit eigenlijk verrassend goed aan bij emo’s die Twilight, True Blood en andere hedendaagse vampierenverhalen verslinden.
Dat hebben bewerker Jeroen Olyslaegers en regisseur Floor Huygen goed in de gaten gehad toen ze de roman voor het toneel bewerkten tot Woeste hoogten, rusteloze zielen, een co-productie van het Nederlandse jeugdtheatergezelschap Artemis en het Vlaamse Antigone. De voorstelling oogstte veel lof, is nu te zien in TF, maar werd ook genomineerd voor twee Gouden Krekels, de prijzen voor jeugdtheater.
Sanja Mitrovic heeft de BNG Nieuwe Theatermakers Prijs 2010 gewonnen. Zij krijgt de prijs van 45.000 euro voor haar voorstelling ‘Will You Ever Be Happy Again’? Hierin zorgde zij voor zowel de regie als het acteerwerk. Het prijzengeld kan zij besteden aan een nieuwe voorstelling in het volgend seizoen.
Nik van den Berg is ongetwijfeld iemand om in de gaten te houden. In theater Bellevue geeft hij in een bizarre act een parodie op een rockster. ‘Is dit het nou,’ denk ik even, maar al snel is duidelijk hoe knap Van den Berg gestalte geeft aan dit podiumbeest in bontjas. In een onverstaanbaar taaltje speelt hij een aantal nummers waarbij hij de maniertjes en gebaren van een groot rockartiest minutieus uitbeeldt.
Langzaam drinkt hij een slok thee, neemt nog een trek van zijn sigaret, laat de as in zijn thee vallen en gooit dan, in opperste concentratie, de hele sigaret in de thee. Een geluidsband start, waarna Nik met zijn elektrische gitaar het concert begint. De nummers in NIK©#2 gaan over het leven, de problemen en moeilijkheden ervan. Maar het zou net zo goed kunnen gaan over het smeren van een boterham met kaas. Van den Bergs timing is weergaloos, net als zijn inleving. Dit werkt zeker op mijn lachspieren, al zullen er ook mensen zijn die er meer van verwachtten.
‘Kontneuken tegen meerprijs.’ ‘Doen die ook pijpen zonder condoom?’ ‘Die heeft een keer aan mijn lul gezogen en toen was ze de hele nacht misselijk. ’s Ochtends heeft ze in mijn bed gekotst.’ Continu doen ze suggestieve dansjes en voortdurend kijken ze de zaal in, met een vastgebeitelde glimlach die ergens tussen geamuseerd en geniepig in zit. De zes spelers van Over Dieren zijn uitdagend en meedogenloos. Susanne Kennedy’s regie van het stuk van Nobelprijswinnares Elfriede Jelinek is ongekend naargeestig en komt aan als een stomp in je maag.
Jelinek’s schreef een tekst over hoeren en hun klanten, gedeeltelijk gebaseerd op afluistertapes van een Oostenrijks escortbureau, waarin de mannen over vrouwen praten alsof het dieren zijn, of preciezer: zoals boeren over hun vee. Kennedy legt in haar regie grote nadruk op de blik van de toeschouwer. ‘De vrouw wordt bekeken en is altijd een object, de man kijkt en is het subject. Kijken is niet onschuldig,’ zei ze in een interview. De drie mannen, in foute lichtblauwe showpakken, praten over de vrouwen; de vrouwen, in jurkjes waarop weinig subtiel de nadruk op hun tepels en kruis wordt gelegd, praten hen gedienstig na. Ze kijken uitdagend naar ons, en maken ons medeplichtig aan de vernederende situatie.
Er is geen benul van tijd als je plaats neemt. Het is donker. De ruimte lijkt een café, met vier tafeltjes en daar omheen stoelen. Verwacht geen achteroverleun-voorstelling, want iedereen is onderdeel van het stuk. Het intrigerende Iris Brunette laat je geen toeschouwer zijn, maar geeft je een rol. Vrees niet dat je opeens het podium op moet. Vanaf je stoel ben je van invloed op het stuk. Actrice Melanie Wilson laat je kiezen welke kant we op gaan. Blijven we hier wachten of lopen we door? Gaan we links of rechts? Vertrouwen we die persoon of niet? De ruimte waarin je zit voelt veilig. Gelukkig maar. Want een uitgang is er niet; weglopen kan niet. Maximaal twintig toeschouwers zijn getuige van dit verhaal dat je meevoert door de tijd. Wilson vertelt en betrekt je optimaal bij het verhaal. Een intiemere voorstelling is bijna niet mogelijk, denk ik.
Ze is net terug van een lange vakantie in haar geboorteland Noorwegen en, al vinden veel Noren Ibsen tegenwoordig saai, zelf houdt ze van zijn werk. Maren Bjorseth is derde-jaars regiestudente aan de AHK. Haar Nederlands is vlekkeloos; het is moeilijk te geloven dat ze hier pas twee jaar woont. Maren is een van de vier regie-studenten die is uitverkoren om een masterclass te volgen van de Duitse regisseur Thomas Ostermeier, artistiek leider van Schaubühne Berlin. Vorig jaar was in de Stadschouwburg zijn Hamlet te zien (met een zich vervelende, nogal dikke Hamlet in de hoofdrol) en in december gaat Ostermeier bij Toneelgroep Amsterdam Spoken regisseren van Ibsen.
De masterclass is een samenwerkingsproject van TF met de AHK en acteurs van ACT. Het is de eerste schooldag voor de studenten en, zoals Maren zegt, ze zijn meteen het diepe in geworpen: ‘Het was heel kort en intensief, we hebben gewerkt van tien tot drie en Thomas Ostermeier is twee keer komen kijken. Het is dan ook echt een work in progress.’
Het leuke aan de Fringe is de afwisseling. Zaterdagavond zag ik VOS, een stuk van Slawomir Mrozek, sprankelend gespeeld door Wouter van Oord. Gehuld in een shirt van het Nederlands elftal, met de naam VOS op de rug, speelt Van Oord met overtuiging twee monologen. De spanning is voor aanvang van zijn gezicht te lezen, maar is weg zodra de acteur…
“Ik ben achtenvijftig.” Plompverloren onthult Saskia Lemming (Oda Spelbos) haar grootste geheim aan echtgenoot en uitgerangeerde volkszanger René Lemming (Peter Bolhuis). Hij trouwde twaalf jaar geleden met haar, in de veronderstelling dat ze een jonge blom was. Op zijn beurt laat hij weten dat hij ‘Jij bent het neusje van mijn zalm’, zijn nummer één hit, eigenlijk voor een andere vrouw heeft geschreven. De bom barst in realityshow ‘De Lemmings’. Of eigenlijk: op het podium in De Balie, waar Hadewich Minis, Peter Bolhuis, Oda Spelbos en Yorick Zwart meedoen aan Nachtgasten. Een drie uur durende improvisatie ‘jam-sessie’.
De ruimte is rood verlicht. Dit zorgt voor een schimmig sfeertje zoals je kunt verwachten bij een nachtclub. De muziek gaat spelen en vanaf de trap komt een jongedame in een pittig pakje naar beneden. Ze serveert stukjes worst en speelt met het publiek. Ze stelt zich voor als Lolita. Een man op de eerste rij mag haar rits losmaken. Ze…
“Wij zijn kunstenaars. Acteren is een roeping. Niet iedereen begrijpt dat. Soms is het een eenzaam bestaan.” Begripvol, bijna moederlijk, spreekt Shelley Mitchell een groep Nederlandse acteurs toe in De Balie. De Amerikaanse actrice en oprichtster van The Actors Centre of San Francisco laat hen tijdens een driedaagse masterclass kennis maken met ‘method acting’. Niet doen alsof, maar één worden met je personage. Een manier van acteren die veel bekende acteurs een Oscar heeft opgeleverd. Denk aan Robert De Niro, Juilette Binoche, Al Pacino en Kate Winslet.
De zoektocht naar de parel van de Fringe brengt me in de kelder van Amsterdam. Onder het Rokin, waar 24 uur per dag gewerkt wordt aan de Noord/Zuidlijn, speelt theatercollectief Aardlek de voorstelling PUT. Op een van de meest in het oog springende locaties van het Fringe Festival beland ik in een ondergrondse ontdekkingsreis naar verleden, heden en toekomst.
Onzichtbare krachten, omschreven als engelen, die via een Joodse vrouw tegen haar vrienden spreken ten tijde van de Holocaust in Hongarije. Een mysterieus en waargebeurd verhaal, door de Amerikaanse actrice Shelley Mitchell vertaald naar de ‘one-woman performance’ Talking with Angels. In Amerika een groot succes. Gisteren voor het eerst op de planken in Nederland.
‘Het is bijvoorbeeld een wondermooi iets, dat mijn lichaam elke dag opnieuw, een zelfde gretige verlangen vertoont naar een keigoeie kappoetzjino. Dat elke 24 uur de lust om te ‘willen proeven’, in mij word geboren en mij opnieuw wil treffen. En daar hoef ik nix voor te doen, dat verlangen sleurt mij onder de douche en speeksel begint te schuimen…
Ola Mafaalani. Dat is een hele heftige. Daar kun je dus nooit omheen. Het mens zit zo vol passie en emotie dat al haar toneelwerk, want ze is regisseuse, je onmogelijk koud kan laten. Tenminste, zo was dat tot voor kort, waarbij ik persoonlijk haar laatste stuk bij Toneelgroep Amsterdam ‘Hemel boven Berlijn’ het mooiste vond, want ook het meest…
De Amsterdamse Stadsschouwburg is fluweelrood. Theater Bellevue, het kloppende hart van het Amsterdam Fringe Festival, hoerig roze. De Amsterdam Fringe, dat betekent voorstellingen op meer dan 25 plekken. In theaters, maar ook op locatie. Van 2 tot en met 12 september 2010 gaat Henk de Jong voor De Dodo en podiumkunstenvakblad TM op zoek naar de parel van de Fringe. Hier houdt hij een dagboek bij, en in het volgende nummer van TM verschijnt een langer artikel van zijn hand.
Op 2 septembeer 2010 opende actrice, schrijfster, theater- en televisiemaakster Joan Nederlof het Nederlands Theaterfestival met een speech die even onderhoudend als provocerend was. Nu het haar beurt was om de jaarlijkse ‘Staat van het theater’ uit te spreken greep de in 1962 geboren Nederlof de kans om haar eigen generatie op te roepen om stelling te nemen in het maatschappelijke debat. Ze deed dat op haar eigen relativerende manier, bekend van haar rollen op tv (Hertenkamp) en in het theater (Inside Out):
Hannah en Martin van Mugmetdegoudentand is niet alleen een hartverwarmende voorstelling, gespeeld door één fenomenale actrice en één onnavolgbare theaterpersoonlijkheid, het is ook een hersenkraker. Trouw-recensent en theaterwetenschapper Robbert van Heuven voelde zich uitgedaagd tot een kort essay naar aanleiding van deze voorstelling.
Iedereen wil hem even zoenen. Hans Kemna, stralend middelpunt van het ‘boekenbal voor acteurs’, heeft net de allereerste ACT Award gewonnen. De prijs werd uitgereikt in de Amsterdamse Stadsschouwburg, tijdens het ACT gala, de proloog van het Nederlands Theater Festival.
We waren het helemaal vergeten, dat milieu. Terwijl de straten in Nederland blank staan en sommige Nederlanders al spreken van Pakistaandse toestanden, gaat het hier toch vooral over dreigende bezuinigingen en uiteenvallende christendemocratische machtsblokken. ‘Kunstenaars van vandaag moeten zich verhouden tot de milieuproblematiek’ is dan ook een opmerking die we in Nederland niet verwachten te horen van een kunstenaar. We…
In Dit is mijn vader zet de jonge theatermaker Ilay den Boer (1986) zijn eigen vader letterlijk in de spotlights. Hij doet dat door zijn vader de hoofdrol te gunnen in een voorstelling die helemaal over hem gaat. Dat levert intiem en voyeuristisch theater op.
De verwoestende kracht van oorlog en haat
De schrijver Wajdi Mouawad (1968) ontvluchtte op negenjarige leeftijd zijn geboorteland Libanon. Op dat moment woedt daar al jaren een wrede burgeroorlog. Samen met zijn familie komt hij via Frankrijk in Canada terecht.
Daar ontwikkelt hij zich tot een internationaal vermaarde theaterschrijver. Zijn werk wordt inmiddels over de hele wereld gespeeld. Het Ro Theater introduceerde Mouawad dit theaterseizoen voor het eerst in Nederland.
Regisseur Alize Zandwijk koos voor het stuk Branden en zet een gewaagde en overtuigende versie op de planken. Bijgestaan door een talentvolle cast van actrices en acteurs. Je ziet de moeder Nawal Marwan en haar tweeling Jeanne en Simon. Nawal is stervende.
Nederlands 
English (UK) 
Français 
Je moet ingelogd zijn om een reactie te plaatsen.